Бебжа

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Бобра.
Бебжа
Характарыстыка
Даўжыня
  • 155 км
Басейн 7 057 км²
Вадацёк
Выток  
 • Каардынаты 53°36′42″ пн. ш. 23°32′07″ у. д.HGЯO
Вусце Нараў
 • Каардынаты 53°13′03″ пн. ш. 22°25′51″ у. д.HGЯO
Размяшчэнне
Водная сістэма Нараў → Вісла → Гданьская бухта
Краіна
=
physical
Бебжа
Бебжа
— выток, — вусце
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Бебжа[1] (польск.: Biebrza, літ. Bebras, бел. Бобра, Бебра) — рака ў паўночна-ўсходняй Польшчы, у Падляскім ваяводстве, правы прыток Нарава (басейн Віслы).

Назва

[правіць | правіць зыходнік]

Назва балцка-яцвяжскага паходжання. Звязаная з літоўскім bebras, babras, прускім bebrus «бабёр», далей да індаеўрапейскага кораня *bhe-bhros «бабёр»[2].

Прамы гідранімічны аналаг — літоўскія рачныя назвы тыпу Bebrė, Bebrinė, Bebrujis[3], таксама бярэзінская рака Бабруйка, верхнедняпроўская Бебря[4].

Непасрэдна ў Бебру (каля Гонядзі) уцякае рэчка з прызнана яцвяжскай назвай Голда (польск. Gołda), у якой другая аснова ад яцвяжскага *udā «вада, рака»[5].

«Яцвяжскасць» рачной назвы Бебры кажа пра тое, што ў яцвяжскай мове мела быць слова для «бабра», роднаснае літоўскаму і прускаму словам.

Апроч Бебры, на поўнач ад Беластока таксама такія балцкія (меркавана яцвяжскія) рачныя назвы, як Кумялка, Нерасль, Супрасль.

Гідраграфія

[правіць | правіць зыходнік]

Даўжыня 165,1 км. Плошча вадазбору 7054,4 км². Сярэднегадавы расход вады ў вусці 33,6 м³/с. Сярэдні нахіл воднай паверхні 0,13 ‰.

Праз Аўгустоўскі канал злучаецца з ракой Нёман.

Басейн Бебжы характарызуецца асіметрыяй: больш развіты правыя прытокі — 75,5 % (галоўным чынам рэкі, якія выцякаюць з Мазурскіх азёраў), левыя прытокі ўсяго — 24,5 % вады ад агульнай масы.

У басейне ракі размяшчаецца Бебжанскі нацыянальны парк.

Зноскі

  1. ↑ Напісанне ў адпаведнасці з ТКП 236-2010 (03150) «Спосабы і правілы перадачы геаграфічных назваў і тэрмінаў Рэспублікі Польшча на беларускую мову». Гл. польска-беларускую практычную транскрыпцыю.
  2. ↑ J. Pokorny. Indogermanisches etymologisches Wörterbuch. Bern / München 1959 / 1969. C. 136.
  3. ↑ A. Vanagas. Lietuvių hidronimų etimologinis žodynas. Vilnius, 1981. С. 60.
  4. ↑ В. Н. Топоров, О. Н. Трубачев. Лингвистический анализ гидронимов Верхнего Поднепровья. Москва, 1962. С. 176, 177.
  5. ↑ K. Būga. Jotvingių žemės upių vardų galūnė -da. // Tauta ir žodis. — 1923. — Т. 1. — С. 100.