Аперацыя «Молат вікінга»

Аперацыя «Молат вікінга»
Дата 20—30 сакавіка 2003
Месца Іракскі Курдыстан
Вынік перамога ЗША і Пешмергі
Праціўнікі
Ансар аль-Іслам
Ісламскі Курдыстан[1][2] 		 ЗША
Пешмерга
Камандуючыя
Абу Мусаб аз-Заркаві
Мула Алі Бапір 		Злучаныя Штаты Амерыкі Кенет Това[3]
Джаляль Талабані
Сілы бакоў
600—800 байцоў[4] 7 000 байцоў[5]
Страты
250—300 забітых, параненых і палонных[6][7] 30 забітых і 23 параненых[8]

Аперацыя «Молат вікінга» (англ.: Viking Hammer) — ваенная аперацыя ў Паўночным Іраку, якая праводзілася на фоне амерыканскага ўварвання ў Ірак і складалася ў выцясненні тэрарыстаў групоўкі «Ансар аль-Іслам», што занялі частку Іракскага Курдыстана.

Перадгісторыя

[правіць | правіць зыходнік]

Ансар аль-Іслам, ісламісцкая тэрарыстычная арганізацыя, упершыню з’явілася ў Курдыстане ў снежні 2001 года і была складзена з курдскіх прызыўнікоў і арабскіх ветэранаў вайны ў Афганістане[9]. З 2001 па 2003 год баевікі змагаліся супраць курдскіх сіл у Паўночным Іраку, захапіўшы анклаў вакол горада Халабджа. ЦРУ падазрававала Ансар аль-Іслам у вырабе хімічнай зброі, у прыватнасці яду рыцына на заводзе ў горадзе Саргат.

Акрамя Ансар аль-Іслам, дзейнічалі яшчэ прынамсі дзве групоўкі курдскіх ісламскіх баевікоў, але яны ў выніку далучыліся да яе[2].

Пасля адмовы Турцыі прапусціць 4-ю пяхотную дывізію ЗША праз сваю мяжу цяжар, процідзеяння ісламістам на поўначы Ірака лёг на супрацоўнікаў ЦРУ і амерыканскіх дэсантнікаў ССА арміі ЗША, якія высадзіліся ў рэгіёне, і курдскіх баевікоў («Пешмерга»), сабраных Патрыятычным саюзам Курдыстана (ПСК) і Курдскай дэмакратычнай партыяй (КДП)[3]. Перад пачаткам атакі супраць рэжыму Садама Хусейна на поўдні кааліцыйныя сілы павінны былі перш за ўсё знішчыць анклаў Ансар аль-Іслам у мэтах забеспячэння курдскіх тылоў і іх падтрымкі ўварвання[10][11][12][13].

Аперацыя

[правіць | правіць зыходнік]

Байцы Ансар аль-Іслам уладкавалі пазіцыі ў гарах, што адкрывалі ім від на навакольныя раёны, але рабілі ўразлівымі для ўдараў з паветра. 21 сакавіка курды правялі ракетныя ўдары супраць пазіцый ворага. Амерыканцы першапачаткова планавалі пачаць штурм адразу пасля паветраных удараў, але большасць іх сіл да таго часу яшчэ не занялі сваіх пазіцый. Пасля канцэнтрацыі войск дата нападу была ўсталяваная на 28 сакавіка. План прадугледжваў чатыры групы курдскіх салдат у суправаджэнні амерыканскага спецназа і афіцэраў ЦРУ. Напярэдадні бою групоўка Ісламскі Курдыстан, саюзнік Ансар аль-Іслам, капітулявала, страціўшы 100 чалавек забітымі падчас удараў 21 сакавіка[3].

Атака з поўдня раніцай 28 сакавіка была сустрэта магутным агнём з боку абаронцаў Ансар аль-Іслам. Тады амерыканцы запыталі падтрымку з паветра, і ў выніку авіяўдараў пазіцыі ісламістаў былі разгромлены. Курды пераследвалі баевікоў іх і захапілі Халабджы. Большасць байцоў Ансара адступілі да горада Саргат[14]. Дасягнуўшы Саргата, курды і амерыканцы трапілі пад трохгадзінны мінамётны і кулямётны агонь. Не маючы магчымасці запытаць падтрымку авіяцыі з-за блакавання рэльефам мясцовасці радыёсігналаў, спецназаўцы выкарыстоўвалі буйнакаліберную снайперскую вінтоўку Barrett M82 для знішчэння кулямётных разлікаў праціўніка, а курды падцягнулі артылерыю. Спалучэнне артылерыйскай падтрымкі і дакладнага снайперскага агню адагналі байцоў Ансар аль-Іслам ад горада. Пераследуючы баевікоў у гарах, амерыканцы і курды зноў трапілі пад кулямётны агонь і былі вымушаны ўзняць авіяпадмацаванне, каб да ночы дамагчыся заканчэння бою[15].

На наступны дзень амерыканцы і курды цяснілі сілы Ансар аль-Іслам далей у горы, да іранскай мяжы. Многія баевікі спрабавалі бегчы праз мяжу, але былі арыштаваны іранцамі. Частка з іх былі адпраўлены назад праз мяжу, а затым захопленыя курдскімі сіламі. Тым не менш, курдскія крыніцы сцвярджалі, што многія баевікі Ансар аль-Іслам былі нібыта на самай справе падрыхтаваны Іранам[9].

Наступствы

[правіць | правіць зыходнік]

Падчас аперацыі была ліквідавана прысутнасць Ансар аль-Іслам у Паўночным Іраку, што дазволіла курдскім падраздзяленням уступіць у барацьбу супраць іракскіх войскаў у рэгіёне.

Амерыканскія разведчыкі агледзелі хімічны завод у Саргаце і выявілі сляды рыцыну ў руінах, а таксама хларыду калію. Яны таксама выявілі касцюмы хімабароны, атрапін і кіраўніцтва па вырабе хімічнай зброі[16].

Ансар аль-Іслам пазней адродзіцца ў якасці групы, якая ўдзельнічае ў іракскім паўстанцкім руху, але ўжо не дасягне мінулага ўплыву.

Зноскі

[правіць | правіць зыходнік]
  1. ↑ http://middleeastreference.org.uk/iraqiopposition.html#igk Архівавана 5 сакавіка 2007 года.
  2. ↑ а б Masters of Chaos, Chapter 13 p. 7 Архівавана 14 лютага 2012 года.
  3. ↑ а б в Masters of Chaos, Chapter 13 Архівавана 14 лютага 2012 года.
  4. ↑ The rise and fall of Ansar al-Islam - CSMonitor.com
  5. ↑ Peltier, Isaac J.. Surrogate Warfare: The Role of U.S. Army Special Forces. Архівавана з першакрыніцы 11 лютага 2009.
  6. ↑ The rise and fall of Ansar al-Islam -- Christian Science Monitor
  7. ↑ Masters of Chaos, Chapter 13 p. 28 Архівавана 14 лютага 2012 года.
  8. ↑ http://sofrep.com/7160/operation-viking-hammer/#!prettyPhoto[post_content]/10 Killed,13 wounded/
  9. ↑ а б The rise and fall of Ansar al-Islam — Christian Science Monitor
  10. ↑ On Point — The United States Army in Operation Iraqi Freedom
  11. ↑ , Operation Hotel California: The Clandestine War inside Iraq, Globe Pequot Press, The Lyons Press|en|Globe Pequot Press, Tucker, Mike; Charles Faddis (2008)
  12. ↑ "Charles Faddis "Operation Hotel California" (Lyons Press)". The Diane Rehm Show. 17 October 2008. WAMU. Архівавана з арыгінала 2011-09-30. Праверана 29 October 2011. Архіўная копія(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 30 верасня 2011. Праверана 19 лістапада 2020.Архіўная копія(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 30 верасня 2011. Праверана 19 лістапада 2020.
  13. ↑ Woodward, Bob (2004). Plan of Attack. Simon & Schuster, Inc. ISBN 978-0-7432-5547-9
  14. ↑ Masters of Chaos, Chapter 13 p. 17-18 Архівавана 14 лютага 2012 года.
  15. ↑ Masters of Chaos, Chapter 13 p. 19-24 Архівавана 14 лютага 2012 года.
  16. ↑ Masters of Chaos, Chapter 13 p. 25-26 Архівавана 14 лютага 2012 года.