Валакаламск

Горад
Валакаламск
Герб Сцяг[d]
Герб Сцяг[d]
Краіна
Суб’ект федэрацыі
Муніцыпальны раён
Каардынаты
Заснаваны
1135
Плошча
  • 10 км²
Вышыня цэнтра
170 м
Насельніцтва
  • ▼25 729 чал. (2024)[1]
Часавы пояс
Тэлефонны код
49636
Паштовыя індэксы
143600
Аўтамабільны код
50, 90, 150, 190
Код АКАТП
Валакаламск на карце Расіі ±
Валакаламск (Расія)
Валакаламск
Валакаламск (Маскоўская вобласць)
Валакаламск

Валакаламск — горад абласнога падпарадкавання ў Маскоўскай вобласці Расіі, адміністрацыйны цэнтр Валакаламскага раёна і гарадскога паселішча Валакаламск. Знаходзіцца на рацэ Лама.

Узнагароджаны ордэнам Айчыннай вайны I ступені (1985). 25 сакавіка 2010 года Указам Прэзідэнта Расійскай Федэрацыі Дзмітрыя Мядзведзева Валакаламску прысвоена ганаровае званне Расійскай Федэрацыі «Горад воінскай славы».

Насельніцтва 23,6 тыс. чалавек (2010).

Назва

[правіць | правіць зыходнік]

Назва пайшла ад назвы ракі Ламы, на якой паселішча паўстала.

Рачная назва Лама балцкага паходжання. Назоўныя аналагі — прускія тапонімы Lamen, Lameynen, Lama-sila, літоўскія гідронімы Loma, Lomena[2].

Назвы рэк Loma, Lomena звязаныя з літоўскім loma «нізіна, лог; яма»[3], латышскім lāma «нізіна, лужа».

Далей да індаеўрапейскага *lāmā «лужа, балота» (асобна вылучаецца на падставе шматлікіх стараеўрапейскіх назваў)[4], якое ад *lem- «ламаць, разломваць» (лог, яма як «разлом» у роўнай паверхні зямлі)[5].

Тыпалагічна назву Ламы як ракі з глыбокім рэчышчам можна параўнаць з гідронімамі тыпу Дубасна, Дубосьня, што звязаныя з літоўскім dubti «ўгінацца», duburys «рачны вір (паглыбленае, „увагнутае“ месца)», dauba «дол, лог, яр».

Рачная назва Лама матываваная працяканнем па глыбокім рэчышчы.

Валакаламск у складзе шэрагу гарадоў з назвамі балцкага гідранімічнага паходжання, што дугой атачаюць Маскву з заходняга боку (Руза, Мажайск, Вярэя, Нара-Фамінск, Серпухаў)[6].

Насельніцтва

[правіць | правіць зыходнік]
Год Колькасць
1852 1 290 [7]
1856 2 100 [8]
1859 2 412 [9]
1897 3 091 [8]
1913 3 500 [8]
1923 3 796 [10]
1926 3 131 [11]
1931 4 900 [8]
1939 5 413 [12]
1959 8 625 [13]
Год Колькасць
1967 15 000 [8]
1970 15 495 [14]
1979 18 356 [15]
1989 18 226 [16]
1992 18 300 [8]
1998 17 900 [8]
2000 17 700 [8]
2001 17 600 [8]
2002 16 656 [17]
2003 16 700 [8]
Год Колькасць
2005 24 800 [8]
2006 24 500 [8]
2007 24 400 [8]
2008 24 000 [8]
2009 23 865 [18]
2010 23 433 [19]
2011 23 400 [8]
2012 22 857 [20]
2013 22 439 [21]
2014 21 692 [22]
Год Колькасць
2015 21 212 [23]
2016 20 976 [24]
2017 20 838 [25]
2018 19 824 [26]
2019 19 162 [27]
2020 18 372 [28]
2021 26 389 [29]
2023 26 181 [30]
2024 25 729 [1]

Крыніцы

[правіць | правіць зыходнік]
  1. ↑ а б https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/Сhisl_MO_01-01-2024.xlsx — Росстат, 2024.
  2. ↑ В. Н. Топоров. Древняя Москва в балтийской перспективе // Балто-славянские исследования. 1981. Москва, 1982. С. 35.
  3. ↑ A. Vanagas. Lietuvių hidronimų etimologinis žodynas. — Vilnius, 1981. — С. 196.
  4. ↑ J. Pokorny. Indogermanisches etymologisches Wörterbuch. Bern / München 1959 / 1969. C. 653—654.
  5. ↑ В. Н. Топоров. Прусский язык. L. Москва, 1990. С. 60—61.
  6. ↑ В. Н. Топоров. Древняя Москва в балтийской перспективе // Балто-славянские исследования. 1981. Москва, 1982. С. 35—36.
  7. ↑ (unspecified title) — М.: 1852. — 954 с.
  8. ↑ а б в г д е ё ж з і к л м н о http://www.MojGorod.ru/moskovsk_obl/volokolamsk/index.html
  9. ↑ http://elib.shpl.ru/ru/nodes/9037-vyp-24-moskovskaya-guberniya-1862#page/1/mode/grid/zoom/1 — СПб.: 1862.
  10. ↑ http://elib.shpl.ru/ru/indexes/values/76352 — М.: 1924. — 71 с.
  11. ↑ http://dlib.rsl.ru/viewer/01003091360#?page=1 — М.: 1929.
  12. ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_pop_39_3.php
  13. ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus59_reg2.php — Демоскоп Weekly.
  14. ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus70_reg2.php — Демоскоп Weekly.
  15. ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus79_reg2.php — Демоскоп Weekly.
  16. ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus89_reg2.php
  17. ↑ http://www.perepis2002.ru/ct/doc/1_TOM_01_04.xls
  18. ↑ http://www.gks.ru/bgd/regl/B09_109/IssWWW.exe/Stg/d01/tabl-21-09.xls
  19. ↑ http://www.gks.ru/free_doc/new_site/perepis2010/croc/Documents/Vol1/pub-01-11.xlsx — Росстат.
  20. ↑ http://www.gks.ru/free_doc/doc_2012/bul_dr/mun_obr2012.rar
  21. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. Таблица 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов — Росстат, 2013. — 528 с.
  22. ↑ http://www.gks.ru/free_doc/doc_2014/bul_dr/mun_obr2014.rar
  23. ↑ http://www.gks.ru/free_doc/doc_2015/bul_dr/mun_obr2015.rar
  24. ↑ http://www.gks.ru/free_doc/doc_2016/bul_dr/mun_obr2016.rar — 2018.
  25. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 года — М.: Росстат, 2017.
  26. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года — М.: Росстат, 2018.
  27. ↑ http://www.gks.ru/free_doc/doc_2019/bul_dr/mun_obr2019.rar
  28. ↑ https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/CcG8qBhP/mun_obr2020.rar
  29. ↑ https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/tab-5_VPN-2020.xlsx
  30. ↑ https://rosstat.gov.ru/compendium/document/13282 — Росстат, 2023.

Спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]