Васкоўнік звычайны

Васкоўнік звычайны
Навуковая класіфікацыя
Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя[заўв 1] Клас:  Двухдольныя[заўв 2] Парадак:  Букакветныя Сямейства:  Васкоўнікавыя Род:  Васкоўніца Від:  Васкоўнік звычайны
Міжнародная навуковая назва
Myrica gale L., 1753
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   19265 NCBI   29739 EOL   594875 GRIN   t:24842 IPNI   585525 TPL   kew-2500739

Васкоўнік звычайны (Myrica gale), таксама мірт балотны, свечная ягада, верас духмяны, верас ягадны, верас воскавы, пахучка, васкоўнік, васкоўніца балотная, мірта ^[1] — расліна з сямейства васкоўнікавых (Myricaceae). Занесены ў спіс ахоўных відаў. Адзіны прадстаўнік сямейства ў Еўропе.

Назва

Лацінскай назве «Myrica» (Myríke) адпавядае грэчаская назва тамарыску.

Батанічнае апісанне

Батанічная ілюстрацыя з кнігі К. А. М. Ліндмана «Bilder ur Nordens Flora», 1917—1926

Куст вышынёй 1-1,5 м, галінасты, шарападобнай формы. Галіны цёмна-бурыя, густа пакрыты лісцем.

Карані доўгія, паўзучыя.

Лісце ад падоўжана-зваротнаяйкападобных да зваротнаяйкападобных, даўжынёй 2-6 см, шырынёй 0,8-1,5 см, з клінаватым аснаваннем, уверсе завостраныя або закругленыя, на кароткіх хвосціках, зверху цёмна-зялёнае, цьмянае, знізу бялейшае.

Расліна двухдомная. Шышкі з тычынкавымі кветкамі шматлікія, сядзячыя, цыліндрычныя, даўжынёй 0,7-1,6 см, светла-бурыя, сабраны на канцах галін. Песцікавыя шышачкі развіваюцца некалькі пазней тычынкавых, больш кароткія, даўжынёй 0,3-0,5 см падчас цвіцення і 0,6-1,5 см падчас плоданашэння, шчыльныя, авальналанцэтныя, вострыя. Песцікі ніткападобныя, пурпурныя.

Плады — зборныя касцянкі авальна-яйкападобныя, жаўтлявыя, слізістыя, каля 4 мм у дыяметры.

Куст густа пакрыты залозамі. Залозы выдзяляюць эфірныя алеі з α-піненам, ліманенам. Лісце з духмяным, горкім пахам.

Цвіце да распускання лісця ў Еўропе ў красавіку — маі, у Паўночнай Амерыцы ў сакавіку — красавіку. Плоданашэнне ў ліпені — верасні (Еўропа), чэрвені — верасні (Паўночная Амерыка).

Распаўсюджанне

Зверху ўніз. Мужчынскія веткі. Жаночыя кветкі.

Сустракаецца практычна на ўсёй тэрыторыі Еўропы, у Японіі, Карэі і ў Паўночнай Амерыцы (ад Аляскі і арктычных раёнаў Канады да ЗША). У Еўропе сустракаецца ўздоўж прыбярэжных раёнаў Вялікабрытаніі, Бельгіі, Нідэрландаў, Польшчы і Даніі, у Германіі па ніжняй даліне Рэйна, у Вестфальскай бухце (Мюнстэрланд, Сэна), усходнім Шлезвігу-Гальштэйну, Нідэрлаўзітцы, Мекленбургу — Пярэдняй Памераніі.

На тэрыторыі Расіі расце на паўночным захадзе еўрапейскай часткі і на Далёкім Усходзе^[2].

Васкоўнік звычайны расце пераважна на балотах і вільготных лугах у рэгіёнах з атлантычным кліматам.

Культурнае ўжыванне

Васкоўнікавы шнапс

У Даніі, асабліва ў Ютландыі, дзе васкоўнік звычайны пакуль што дастаткова распаўсюджаны, парасткі расліны з'яўляюцца асноўным кампанентам пры вырабе васкоўнікавага шнапсу (Porsesnaps), упадабанага дзякуючы свайму мяккаму прысмаку.

Заўвагі

1. Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
2. Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».

Крыніцы

1. http://www.teddybeer.ru/home/library/3-3-3-kim-oldbritish.htm Архівавана 1 студзеня 2007.
2. Паводле сайта GRIN (гл. картку расліны).

Літаратура

• Флора СССР. В 30-ти томах / Главный редактор и редактор тома акад. В. Л. Комаров. — М.—Л.: Издательство Академии Наук СССР, 1936. — Т. V. — С. 243—244. — 762 + XXVI с. — 5 175 экз.
• Деревья и кустарники СССР. Дикорастущие, культивируемые и перспективные для интродукции. / Ред. тома С. Я. Соколов. — М.—Л.: Изд-во АН СССР, 1951. — Т. II. Покрытосеменные. — С. 218. — 612 с. — 2 500 экз.
• Васкоўніца // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 1. Ааліты — Гасцінец / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — 575 с., іл. — 10 000 экз. — С. 420.

Спасылкі

• Восковник болотный Архівавана 26 студзеня 2010. (руск.)