Гамарбія

Гамарбія
Навуковая класіфікацыя
Міжнародная навуковая назва

Hammarbya Kuntze, 1891

Адзіны від
Hammarbya paludosa (L.) Kuntze, 1891 — Гамарбія балотная

Сістэматыка
на Віківідах

Выявы
на Вікісховішчы
NCBI  1155242
EOL  108000
GRIN  g:14745
IPNI  29627-1
TPL  kew-96077

Гамарбія[3], Хама́рбія[4] (Hammārbya) — манатыпны род кветкавых раслін сямейства Архідныя (Orchidaceae).

Шматгадовая травяністая расліна вышынёй 6—20 см. Карэнішча ніткападобнае, клубень яйкападобны, які прылягае да асновы. Лісце сабрана ў ніжняй частцы сцябла, эліптычнае, з уздуццем у пазусе верхняга ліста. Суквецце — шматкветкавая гронка. Кветкі жаўтлява-зялёныя. Цвіце ў ліпеніжніўні. Плод — каробачка. Каробачкі эліпсоідныя, 4 × 2 мм. 2n=28[5][6][7].

Распаўсюджанне і экалогія

[правіць | правіць зыходнік]

Від распаўсюджаны на Скандынаўскім паўвостраве, Атлантычнай i Цэнтральнай Еўропе, Міжземнамор’і, Сібіры.

Сустракаецца ў Еўропе, Японіі, Паўночнай Амерыцы.

Гэты від звычайна расце на адкрытых кіслых сфагнавых балотах, таксама ў вельмі вільготных лясах, і зрэдку па краях ручаёў, на тарфяных балотах і сярод траў[8].

Пагрозы і ахова

[правіць | правіць зыходнік]

Асноўнымі пагрозамі для віду з'яўляюцца высечка лесу, здабыча торфу і асушэнне водна-балотных угоддзяў. Асабліва пад пагрозай від у Еўропе[8].

Занесена ў Чырвоныя кнігі шэрагу суб’ектаў Расійскай Федэрацыі і ў Чырвоную кнігу Украіны (1996).

Зноскі

  1. Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
  2. Пра ўмоўнасць аднясення апісванай у гэтым артыкуле групы раслін да класа аднадольных гл. раздзел «Сістэмы APG» артыкула «Аднадольныя».
  3. Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 62. — 160 с. — 2 350 экз.
  4. Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 5. Стаўраструм — Яшчур / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1986. — 583 с., іл. — 10 000 экз.
  5. Hammarbya paludosa. Das nationale Daten- und Informationszentrum der Schweizer Flora. Архівавана з першакрыніцы 24 вересня 2021. Праверана 24.09.2021. (ням.)
  6. Hammarbya paludosa. Flora of North America. efloras.org. Архівавана з першакрыніцы 17 серпня 2021. Праверана 24.09.2021. (англ.)
  7. Червона книга України
  8. а б Hammarbya paludosa. The IUCN (22 кастрычніка 2017). Архівавана з першакрыніцы 6 серпня 2021. Праверана 4.09.2021. (англ.)
  • Кудрашова М. Г. Хамарбія // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 5. Стаўраструм — Яшчур / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1986. — 583 с., іл. — 10 000 экз. — С. 229.
  • Н. Мшанецька. Хамарбія болотна // Тернопільський енциклопедичний словник : у 4 т. / редкол.: Г. Яворський та ін. — Тернопіль : Видавничо-поліграфічний комбінат «Збруч», 2008. — Т. 3 : П — Я. — 708 с. — ISBN 978-966-528-279-2 — С. 540.
  • Флора УРСР, 1950;
  • Заверуха Б. В. Андриенко Т. Л., Протопопова В. В., 1983;
  • Собко В. Г., 1989;
  • Орхидеи нашей страны, 1991.
  • Hammarbya paludosa (L.) Kuntze у базе біяразнастайнасці на сайце інфармацыйна-аналітычнай сістэмы «ООПТ России». (руск.)
  • Хаммарбия болотная: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)