Аперацыя «Аднаўленне правоў»

Аперацыя «Аднаўленне правоў»
Асноўны канфлікт: Іракская вайна
Амерыканскія і іракскія вайскоўцы патрулююць вуліцы Таль-Афара, 11 верасня 2005.
Дата 1—18 верасня 2005
Месца Таль-Афар
Вынік перамога амерыкана-іракскіх сіл
Праціўнікі
 ЗША
 Ірак
Аль-Каіда ў Іраку
Іншыя атрады
Камандуючыя
Злучаныя Штаты Амерыкі Герберт Мак-Мастэр
Ірак Хуршыд Салім Даскі
невядома
Сілы бакоў
3500 амерыканскіх і 5000 іракскіх вайскоўцаў невядома
Страты
4 амерыканскіх[1] і 15 іракскіх[2] вайскоўцаў загінулі 163 забітых, 440—700 захопленых у палон[2][3]

Аперацыя «Аднаўленне правоў» (англ.: Operation Restoring Rights)[4] — ваенная аперацыя, праведзеная арміяй ЗША і іракскімі войскамі супраць групоўкі «Аль-Каіда» ў раёне горада Таль-Афар. Кампанія стала рэакцыяй на павелічэнне нападаў паўстанцаў і тэрор супраць мясцовага насельніцтва[4]. Баевікі выкарыстоўвалі гэты горад у якасці плацдарма для перакідання замежных добраахвотнікаў у Ірак яшчэ з пачатку 2005 года[5]. Горад быў часова ачышчаны для правядзення выбараў, але не ў доўгатэрміновай перспектыве.

Атакуючыя сілы пад пачаткам Макмастэра складаліся з 3-га бранятанкавага кавалерыйскага палка, часцей 82-й паветрана-дэсантнай дывізіі[3] і дзвюх брыгад 3-й іракскай дывізіі. Яны распрацавалі і выканалі дэталёвы, карпатлівы план аперацыі, які ўключаў збор разведданых, баявых задач і праграм стабілізацыі для аднаўлення кантролю над горадам, адным раёнам за адным[6]. Макмастэр загадаў мірным жыхарам эвакуіравацца, каб дазволіць сваім сілам выкарыстоўваць артылерыю і ўдарныя верталёты для пераадолення імправізаваных ўмацаванняў паўстанцаў[5]

Наступленне было пачаты 1 верасня ў рамках аперацыі арміі ЗША, падтрыманай новымі ўладамі, па знішчэнні меркаваных сховішчаў паўстанцаў і базы аперацый у Таль-Афары.

Паўстанцы ўпарта спрабавалі ўтрымаць свае пазіцыі, яны таксама планавалі і ажыццяўлялі скаардынаваныя атакі супраць войск кааліцыі, тым самым прадэманстравалі здольнасць у некаторай ступені камандаваць і кантраляваць Таль-Афар[4]. Групы баевікоў меркавалі контратакаваць надыходзячыя амерыканскія і іракскія войскі, але пад націскам варожай бранятэхнікі іх падраздзяленні былі разгромлены[5].

Ужо 3 верасня вялікая частка горада была занята. На працягу наступных дзён амерыканскія войскі сістэматычна знішчалі паўстанцкія ячэйкі[3]. Нягледзячы на аблогу, некаторыя тэрарысты «Аль-Каіды» беглі з горада[7]. Да 18 верасня баі цалкам была скончыліся.

Кааліцыйным сілам атрымалася выбіць паўстанцаў з горада, тым самым стварыўшы бяспечную абстаноўку для правядзення рэферэндуму ў кастрычніку і нацыянальных выбараў у снежні 2005 года, а сам Таль-Афар ператварыўся з горада з самым нізкім лікам выбаршчыкаў у самы высокі ў краіне. Школы і прадпрыемствы зноў адкрыліся, а насельніцтва вярнулася да нармальнага жыцця, наколькі гэта было магчыма. Пасля аперацыі Макмастэр размясціў свае войскі на 29 баявых аванпостах па ўсім горадзе, каб утрымліваць вычышчаныя раёны. З гэтых аванпостаў амерыкацы насычалі іракскія кварталы патрулямі. Пакуль грамадзянскія асобы вярталіся ў горад, прымяненне сілы зводзілася да мінімуму[4]. За гэты час 2-і батальён 325-га пяхотнага палка не забіў ні аднаго мірнага жыхара, што паспрыяла павялічэнні лаяльнасці цывільнага насельніцтва да амерыканцаў. Збор разведданых аб паўстанцах быў палегчаны супрацоўніцтвам з шыіцкай меншасцю ў горадзе. Макмастэр нават сабраў з мясцовых шыітаў паліцыю. У сваю чаргу суніты лічылі іракскую армію і паліцыю сваімі ворагамі, таму не ішлі на кантакт з замежнікамі і іх саюзнікамі[5][3].

Зноскі

  1. icasualties.org - Operation Iraqi Freedom - Iraq Coalition Casualties: Military Fatalities Архівавана 26 сакавіка 2010.
  2. а б CNN.com - 6 insurgents killed in northern Iraq - Sep 18, 2005. Cnn.com. Праверана 13 October 2014.
  3. а б в г Guardia, Mike, The Fires of Babylon: Eagle Troop and the Battle of 73 Easting, 2015, Casemate Publishers
  4. а б в г Denning, Jeffrey, Warrior SOS: Military Veterans' Stories of Faith, Emotional Survival and Living with PTSD , 2015, Cedar Fort, Inc.
  5. а б в г Marston, Daniel and Malkasian, Carter, Counterinsurgency in Modern Warfare (Companion), 2011, Osprey Publishing
  6. Gambone, Michael, and Piehler, G. Kurt, Small Wars: Low-Intensity Threats and the American Response since Vietnam (Legacies of War), 2013, University of Tennessee Press, ISBN 1572339144 ISBN 978-1572339149
  7. Counterinsurgency Reader II - Special Edition 2008, 2008, Combined Arms Center