Вялікі Ноўгарад

Не блытаць з Ніжнім Ноўгарадам.

Горад Вялікі Ноўгарад руск.: Великий Новгород Герб^[d] Сцяг^[d] Краіна  Расія Рэгіён Наўгародская вобласць Каардынаты 58°31′ пн. ш. 31°17′ у. д.^HGЯO Кіраўнік Аляксандр Розбаум^[d] Заснаваны 859 Першая згадка 859 (афіцыйна, умоўна) Плошча 90,08 км² Вышыня цэнтра 25 м Водныя аб’екты Ільмень і Волхаў Насельніцтва ▼222 340 чал. (2024) Шчыльнасць 2405,6 чал./км² Часавы пояс UTC+3 Тэлефонны код 8162 Паштовыя індэксы 173xxx Аўтамабільны код 53 Афіцыйны сайт adm.nov.ru Вялікі Ноўгарад на карце Расіі ±

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Вялікі Ноўгарад (руск.: Великий Новгород, да 1999 года — Ноўгарад) — горад у Расіі, адміністрацыйны цэнтр Наўгародскай вобласці. Насельніцтва 216 699 чалавек (1.01.2007). Размешчаны на Прыільменскай нізіне на рацэ Волхаў, за 6 км ад возера Ільмень. Вытворчасць мінеральных угнаенняў, металаперапрацоўка.

Гісторыя

Упершыню згадваецца ў Наўгародскім I летапісе пад 859 годам. З канца 10 стагоддзя — значны цэнтр Кіеўскай Русі; у 1136—1478 гадах — сталіца Наўгародскай рэспублікі. Размяшчэнне на стыку шляху «з варагаў у грэкі» з Волжскім спрыяла развіццю ў ім ужо ў 10 стагоддзі рамёстваў, гандлю і культуры. Гандлёвыя сувязі Вялікага Ноўгарада распаўсюджваліся ад Фландрыі і ганзейскія гарадоў да Югорскай зямлі і ад Скандынавіі да Астрахані і Канстанцінопаля. Старажытны Вялікі Ноўгарад — цэнтр рускай культуры, цэнтр летапісання, распаўсюджвання пісьменнасці (Берасцяныя граматы).

У 1546 годзе па колькасці двароў (5159) і насельніцтву (35 тыс. чалавек) займаў сярод рускіх гарадоў 3-е месца (пасля Масквы і Пскова). З развіццём Пецярбурга Вялікі Ноўгарад паступова страчвае сваё гандлёва-эканамічнае значэнне, застаючыся адным з цэнтраў ільнаводства. З 1727 года — цэнтр Наўгародскай губерні.

Насельніцтва

Год Колькасць 2002 216 856 [1] 2009 215 351 [2] 2010 218 717 [3] Год Колькасць 2012 219 947 [4] 2013 219 925 [5] 2014 219 971 [6] Год Колькасць 2015 221 954 [7] 2016 221 868 [8] 2017 222 594 [9] Год Колькасць 2021 224 286 [10] 2024 222 340

Памятныя мясціны

• Сафійскі сабор, Ноўгарад
• Касцёл Святых апосталаў Пятра і Паўла

Гарады-пабрацімы

•  Білефельд, Германія (1987)
•  Валга, Эстонія
•  Мос^[d], Нарвегія (1970)
•  Нантэр, Францыя (1974)
•  Рочэстэр, ЗША (1990)^[11]
•  Уотфард, Вялікабрытанія (1984)
•  Цзыба^[d], Кітай (1995)

Вядомыя ўраджэнцы і жыхары

Асноўны артыкул: Вядомыя асобы Ноўгарада

• Аляксей Кайгарадаў
• Іаан Наўгародскі
• Мікалай Аляксандравіч Гугнін (нар. 1946) — беларускі мастацтвазнавец, педагог, графік.

Крыніцы

1. http://www.perepis2002.ru/ct/doc/1_TOM_01_04.xls
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126687602"></a>
2. http://www.gks.ru/bgd/regl/B09_109/IssWWW.exe/Stg/d01/tabl-21-09.xls
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126683667"></a>
3. http://novgorodstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/novgorodstat/resources/b00dff804edfeae3a933a93467c8ff84/Таблица%2012.pdf
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q127324557"></a>
4. http://www.gks.ru/free_doc/doc_2012/bul_dr/mun_obr2012.rar
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126683726"></a>
5. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. Таблица 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов — Росстат, 2013. — 528 с.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2624680"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126683996"></a>
6. http://www.gks.ru/free_doc/doc_2014/bul_dr/mun_obr2014.rar
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126707963"></a>
7. http://www.gks.ru/free_doc/doc_2015/bul_dr/mun_obr2015.rar
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126684268"></a>
8. http://www.gks.ru/free_doc/doc_2016/bul_dr/mun_obr2016.rar — 2018.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126684493"></a>
9. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 года — М.: Росстат, 2017.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q41348632"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2624680"></a>
10. https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/tab-5_VPN-2020.xlsx
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126684906"></a>
11. https://www.cityofrochester.gov/article.aspx?id=8589949399

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Вялікі Ноўгарад