Ардэм Патапуцян | |
---|---|
арм.: Արտեմ Փաթափութեան | |
Дата нараджэння | 2 кастрычніка 1967[1] (57 гадоў) |
Месца нараджэння | |
Грамадзянства | |
Род дзейнасці | малекулярны біёлаг, нейрабіёлаг |
Навуковая сфера | малекулярная біялогія і фізіялогія |
Месца працы | |
Навуковая ступень | доктар філасофіі |
Альма-матар | |
Член у | |
Узнагароды | |
Сайт | patapoutianlab.org |
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Ардэм Патапуцян (англ.: Ardem Patapoutian; нар. 2 кастрычніка 1967[1], Бейрут, Ліван) — амерыканскі малекулярны біёлаг і нейрабіёлаг. Працуе ў Медыцынскім інстытуце Говарда Х’юза (HHMI). Лаўрэат Нобелеўскай прэміі па фізіялогіі і медыцыне (2021).
Ардэм Патапуцян нарадзіўся 2 кастрычніка 1967 года ў Бейруце, у армянскай сям’і. Навучаўся у Амерыканскім універсітэце Бейрута на працягу года, перш чым эміграваць у ЗША ў 1986 годзе. Скончыў Каліфарнійскі ўніверсітэт у Лос-Анджэлесе, у 1990 годзе атрымаў ступень бакалаўра ў галіне цыталогіі і біялогіі развіцця, а ў 1996 годзе — ступень доктара філасофіі ў Каліфарнійскім тэхналагічным інстытуце. Аспірантам Патапуцян працаваў з Луі Райхартам у Каліфарнійскім універсітэце ў Сан-Францыска. У 2000 годзе ён стаў дацэнтам ў Навукова-даследчым інстытуце Скрыпса. У перыяд з 2000 па 2014 год ён дадаткова працаваў у Даследчым фондзе Novartis. З 2014 года Патапуцян працуе даследчыкам у Медыцынскім інстытуце Говарда Х’юза (HHMI).
Патапуцян вывучае перадачу сігналу. Ён унёс значны ўклад у ідэнтыфікацыю новых іённых каналаў і рэцэптараў, якія актывуюцца тэмпературай, механічнай энергіяй або павелічэннем аб’ёму клеткі. Патапуцян і яго калегі змаглі паказаць, што гэтыя іённыя каналы граюць выдатную ролю ў адчуванні тэмпературы, у адчуванні дотыку, у прапрыяцэпцыі, у адчуванні болю і ў рэгуляцыі сасудзістага тонусу. У пазнейшых працах выкарыстоўваюцца метады функцыянальнай геномікі для ідэнтыфікацыі і характарыстыкі механаадчувальных іённых каналаў (механатрансдукцыя).