Боцікі звычайныя

Боцікі звычайныя
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя Клас:  Двухдольныя Парадак:  Казяльцовакветныя Сямейства:  Казяльцовыя Падсямейства:  Казяльцовыя Трыба:  Delphinieae Род:  Боцікі Від:  Боцікі звычайныя
Міжнародная навуковая назва
Aconitum septentrionale Koelle
Сінонімы
Aconitum excelsum Rchb. Aconitum lycoctonum var. excelsum (Rchb.) Regel Aconitum szeewaldianum Rchb. Lycoctonum excelsum Nakai
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   508079 NCBI   112589 EOL   478047 GRIN   t:1353 IPNI   707564-1 TPL   kew-2619019

Боцікі звычайныя, Боцікі паўночныя^[1], Боцікі высокія^[2][3], Ваўкабойнік^[4] (Aconitum septentrionale) — кветкавая расліна роду Боцікі (Aconitum) сямейства Казяльцовыя (Ranunculaceae).

Апісанне

Шматгадовая травяністая расліна з тоўстым кароткім карэнішчам і рабрыстым, апушаным сцяблом вышынёй да 2 м. Лісце буйное, даўжынёй да 15 см і шырынёй 25 см, сэрцападобнае або ныркападобна-акруглае, 3—9-пальчаста-раздзельнае на шырокія, амаль рамбічныя буйна-зубчастыя долі, зверху амаль голае, знізу апушанае. Кветкі брудна- або шаравата-фіялетавыя, сабраны ў рыхлую, у ніжняй частцы галінастую, коласападобную гронку. Чашалісцікі афарбаваныя, пялёсткападобныя: верхні — высокі, канічна-цыліндрычны, шлемападобны. Пялёсткаў (нектарнікаў) — 2. Плод — сухая шматнасенная лістоўка.

Пашырэнне

Еўрасібірскі барэальна-таежны рэліктавы від. У Беларусі знаходзіцца ў асобным лакалітэце за паўднёва-заходняй мяжой арэала. Месцы росту: цяністыя ярыстыя берагі рэк, сярод зараснікаў вольхі шэрай, на рыхлай глебе. Расце асобнымі экзэмплярамі і невялікімі групамі.

Асаблівасці біялогіі

Цвіце ў чэрвені—жніўні, пладаносіць у жніўні. Размнажэнне насеннае і вегетатыўнае.

Таксанамія

Від Боцікі звычайныя ўваходзяць у род Боцікі (Aconitum) трыбы Delphinieae падсямейства Ranunculoideae сямейства Казяльцовыя (Ranunculaceae) парадку Казяльцовакветныя (Ranunculales).

яшчэ чатыры падсямействы (па Сістэме APG II)

яшчэ 2 роды

сямейства Казяльцовыя

трыба Delphinieae

від Боцікі звычайныя

парадак Казяльцовакветныя

падсямейства Ranunculoideae

род Боцікі

яшчэ дзесяць сямействаў (па Сістэме APG II)

яшчэ восем трыб (па Сістэме APG II)

яшчэ ад 250 да 300 відаў

Выкарыстанне

Лекавая і дэкаратыўная расліна. Ядавітая расліна^[5].

Зноскі

1. Чырвоная кніга Рэспублікі Беларусь: Рэдкія і тыя, што знаходзяцца пад пагрозай знікнення віды жывёл і раслін. — Мн.: БелЭн, 1993. ISBN 5-85700-095-5
2. Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 8. — 160 с. — 2 350 экз.
3. Боцікі высокія (Aconitum excelsum)
4. Ганчарык М. М. Беларускія назвы раслін. Праца навуковага таварыства па вывучэнню Беларусі, т. II і IV. — Горы-Горки, 1927.
5. Сергей Бесараб Ядовитые декоративные растения в саду и огороде. Справочник // Хабр — habr.com, 23 ліпеня 2021, 14:58

Літаратура

Гэты від занесены ў Чырвоную кнігу Беларусі і ахоўваецца законам.  I катэгорыя (CR)

• Чырвоная кніга Рэспублікі Беларусь: Рэдкія і тыя, што знаходзяцца пад пагрозай знікнення віды жывёл і раслін. — Мн.: БелЭн, 1993. ISBN 5-85700-095-5
• Бо́цікі, аканіт // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 3: Беларусы — Варанец / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 3. — С. 225. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0068-4 (т. 3).
• Траццякоў Д. І., Манкевіч В. І. Бо́цікі // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 1. Ааліты — Гасцінец / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — С. 319. — 575 с., іл. — 10 000 экз.
• Aconitum L. — Борец, Аконит // Определитель высших растений Беларуси (руск.) / Под ред. В. И. Парфёнова. — Мн.: Дизайн Про, 1999. — С. 46, 50. — 472 с. — 1 000 экз. — ISBN 985-6182-78-6.