M142 HIMARS

M142 HIMARS

M142 запускае ракету GMLRS з ракетнага палігона Уайт-Сэндс у студзені 2005 г.
Тып: рэактыўная артылерыя
Краіна:  ЗША
Гісторыя службы
Гады эксплуатацыі: з чэрвеня 2005
Войны і канфлікты: Вайна ў Афганістане, Грамадзянская вайна ў Сірыі, Грамадзянская вайна ў Іраку, Уварванне Расіі ва Украіну (2022)
Гісторыя вытворчасці
Канструктар: Lockheed Martin
Распрацаваны: 1996—2000
Вытворца: Lockheed Martin, BAE Systems
Гады вытворчасці: з сакавіка 2003
Характарыстыкі
Хуткасць, км/г: 85
Запас ходу, км: 480
Асноўнае ўзбраенне: 6 ракет РСЗО тыпу MLRS або 1 тактычная ракета тыпу ATACMS
Экіпаж (разлік), чал.: 3 (аператар, кіроўца, камандзір разліку)
Калібр, мм: 227 мм
Хуткастрэльнасць,
выстралаў/хвіл: 		1, 2, 3, все 6
Прыцэльная далёкасць, м: ад 2 км да 300 км
Максімальная
далёкасць, м: 		300 км для
MGM-140 ATACMS
500 км для PrSM (з 2023 года)

M142 HIMARS (англ.: High Mobility Artillery Rocket System — вымаўл. Ха́ймарс[1]) — амерыканская рэактыўная сістэма залпавага агню на колавым шасі.

M142 HIMARS створаны на базе трохвосевага 5-тоннага колавага шасі FMTV Арміі ЗША (англ.: Family of Medium Tactical Vehicles — сямейства сярэдніх тактычных аўтамабіляў), можа несці шэсць рэактыўных снарадаў РСЗА або адну аператыўна-тактычную балістычную ракету ATACMS. HIMARS узаемазаменная з РСЗА M270A1, нясе палову ад яе боекамплекта.

Сістэма M142 HIMARS авіятранспартабельная на самалёце C-130 і вырабляецца кампаніяй BAE Systems Mobility & Protection Systems (раней Armor Holdings, Inc.). Ракетная частка вырабляецца фірмай Lockheed Martin.

Гісторыя

[правіць | правіць зыходнік]

Аб распрацоўцы M142 HIMARS упершыню стала вядома ў 1994 годзе[2]. У 2002 годзе Корпус марской пяхоты ЗША дамовіўся з Сухапутнымі войскамі ЗША аб набыцці 40 сістэм HIMARS. Іх разгортванне пачалося ў 2005 годзе. У ліпені 2007 года марскія пехацінцы з батарэі Фокс 2-га батальёна 14-га палка марской пяхоты былі размешчаны ў іракскай правінцыі Аль-Анбар. Гэта першае падраздзяленне марской пяхоты, якое выкарыстоўвала HIMARS у баявых дзеяннях.

У верасні 2011 года Сінгапур прыняў HIMARS на ўзбраенне сваёй арміі. У войскі паступілі 18 пускавых установак HIMARS, 9 пацітонных шасі FMTV і кантэйнеры з ракетамі XM31 (GMLRS, Guided MLRS — абсталяваных інерцыяльнай сістэмай кіравання з GPS) з унітарнай фугаснай баявой часткай, а таксама адпаведнае дапаможнае і камунікацыйнае абсталяванне і паслугі. Гэта замова не ўключае ракет тыпу М26 ці іншых тыпаў некіраваных рэактыўных снарадаў MLRS.

M142 HIMARS таксама была выпрабавана ў якасці ўніверсальнай пускавой устаноўкі, як для пуску ракет тыпу «зямля-зямля», так і для пуску зенітных ракет AIM-120 AMRAAM у варыянце наземнага базавання[3].

Боепрыпасы

[правіць | правіць зыходнік]

Для MLRS і HIMARS існуюць два сямействы боепрыпасаў:

MFOM

[правіць | правіць зыходнік]

Боепрыпасы MFOM (англ.: MLRS Family of Munitions — сямейства боепрыпасаў MLRS) уключаюць наступныя тыпы ракет:

  • М26 — некіраваны рэактыўны снарад з касетнай галаўной часткай (субэлементы М77)
    • М26А1 — некіраваны рэактыўны снарад з касетнай галаўной часткай (субэлементы М85) і павялічанай далёкасцю стральбы (ER MLRS) да 45 км;
    • М26А2 — некіраваны рэактыўны снарад з касетнай галаўной часткай (кумулятыўна-аскепкавыя субэлементы М77) і павялічанай далёкасцю стральбы (ER MLRS) да 45 км;
  • GMLRS М30 (англ.: Guided MLRS — кіраваны MLRS) — 240-мм кіраваны (інерцыяльная + GPS) рэактыўны снарад з касетнай галаўной часткай (субэлементы М85) і павялічанай далёкасцю стральбы (ER MLRS) да 70 км[4];
  • М28 — 227-мм трэніравальны рэактыўны снарад;
    • М28А1 — 227-мм трэніравальны рэактыўны снарад з паменшанай далёкасцю стральбы;
  • AT-2 — 227-мм касетны рэактыўны снарад — пастаноўшчык мін.
  • Загрузка зменнага пакета ў пускавую ўсталёўку
    Загрузка зменнага пакета ў пускавую ўстаноўку
  • HIMARS рыхтуецца да стральбы на перадавой аператыўнай базе марской пяхоты «Эдынбург», Афганістан. 26 лютага 2012 года
    HIMARS рыхтуецца да стральбы на перадавой аператыўнай базе марской пяхоты «Эдынбург», Афганістан. 26 лютага 2012 года
  • HIMARS падчас стральбы ў навучальным цэнтры Якіма ў штаце Вашынгтон, 24 траўня 2011 года
    HIMARS падчас стральбы ў навучальным цэнтры Якіма ў штаце Вашынгтон, 24 траўня 2011 года

AFOM

[правіць | правіць зыходнік]
Асноўны артыкул: MGM-140 ATACMS

Сямейства боепрыпасаў AFOM (англ.: Army TACMS Family of Munitions — сямейства боепрыпасаў ATACMS) уключае наступныя тыпы ракет ATACMS:

  • ATACMS Block I — Тактычная ракета з касетнай галаўной часткай на 950 баявых элементаў, далёкасцю да 165 км і інерцыяльнай сістэмай кіравання;
  • ATACMS Block IA — тактычная ракета з касетнай галаўной часткай на 300 баявых элементаў і інерцыяльнай сістэмай кіравання (СК) укамплектаванай прыёмнікам GPS, вертыкальным канчатковым участкам траекторыі[5] і далёкасцю стральбы да 300 км;
  • ATACMS Block IA Unitary — тактычная ракета з фугаснай баявой часткай (БЧ) вагай 500 фунтаў (226,8 кг), інерцыяльнай сістэмай кіравання (СК) укамплектаванай прымачом GPS і далёкасцю стральбы да 270 км;
  • ATACMS Block II — тактычная ракета з касетнай галаўной часткай на 13 самапрыцэльвальных баявых элементаў BAT і далёкасцю стральбы да 140 км;
  • ATACMS Block IIA — тактычная ракета з касетнай галаўной часткай на 6 самапрыцэльвальных баявых элементаў BAT (палепшанай канструкцыі) і далёкасцю стральбы да 220 км.

Развіццё сістэмы

[правіць | правіць зыходнік]
HIMARS падчас пагрузкі на самалёт C-17 Globemaster III

Брытанская армія плануе разгарнуць сістэмы, якія запускаюць тыя ж боепрыпасы з аналагічнага транспартнага сродку (адзін кантэйнер РСЗА, змантаваны на шасі Supacat 600)[6].

На ўзбраенні

[правіць | правіць зыходнік]
  • Сцяг ЗША ЗША — 363 M142 HIMARS у сухапутных войсках і 47 адзінак у марской пяхоце, станам на 2022 год[7]
  • Сцяг Сінгапура Сінгапур — 18 M142 HIMARS, станам на 2016 год[8]
  • Сцяг ААЭ Аб’яднаныя Арабскія Эміраты — 32 M142 HIMARS, станам на 2022 год[9]
  • Сцяг Іарданіі Іарданія — 12 M142 HIMARS, станам на 2016 год[10] і 432 ракеты, станам на 2012 год
  • Сцяг Румыніі Румынія — 54 M142 HIMARS, станам на 2022 год[11]
  • Сцяг Украіны Украіна — 8 адзінак M142 HIMARS з ракетамі GMLRS станам на 10 ліпеня 2022 года, чакаецца пастаўка дадатковых чатырох адзінак[12]

Баявое выкарыстанне

[правіць | правіць зыходнік]
HIMARS 130-й артылерыйскай брыгады Нацыянальнай гвардыі на вучэннях у Форт-Райлі побач з Джанкшэн-Сіці, штат Канзас. 14 траўня 2016.

На другі дзень аперацыі Моштарак, найбуйнейшай з пачатку ваенных дзеянняў у Афганістане ў 2001 годзе наступальнай аперацыі ISAF, распачатая ў ноч з 12 на 13 лютага 2010 года ў правінцыі Гільменд у паўднёвым Афганістане, дзве амерыканскія ракеты, запушчаныя з пускавых усталёвак HIMARS, патрапілі ў дом побач з горадам Марджа, пры гэтым загінула 12 мірных жыхароў[13]. ISAF прыпынілі выкарыстанне HIMARS да поўнага вывучэння інцыдэнту. Брытанскі афіцэр пазней сказаў, што ракеты патрапілі ў цэль, што цэль выкарыстоўвалася талібамі, і ўжыванне сістэмы было адноўлена[14]. У паведамленнях паказваецца, што згуба мірных жыхароў адбылася з-за выкарыстання талібамі жывых шчытоў. Сілам ISAF не было вядома пра прысутнасць грамадзянскіх асоб у гэтым месцы[15].

У ноч з 7 на 8 лютага 2018 года падраздзяленні УС ЗША, якія ўваходзяць у склад міжнароднай кааліцыі, падчас боесутыкнення пад Хашамам у сірыйскай правінцыі Дэйр-эз-Зор ажыццявілі ракетна-бомбавыя ўдары і ўжылі HIMARS супраць батальённай групы сірыйскіх праўрадавых сіл[16].

Уварванне Расіі ва Украіну (2022)

[правіць | правіць зыходнік]

24 чэрвеня 2022 года стала вядома пра выкарыстанне HIMARS падчас супраціву расійскаму ўварванню ва Украіну. Уначы было выпушчана па 6 ракет з дзвюх пускавых установак па пазіцыях расійскіх войскаў[17]

HIMARS выкарыстоўваецца ЗСУ для высокадакладных удараў па расійскіх пазіцыях зблізку лініі фронту, а таксама ў тыле, камандным пунктам, штабам, складам узбраення і казармам[18][19][20], акрамя таго, HIMARS з’яўляўся магутнай зброяй для парушэння матэрыяльна-тэхнічнага забеспячэння і камандавання расійскіх войскаў[21]. Адзначаецца паспяховае і эфектыўнае ўжыванне HIMARS украінскімі войскамі для нападаў на расійскія камандныя пункты[22].

Паводле даных Пентагона, украінскія вайскоўцы дамагліся «значнага поспеху», выкарыстоўваючы HIMARS супраць расійскіх войскаў, адзначаючы высокую дакладнасць узбраення і значны радыус паражэння[20].

ЗСУ выкарыстоўвалі HIMARS і M270 для знішчэння каля 20 буйных складоў з артылерыйскімі боепрыпасамі ў глыбіні тэрыторыі кантраляванай расійскімі вайскоўцамі (40-80 кіламетрах ад лініі фронту)[23][24]

Зноскі

  1. ↑ How to pronounce himars in English — YouGlish.
  2. ↑ Панарама. З кампетэнтных замежных крыніц. ЗША(руск.) // Замежны ваенны агляд. — М.: 1994. — № 11. — С. 62. — ISSN 0134-921X.
  3. ↑ HIMARS Launcher Successfully Fires Air Defense Missile Архівавана 13 жніўня 2011 года.
  4. ↑ ЗША замовілі новую ракету для сістэм залпавага агню. Архівавана з першакрыніцы 28 красавіка 2012. Праверана 26 красавіка 2012.
  5. ↑ ATACMS Block IA Unitary // Lockheed Martin, 2011(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 29 кастрычніка 2020. Праверана 15 ліпеня 2022.
  6. ↑ Missiles and Fire Support at DSEi 2007(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 5 верасня 2008. Праверана 3 мая 2009.
  7. ↑ The Military Balance 2022,p.51,55
  8. ↑ International Institute for Strategic Studies. The Military Balance 2016 / James Hackett. — London: Taylor&Francis, 2016. — С. 287. — ISBN 9781857438352.
  9. ↑ The Military Balance 2022,p.374
  10. ↑ International Institute for Strategic Studies. The Military Balance 2016 / James Hackett. — London: Taylor&Francis, 2016. — С. 337. — ISBN 9781857438352.
  11. ↑ FOTO/VIDEO România a executat primele trageri reale cu sistemul de rachete HIMARS: A simulat atacarea unor nave în Marea Neagră
  12. ↑ Jack Buckby. What’s In Biden’s New $400 Million Aid Package For Ukraine? (англ.). 19FortyFive (9 ліпеня 2022). Праверана 10 ліпеня 2022.
  13. ↑ Уладзімір Скосыреў. Талібы сыходзяць у падполле. НАТА прасоўваецца на поўдзень Афганістана (руск.). Незалежны ваенны агляд. Незалежная газета (16 лютага 2010). Архівавана з першакрыніцы 19 лютага 2010. Праверана 3 красавіка 2010.
  14. ↑ Operation Moshtarak: missiles that killed civilians 'hit correct target'. www.telegraph.co.uk. Архівавана з першакрыніцы 20 красавіка 2022. Праверана 20 красавіка 2022.
  15. ↑ Artillery: It Wasn't Me. www.strategypage.com. Архівавана з першакрыніцы 16 сакавіка 2022. Праверана 20 красавіка 2022.
  16. ↑ Barbara Starr and Ryan Browne. US-led coalition strikes kill pro-regime forces in Syria // CNN, 08.02.2018. Архівавана з першакрыніцы 30 красавіка 2018. Праверана 22 красавіка 2018.
  17. ↑ Brent M. Eastwood. WATCH: America's HIMARS Rocket System Just Went to War in Ukraine (англ.). 19FortyFive (24 чэрвеня 2022). Праверана 25 чэрвеня 2022.
  18. ↑ Stavros Atlamazoglou. Putin Has a Problem: U.S. HIMARS Are Rocking Russian Forces in Ukraine (англ.). 19FortyFive (5 ліпеня 2022). Праверана 5 ліпеня 2022.
  19. ↑ "U.S.-supplied HIMARS changing the calculus on Ukraine's front lines". Washington Post. 0190-8286. Праверана 2022-07-06.
  20. ↑ а б Пентагон: Украіна паспяхова выкарыстоўвае сістэмы HIMARS на Данбасе (руск.). Радыё Азаттык. Праверана 9 ліпеня 2022.
  21. ↑ Wesley Culp. Why HIMARS Makes Russian Generals Sweat in Ukraine (англ.). 19FortyFive (13 ліпеня 2022). Праверана 13 ліпеня 2022.
  22. ↑ Вайна ва Украіне: удары па Адэскай вобласці; у непрызнанай ДНР прад'явілі абвінавачванні яшчэ двум брытанцам - Навіны на рускай мове (руск.). BBC News Руская служба. Праверана 2 ліпеня 2022.
  23. ↑ HIMARS — заходнія ракетныя сістэмы, з дапамогай якіх Украіна пазбаўляе Расію ключавой перавагі апошніх месяцаў. Ці можа расійскае войска штосьці ім супрацьпаставіць? (руск.). Meduza. Праверана 14 ліпеня 2022.
  24. ↑ Jack Buckby. HIMARS: The One U.S. Weapon That Scares Russian General in Ukraine? (англ.). 19FortyFive (14 ліпеня 2022). Праверана 14 ліпеня 2022.

Спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]