Аўтаматрыса

Аўтаматрыса (фр.: automotrice от стар.-грэч.: αὐτός «сам» і лац.: mōtrīx «якая рухаецца»), а таксама матрыса^[1], аўтавагон^[2][3], рэйкавы аўтобус — аўтаномны чыгуначны вагон з рухавіком унутранага згарання (цяпер практычна заўсёды дызельным, раней сустракаліся таксама бензарухавіковыя аўтаматрысы) магутнасцю ад 150 да 750 кВт.

Аўтаномныя вагоны з электрарухавікамі з’яўляюцца таксама аўтаматрысамі, але часта называюцца «электраматрысамі».

Аўтаномны цягнік з некалькіх дызельных вагонаў, якія працуюць па сістэме многіх адзінак, завуць дызель-цягніком.

Аўтаматрысы, электраматрысы, рэйкавыя аўтобусы, дызель-цягнікі не з’яўляюцца самастойным відам транспарту, а выкарыстоўваюцца ў якасці рухомага саставу для пасажырскіх перавозак на рэгулярных прыгарадных, гарадскіх і нерэгулярных другарадных чыгуначных лініях, а таксама ў якасці службовага (рамонтнага, шляхавымяральнага і інш.) транспарту.

На шэрагу чыгунак аўтаматрысамі і электраматрысамі мянуюць не толькі адзіночныя самаходныя электравагоны, но і кароткія двух- або трохвагонныя дызель-цягнікі альбо электрацягнікі з адным маторным вагонам. Акрамя таго, у сродках масавай інфармацыі матрысамі могуць клікаць і больш сур’ёзны МВПС (например, электрацягнікі ЭР25 у Балгарыі)^[4].

Агульныя звесткі

Папярэднікамі аўтаматрыс былі паравоза-вагоны, г. зн. аўтаномныя вагоны з паравой машынай. З’явіліся яны ў другой палове XIX стагоддзя і выкарыстоўваліся на другарадных лініях з невялікім пасажырапатокам.

Першыя бензаматорныя аўтаматрысы з’явіліся на рубяжы XIX—XX стагоддзяў.

Аўтаматрысы для пасажырскіх перавозак

У пачатку XXI стагоддзя ва многіх краінах аўтаматрысы выкарыстоўваюць для пасажырскіх перавозак на чыгуначных лініях з нізкім пасажырапатокам. Шырока распаўсюджаны такія аўтаматрысы, у асабістасці, у Германіі. Сучасныя аўтаматрысы данага тыпу часта маюць паніжаны узровень падлогі для палягчення увахода ў цягнік з нізкіх платформ, якія перш усяго распаўсюджаны на другарадных лініях, дзе і выкарстоўваюцца аўтаматрысы. Паводле ўнутранай кампаноўцы некаторыя з іх блізкі да вагонаў метро, напрыклад у іх зачастую няма тамбураў. Некаторыя аўтаматрысы, напрыклад PESA 610М-001, прымяняюцца для перавозкі высокапастаўленых чыноўнікаў (ва Украіне).

Гл. таксама

• Аэравагон
• Дызель-цягнік
• Рэйкавы аўтобус
• Спецыяльны самаходны рухомы састаў
• Трамвай

Крыніцы

1. Тришин В. Н. 2010, Мотриса.
2. Ефремова Т. Ф. 2000, 2006, Автовагон.
3. Технический железнодорожный словарь 1941, Автовагон.
4. В Мездра замръзна електрическа мотриса (балг.). Новини (новости). Малки Обяви (1 лютага 2012). Праверана 12 чэрвеня 2016.

Літаратура

• Ефремова Т. Ф. Современный толковый словарь русского языка (руск.). — М.: АСТ, Астрель, Харвест, 2000, 2006. — ISBN 5-17-029521-9, 5-17-013734-6, 5-271-12339-1, 5-271-12338-3.
• Васильев Н. Н., Исаакян О. Н., Рогинский Н. О., Смолянский Я. Б., Сокович В. А., Хачатуров Т. С. Технический железнодорожный словарь (руск.). — М.: Государственное транспортное железнодорожное издательство, 1941.

Спасылкі

• Тришин В. Н. Большой словарь-справочник синонимов русского языка системы ASIS ® (руск.). — 2010.