Амбарцум Ліманджан

Амбарцум Ліманджан
з.-арм.: Համբարձում Լիմոնճեան
Асноўная інфармацыя
Дата нараджэння 1768[1][2]
Месца нараджэння
Дата смерці 29 чэрвеня 1839(1839-06-29)[1][2]
Месца смерці
Краіна
Музычная дзейнасць
Педагог Hammamizade İsmail Dede Efendi[d]
Прафесіі кампазітар, тэарэтык музыкі, настаўнік музыкі
Інструменты tambur[d]
Жанры класіка
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Амбарцум Ліманджан (арм.: Համբարձում Լիմոնջյան; 1768, Канстанцінопаль — 29 чэрвеня 1839, тамсама) — армянскі кампазітар і музыказнавец. Вынайшаў новы армянскі нотапіс, шырока ўжываную ў Закаўказзі ў XIX стагоддзі, з дапамогай якога запісаў армянскія царкоўныя спевы.

Біяграфія

[правіць | правіць зыходнік]

Амбарцум Ліманджан нарадзіўся ў 1768 годзе ў Канстанцінопалі, у беднай сям'і. Услед за бацькам, ён павінен быў стаць краўцам, але паступіў на службу перапіснікам да армянскага архітэктара Грэгара Пальяна. Потым, дзякуючы вакальным дадзеным, ён аказвецца ў доме Аванеса Цюзьяна, дзе навучаецца музычнаму мастацтву. Апроч спеву Ліманджан вывучае армянскую царкоўную, грэчаскую і еўрапейскую музыку, у дасканаласці авалодвае тамбурам. Неўзабаве ён сам пачынае выкладаць, спецыялізуючыся ў армянскім царкоўным спеве. Для фіксацыі мелодыі Ліманджан вынаходзіць уласны нотны запіс (у Турцыі вядомы як «нотапіс Ліманджана»), якая змяняе складаны арабскі запіс і да пачатку XX стагоддзя атрымвае шырокае шыранне спачатку ў Канстанцінопалі, а потым у Закаўказзі. З яго дапамогай пачынаюць запісваць не толькі царкоўную музыку, але і нацыянальныя гарадскія і народныя песні[3].

Далейшую працу па дасканаленні сістэмы армянскага нотапісу працягнулі іншыя армянскія музыканты, у прыватнасці, вучань Ліманджана, Арыстакес Аванісян. Завяршыў яе фармаванне Нікагаяс Ташчан[3]. Дзякуючы «нотапісу Ліманджана» тысячы музычных твораў Асманскай імперыі захаваліся да цяперашніх часоў[4].

Зноскі

  1. ↑ а б в г Հայկական սովետական հանրագիտարան / пад рэд. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
  2. ↑ а б в г Ով ով է. հայեր / пад рэд. Հ. Այվազյան — Երևան: Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 2005. — Т. 1. — С. 481.
  3. ↑ а б Шавердян 1959, с. 207—212.
  4. ↑ Армянин спас тысячи османских музыкальных произведений(недаступная спасылка) (28/04/2013). Архівавана з першакрыніцы 18 мая 2015. Праверана 8 мая 2015.

Літаратура

[правіць | правіць зыходнік]
  • Шавердян, Александр Исаакович. Очерки по истории армянской музыки XIX-XX веков: досоветский период. — М.: Государственное музыкальное издательство, 1959.