Буквіца (род раслін)

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Буквіца.

Буквіца
Буквіца лекавая (Betonica officinalis)
Навуковая класіфікацыя
Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя[1] Клас:  Двухдольныя[2] Парадак:  Ясноткакветныя Сямейства:  Ясноткавыя Род:  Буквіца
Міжнародная навуковая назва
Betonica L. (1753)
Сінонімы
Stachys sect. Betonica (L.) Benth. (1834) Stachys subgen. Betonica (L.) R.Bhattacharjee (1980)
Тыпавы від
Betonica officinalis L.
Виды
Гл. тэкст
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы NCBI   694344 EOL   2893683 GRIN   g:13634 IPNI   20689-1

Бу́квіца^[3][4] (Betonica) — род кветкавых раслін сямейства Ясноткавыя (Lamiaceae).

Батанічнае апісанне

Шматгадовыя травяністыя расліны вышынёй да 1 м з кароткім карэнішчам. Сцябло прамастойнае, простае або слаба галінастае, апушанае. Лісце простае. Ніжняе лісце на чаранках, звычайна ў прыкаранёвай разетцы. Сцябловае лісце амаль сядзячае, супраціўнае, пілавата-гародчатае па краі. Кветкі ліловага, ружовага, жоўтага колеру, у канцавых коласападобных суквеццях. Вяночак двухгубы. Верхняя губа прамая, выгнутая, трохлопасцевая, з шырокай сярэдняй лопасцю. Чашачка трубчаста-званочкавая, з завостранымі зубцамі. Плод — чатырыхарэшак.

Betonica officinalis — Буквіца лекавая. Батанічная ілюстрацыя з кнігі Яна Копса «Flora Batava», 1800—1934

Лекавыя, дэкаратыўныя і меданосныя расліны.

Распаўсюджанне

Расліны роду распаўсюджаны амаль ва ўсіх рэгіёнах зямнога шара, акрамя Антарктыды і Аўстраліі^[3][4]. На тэрыторыі Беларусі 1 дзікарослы від — буквіца лекавая (Betonica officinalis)^[3][4] і 2 інтрадуктаваныя віды — буквіца буйнакветная (Betonica macrantha) і буквіца аблісцелая (Betonica betoniciflora)^[3].

Віды

Род налічвае каля 30^[3][4] (каля 15^[5]) відаў.

Паводле інфармацыі з сайта World Flora Online (WFO) род налічвае 10 відаў:

• Betonica alopecuros L., 1753
• Betonica betoniciflora (Rupr. ex O.Fedtsch. & B.Fedtsch.) Sennikov, 2013 — Буквіца аблісцелая
• Betonica brantii (Benth.) Boiss., 1879
• Betonica bulgarica Degen & Nejceff, 1905
• Betonica hirsuta L., 1771
• Betonica macrantha K.Koch, 1849 — Буквіца буйнакветная
• Betonica nivea Steven, 1812
• Betonica officinalis L., 1753 typus — Буквіца лекавая
• Betonica orientalis L., 1753
• Betonica scardica Griseb., 1844

Крыніцы

1. Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
2. Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
3. БелЭн 1996.
4. ЭПБ 1983.
5. Буквица (Betonica) // Энциклопедия декоративных садовых растений (руск.)

Літаратура

• Бу́квіца // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 3: Беларусы — Варанец / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 3. — С. 325. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0068-4 (т. 3).
• Betonica L. — Буквица // Определитель высших растений Беларуси (руск.) / Под ред. В. И. Парфёнова. — Мн.: Дизайн Про, 1999. — С. 264, 270. — 472 с. — 1 000 экз. — ISBN 985-6182-78-6.
• Губанов И. А. и др. Род Буквица — Betonica L. // Дикорастущие полезные растения СССР (руск.) / отв. ред. Т. А. Работнов. — М.: Мысль, 1976. — С. 285—286. — 360 с. — (Справочники-определители географа и путешественника). — 70 000 экз.
• Лярскі А. М., Пашына Г. В. Бу́квіца // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 1. Ааліты — Гасцінец / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — С. 354—355. — 575 с., іл. — 10 000 экз.
• Кнорринг О. Э. Род 1282. Betonica — Буквица // Флора СССР. В 30-ти томах / Начато при руководстве и под главной редакцией акад. В. Л. Комарова; Редактор тома Б. К. Шишкин. — М.—Л.: Издательство Академии Наук СССР, 1954. — Т. XXI. — С. 242. — 703 с. — 3 000 экз.