Віскознае валакно

Віскознае валакно
Выява
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Віскознае валакно (таксама «штучны шоўк»; англ.: viscose fiber, rayon) — штучнае валакно  (укр.) (бел.; валакно рэгенераванай цэлюлозы, якое атрымліваецца ў выніку віскознага працэсу.

Са штучна атрыманых валокнаў скручваюцца ніткі, якія складаюць аснову гэтага прыемнага навобмацак матэрыялу. Бляск віскозы параўноўваюць з бляскам шоўку, таму яе называюць «штучным шоўкам». Штучная воўна з віскозы ў 1930-я гады называлася «вістра».

Уласцівасці

[правіць | правіць зыходнік]

Віскозныя валокны:

  1. гіграскапічныя  (укр.) (бел., устойлівы да большасці арганічных растваральнікаў
  2. разбураецца ў канцэнтраваных мінеральных кіслотах.
  3. не паддаецца молі.

Віскоза можна назваць «самым натуральным» штучным валакном, таму што яна прадстаўляе сабой адноўленую цэлюлозу, то ёсць склад віскозы вельмі блізкі да складу натуральных раслінных валокнаў. Уласцівасці чыстай віскозы больш за ўсё нагадваюць ўласцівасці бавоўны. Тканіна прыемная навобмацак, гіграскапічная і добра прапускае паветра.

Чыстая віскоза напаўпразрыстая і бліскучая — чым падобная на шоўк. Каб пазбавіцца ад бляску (калі ён непажаданы), віскозу дадаткова апрацоўваюць або уводзяць у раствор маціравальныя дабаўкі. Віскоза не назапашвае статычную электрычнасць. Віскознае валакно лягчэй бавоўны.

Недахопы

[правіць | правіць зыходнік]
  1. адносна нізкая трываласць,
  2. значная страта яго пры намаканні (да 55 %),
  3. вялікае ўсаджванне тканін (да 16 %).

Аднак недахопы натуральнай тканіны не абышлі бокам і віскозу: яна лёгка камечыцца і руйнуецца пад уздзеяннем атмасферных фактараў у выніку сумеснага дзеяння вады, кіслароду, аксідаў паветра і ультрафіялету. Натуральная бавоўна таксама схільная падобнага ўздзеяння, аднак, акрамя цэлюлозы, яна змяшчае натуральныя антыаксіданты і абарону ад сонечных прамянёў, таму бавоўна больш устойліва рэагуе на ўздзеянне знешняга асяроддзя.

Вытворцы віскозных нітак і тканін ўлічваюць гэтую асаблівасць чыстай віскозы і ўводзяць у яе дадатковыя кампаненты: хімічныя антыаксіданты і фільтры ультрафіялетавага выпраменьвання, што дазваляе падоўжыць тэрмін службы валакна і, адпаведна, рэчы з віскозы. Медна-аміячнае валакно атрымліваюць шляхам дадання ў раствор віскозы меднага купарваса і гідраксіду амонія.

Тканіна з віскозы мяккая і прыемная навобмацак. Яна ўтварае прыгожыя зморшчыны. Віскоза валодае яркім, прывабным «шаўковым» бляскам, калі ў ёй адсутнічаюць маціравальныя дабаўкі. Віскоза таксама характарызуецца надзвычай высокай гіграскапічнасцю . Віскоза ўбірае вільгаці ўдвая больш, чым, напрыклад, бавоўна. Тканіна з віскозы вельмі лёгка афарбоўваецца ў самыя яркія колеры. Пры ўвільгатненні чыстая віскоза становіцца менш трывалай, аднак гэтую праблему цалкам вырашае упляценне спецыяльных армавальных валокнаў. Шчыльнасць віскознага флізеліну можа вар’іравацца ад 1,53 г/см³ да 4,5 г/см³. Эластычнасць віскозы не перавышае 2-3 %. Тканіна з віскозы не губляе сваіх уласцівасцяў пры награванні да 150 °C. Віскоза вельмі добра спалучаецца з іншымі валокнамі, што дазваляе палепшыць розныя ўласцівасці матэрыі: трываласць, мяккасць, гіграскапічнасць. Віскоза не электрызуецца.

Выкарыстанне

[правіць | правіць зыходнік]

Віскознае валакно дадаюць у сінтэтычныя валокны  (укр.) (бел. для паляпшэння санітарна-гігіенічных уласцівасцей вырабаў, у баваўнянае (да 10 %) — для памяншэння абрыву ніткі падчас прадзення. У чыстым выглядзе выкарыстоўваецца ў вытворчасці штапельных тканін, медыцынскай ваты (у апошнім выпадку валакно падвяргаецца больш дбайнай апрацоўцы і абавязковаму адбельванню). З сумесі бавоўны з 33-50 % высокамодульнага валакна вырабляюць тканіны і трыкатаж, якія захоўваюць уласцівасці бавоўны, але пераўзыходзяць іх па афарбоўцы, з сумесі тонкавалакністай бавоўны з палінозным[1] валакном — палатняныя і сарочкавыя тканіны, трыкатаж.

Тэнцэль  (укр.) (бел. — натуральнае віскознае валакно, якое атрымліваюць з драўніны эўкаліпта. Упершыню тэнцэль выйшаў на рынак у 1991 годзе. Па сваіх параметрах вельмі нагадвае шоўк.

Зноскі

  1. ↑ Полинозное волокно