Ігнацы Патоцкі

Ігнацы Патоцкі
Ignacy Potocki
Ігнаці Патоцкі. Мастак М. Такарскі, пасля 1786
Герб «Пілява»
Вялікі маршалак літоўскі 1791 — 1793
Папярэднік	Уладзіслаў Гуроўскі
Пераемнік	Людвік Тышкевіч
Нараджэнне	28 лютага 1750(1750-02-28) Радзынь Падляскі, Радзінскі павет^[d], Сядлецкая губерня, Царства Польскае, Расійская імперыя
Смерць	20 жніўня 1809(1809-08-20) (59 гадоў) Вена, Аўстрыйская імперыя[1]
Месца пахавання	могілкі ў Вілянаве^[d]
Род	Патоцкія
Бацька	Яўстах Патоцкі
Маці	Мар'яна з Концкіх
Жонка	Альжбета з Любамірскіх
Дзеці	Крысціна
Адукацыя	Collegium Nobilium
Узнагароды
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Раман Ігнацы Францішак Патоцкі^[2] (28 лютага 1750, Радзынь-Падляскі — 20 жніўня 1809, Вена) — палітычны дзеяч Рэчы Паспалітай, пісьменнік, асветнік. Пісар вялікі літоўскі (1773—1783), маршалак надворны (1783—1791) і вялікі літоўскі (1791—1792).

Біяграфія

З магнацкага роду Патоцкіх герба «Пілява», сын Яўстаха, чашніка кароннага, і Мар’яны з Концкіх. Меў брата Станіслава Костку.

У малым веку

Навучаўся ў Варшаве (1758—1765) і ў Рыме (да 1770). Пэўны час знаходзіўся ў Францыі, у 1771 вярнуўся ў Рэч Паспалітую. 3 1770-х наблізіўся да караля і вялікага князя Станіслава Аўгуста Панятоўскага.

Атрымаў шэраг высокіх дзяржаўных пасадаў, быў маршалкам Пастаяннай Рады (1778—1780). 3 утварэннем Адукацыйнай камісіі (1773) адзін з галоўных яе дзеячаў, узначаліў Таварыства элементарных кнігаў.

Быў адным з лідараў рэфарматарскай партыі на Чатырохгадовым сойме (1788—1792) і адным з аўтараў Канстытуцыі 3 мая 1791 года. За ўдзел у выпрацоўцы Канстытуцыі атрымаў прызначэнне на пасаду міністра паліцыі абодвух народаў у Стражы Праў, праз што выйшаў з складу Адукацыйнай камісіі.

У вайну Расіі з Рэччу Паспалітай (1792) выконваў абавязкі адсутнага вайсковага міністра. У 1792—1794 гадах у эміграцыі ў Саксоніі. Адзін з арганізатараў паўстання Т. Касцюшкі (1794). Увайшоў у склад Найвышэйшай нацыянальнай рады як кіраўнік аддзелу замежных інтарэсаў. Належаў да памяркоўнага крыла паўстанцаў^[3].

Пасля падаўлення паўстання расійскія ўлады зняволілі І. Патоцкага ў Пецярбургу. 3 1796 года жыў у Аўстрыі.

У шлюбе з Альжбетай Любамірскай меў дачку Крысціну.

Быў пладавітым пісьменнікам, аўтар «Pamiętnik o ustanowieniu porządku w nauce prawa cywilnego» і іншых твораў.

Зноскі

1. Dr. Constant v. Wurzbach Potocki, Ignaz // Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich: enthaltend die Lebensskizzen der denkwürdigen Personen, welche seit 1750 in den österreichischen Kronländern geboren wurden oder darin gelebt und gewirkt haben — Wien: 1856. — Т. 23. — S. 159.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q89594935"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q25856"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q665807"></a>
2. Таксама Ігнат Патоцкі, Ігнацій Патоцкі
3. ЭнцВКЛ 2005.

Літаратура

• Пазднякоў В. Патоцкія // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — С. 407. — 792 с. — ISBN 985-11-0378-0 (т. 2), ISBN 985-11-0315-2.