Белізскі Бар’ерны рыф
| Рэзерваты Бар’ернага Рыфа Беліза* | |
|---|---|
| Belize Barrier Reef Reserve System** | |
| Сусветная спадчына ЮНЕСКА | |
 | |
| Краіна |  Беліз
|
| Тып | Прыродны |
| Крытэрыі | vii, ix, x |
| Спасылка | 764 |
| Рэгіён*** | Лацінская Амерыка і Карыбскія астравы |
| Гісторыя ўключэння | |
| Уключэнне | 1996 (20 сесія) |
| * Міжнародная канвенцыя «ЮНЕСКА» ** Назва ў афіцыйным англ. спісе *** Рэгіён па класіфікацыі ЮНЕСКА | |
Белізскі Бар’ерны рыф — ланцуг каралавых рыфаў даўжынёй 280 км, які пралягае ўздоўж узбярэжжа Беліза на адлегласці 13 — 24 км ад яго. З’яўляецца часткай Месаамерыканскага Бар’ернага рыфа[1], які працягнуўся на 900 км ад паўночнага ўскрайка Юкатана да берагоў Гватэмалы. Гэта рыфавая сістэма — найбуйнейшы бар'ерны рыф у Атлантычным акіяне і другі па велічыні ў свеце пасля аўстралійскага Вялікага Бар’ернага рыфа.
Турызм
[правіць | правіць зыходнік]Белізскі Бар’ерны рыф з’яўляецца галоўнай турыстычнай славутасцю Беліза, яго наведваюць да 130 тыс. турыстаў у год. Рыф таксама важны з рыбапрамысловага пункта гледжання[2]. Марское дно паміж рыфам і мацерыком пясчанае, месцамі сустракаюцца астраўкі, якія пазарасталі мангравымі зараснікамі. Ва ўсходняй частцы, дзе глыбіня мора рэзка павялічваецца, размешчаны тры асобных атолы — Тэрнеф, Гловерс-Рыф і Лайтхаус-Рыф.
Тэмпература вады ў раёне рыфа слаба вагаецца на працягу года — 23—25 °C узімку, і 25—28 °C улетку. На астравах размяшчаюцца марскія курорты з дайвінг-цэнтрамі. У цэнтры Лайтхаус-Рыфа знаходзіцца знакамітая Вялікая блакітная дзіра — затопленая морам вялікая карставая варонка.
Біялагічная разнастайнасць
[правіць | правіць зыходнік]Экасістэмы прыбярэжнай зоны Беліза з 1996 года ўваходзяць у спіс Сусветнай спадчыны ЮНЕСКА як адны з найбольш багатых экасістэм у свеце. На сямі ўчастках аб’екта прадстаўлены працэс эвалюцыйнага развіцця рыфаў. Таксама каля рыфа сустракаюцца рэдкія віды марскіх жывёл, такія як марскія чарапахі, ламанцін і амерыканскі вастрарылы кракадзіл. Акрамя таго, рыф насяляюць:
- 70 відаў цвёрдых каралаў,
- 36 відаў мяккіх каралаў,
- 500 відаў рыб,
- сотні відаў беспазваночных.
Пры гэтым, паводле ацэнак навукоўцаў, адкрыта ўсяго 10 % відавой разнастайнасці рыфа[3].
Абарона навакольнага асяроддзя
[правіць | правіць зыходнік]
Рэзерваты Бар’ернага Рыфа Беліза ўключаюць сем марскіх запаведнікаў, 450 рыфаў і тры атолы. Сумарная плошча ахоўных тэрыторый дасягае 960 км². У іх уваходзяць:
- Марскі запаведнік Гловерс-Рыф
- Вялікая блакітная дзіра
- Прыродны помнік Халф-Мун-Кі
- Марскі запаведнік Хол-Чан
Нягледзячы на ахоўныя мерапрыемствы, экасістэма рыфа ўвесь час знаходзіцца пад пагрозай забруджвання і разбурэння з-за некантралюемага турызму, суднаходства і рыбалоўства. Ураганы, глабальнае пацяпленне і выкліканае гэтым павышэнне тэмпературы вады таксама нясуць у сабе пагрозы[4], напрыклад, — абескаляроўванне каралаў. Паводле меркавання навукоўцаў, з 1998 года было пашкоджана звыш 40 % белізскіх рыфаў[2].
Зноскі
Спасылкі
[правіць | правіць зыходнік]
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Белізскі Бар’ерны рыф- UNESCO: Рэзерваты Бар’ернага Рыфа Беліза Архівавана 11 красавіка 2008.
- UNEP-WCMC Belize Barrier Reef Reserve System Архівавана 29 верасня 2007.
