Архіў Ніцшэ

Архіў Ніцшэ

Архіў Ніцшэ (ням.: Nietzsche-Archiv) — першая арганізацыя, якая прысвяціла сябе архіваванню і дакументаванню жыцця і дзейнасці філосафа Фрыдрыха Ніцшэ; усе крыніцы былі атрыманы ад Элізабэт Фёрстэр-Ніцшэ, сястры філосафа.

Архіў Ніцшэ быў заснаваны ў 1894 годзе ў Наўмбургу, і знайшоў пастаяннае месцазнаходжанне ў Веймары. Яго гісторыя да сярэдзіны 20-га стагоддзя была цесна звязана з яго заснавальніцай і на працягу многіх гадоў ім кіруючай Элізабэт Фёрстэр-Ніцшэ, сястрой філосафа. Нягледзячы на тое, што з моманту свайго існавання архіў падвяргаўся шматлікай крытыцы за пераробку або нават падробку дакументаў для падтрымкі пэўных ідэалагічных мэт, да канца Другой сусветнай вайны архіў быў цэнтральным месцам для ўспрымання Ніцшэ ў Германіі. У ГДР ён быў далучаны да Nationale Forschungs- und Gedenkstätten der klassischen deutschen Literatur in Weimar (Нацыянальныя даследчыя і мемарыяльныя комплексы класічнай нямецкай літаратуры ў Веймары), і афіцыйна распушчаны ў 1956 годзе. Яго фонды сталі даступнымі для заходніх даследчыкаў, у першую чаргу Мацыно Манцінары, які замяніў сумніўныя старыя выданні Ніцшэ з Архіва на новыя. У ГДР, аднак, Ніцшэ па-ранейшаму быў забароненым аўтарам, пад забаронай былі ўсе яго творы.

Пасля ўз'яднання Германіі фонды архіва знаходзяцца ў валоданні Stiftung Weimarer Klassik, які цяпер называецца Klassik Stiftung Weimar. Месца знаходжання архіва, Villa Silberblick, цяпер з'яўляецца музеем.

Гісторыя

[правіць | правіць зыходнік]

Мэты

[правіць | правіць зыходнік]

Элізабэт Фёрстэр планавала стварэнне Архіва Ніцшэ пасля свайго вяртання ў Германію з Парагваю восенню 1893 года. Мэта архіва складалася ў збіранні рэсурсаў, каб не дапусціць іх рассейвання і забяспечыць манаполію на іх каштоўнасць, што не было нечым незвычайным у той час.

З пачатку 1890-х гадоў цікаўнасць да твораў Ніцшэ ў нямецкамоўным свеце каласальна ўзрасла. Архіў Ніцшэ спрабаваў дамагчыся законных правоў на інтэрпрэтацыю Фрыдрыха Ніцшэ і яго філасофіі у публічных дыскусіях. Гэтыя дыскусіі забяспечваліся не толькі біяграфіямі аўтарства Элізабэт Фёрстэр-Ніцшэ, але і мноствам часопісаў і газетных артыкулаў, паступаўшых з Архіва і ваколіц. Фёрстэр-Ніцшэ ўжо з юнацтва збірала дакументы свайго брата, а потым пачала скупляць усю яго паштовую перапіску на значную суму. Таму гэтыя лісты прама ці ўскосна былі апублікаваны ў архіве разам з працамі Ніцшэ. Іншай прычынай выдавецкага шаленства з боку архіва і манапалізацыі ім творчасці Ніцшэ таксама магло быць атрыманне ад іх вялікіх прыбыткаў.

Спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]