Ганна Арэнт

Ганна Арэнт
ням.: Hannah Arendt
Дата нараджэння 14 кастрычніка 1906
Месца нараджэння Гановер, Германія
Дата смерці 4 снежня 1975
Месца смерці Нью-Ёрк, ЗША
Месца пахавання
Грамадзянства
Муж Günther Anders[d][1] і Heinrich Blücher[d][1]
Род дзейнасці філосаф, гісторык, пісьменніца, палітолаг, эсэістка, выкладчыца ўніверсітэта, сацыёлаг, палітычны тэарэтык, аўтар, змагар Супраціўлення
Навуковая сфера палітычная філасофія[d], contemporary philosophy[d], філасофія[1], Protestant theology[d][1], Greek studies[d][1] і таталітарызм
Месца працы
Навуковая ступень доктар філасофіі (1928) і доктарская ступень (1928)
Альма-матар
Член у
Прэміі
Узнагароды
Подпіс Выява аўтографа
Лагатып Вікіцытатніка Цытаты ў Вікіцытатніку
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гáнна Áрэнт, часам Ханна Арэнт (ням.: Hannah Arendt; 14 кастрычніка 1906, Гановер, Германія — 4 снежня 1975, Нью-Ёрк, ЗША) — нямецка-амерыканская філосафка і палітычная мыслярка.

Жыццяпіс

[правіць | правіць зыходнік]

Нарадзілася ў 1906 годзе ў Гановеры ў яўрэйскай асіміляванай сям’і. Вывучала філасофію ў М. Хайдэгера і К. Ясперса. У 1929 пад кіраўніцтвам апошняга абараніла дысертацыю на тэму «Канцэпт любові ў думцы Аўгустына».

У 1933 для мысляркі пачаўся доўгі перыяд выгнання: спачатку ў Францыі, потым у ЗША. У Францыі і ЗША Г. Арэнт дапамагала вывазу яўрэйскіх дзяцей у Палестыну. З 1941 года жыве ў ЗША. Працуе ў выдавецтве Schoken, займаецца выратаваннем яўрэйскай культурнай спадчыны. У 1951 годзе атрымлівае грамадзянства ЗША. З'яўляецца яе цэнтральная праца «The Origins of Totalitarianism», дзякуючы якой пачынае ўніверсітэцкую кар’еру. Выкладае ў Прынстане, Берклі, Чыкага і Нью-Ёрку. Асабліва плённай стала яе праца ў New School for Social Research у Нью-Ёрку.

Памерла ў 1975, не паспеўшы завяршыць працу «The Life of the Mind» (Жыццё розуму).

Філасофская і палітычная думка

[правіць | правіць зыходнік]

Палітычная філасофія Ганны Арэнт унікае традыцыйных катэгорый палітычнай думкі (сацыялізм, лібералізм). У ёй разглядаецца мноства разнастайных праблем, у тым ліку рэвалюцыя, таталітарызм, культура, сучаснасць і традыцыі, свабода, здольнасці думаць і меркаваць альбо тое, што яна пазначае, напрыклад, як «актыўнае жыццё», і тры яго складнікі: праца, творчасць і дзеянне. Дзякуючы адрозненню, якое яна робіць паміж гэтымі трыма паняццямі, узнікае адна з цэнтральных тэм яе разважанняў адносна таго, што такое палітычнае жыццё і характар палітыкі — тэма, да якой яна падыходзіць у асноўным з фенаменалагічнай пазіцыі. У тут яна зведала ўплыў сваіх выкладчыкаў — Хайдэгера і Ясперса. На яе палітычна-філасофскую думку паўплывалі і многія іншыя мысляры: Арыстоцель, Аўгусцін, Кант ці Ніцшэ.

У палітычнай навуцы Ганна Арэнт адна з першых прааналізавала вытокі і сутнасць феномена таталітарызм. У сваёй кнізе яна ставіць сталінізм і нацызм на адзін узровень, дапамагаючы тым самым сістэматызаваць новую канцэпцыю «таталітарызму» .

Творы

[правіць | правіць зыходнік]
  • Der Liebesbegriff bei Augustin. Versuch einer philosophischen Interpretation. Berlin 1929. Neuausgaben: Philo Verlagsgesellschaft, Berlin und Wien 2003, ISBN 3-86572-343-8; Meiner Verlag, Hamburg 2018 (mit einer Einleitung und Anmerkungen von F.A. Kurbacher), ISBN 978-3-7873-2990-8, 174 S.
  • The Origins of Totalitarianism. New York 1951, dt. Elemente und Ursprünge totaler Herrschaft, Frankfurt a. M., 1955; 10. Auflage. Piper, München 2003, ISBN 3-492-21032-5.
  • Über den Totalitarismus. Texte Hannah Arendts aus den Jahren 1951 und 1953 (Vorwort und abschließende Bemerkungen zur 1. Auflage von The Origins of Totalitarianism und Kontroverse mit Eric Voegelin). Übers. Ursula Ludz, Kommentar Ingeborg Nordmann. Hannah-Arendt-Institut, Dresden 1998, ISBN 3-931648-17-6.
  • Rahel Varnhagen: The Life of a Jewess. London 1958, dt. Rahel Varnhagen. Lebensgeschichte einer deutschen Jüdin aus der Romantik. Piper, München 1959; Neuauflagen: 1981—1998, ISBN 3-492-20230-6.
  • The Human Condition. University Press, Chicago 1958; dt. Vita activa oder Vom tätigen Leben, Kohlhammer, Stuttgart 1960; Piper, München 1967, 3. Auflage, 2002, ISBN 3-492-23623-5.
  • Eichmann in Jerusalem: A Report on the Banality of Evil. New York: Viking Press, 1963.
  • Eichmann in Jerusalem. Ein Bericht von der Banalität des Bösen. Von der Autorin durchgesehene und ergänzte deutsche Ausgabe. Übersetzung Brigitte Granzow. Piper, München 1964.
  • On Revolution. New York 1963, dt.: Über die Revolution. Piper, München 1963, 4. Auflage, 2000, ISBN 3-492-21746-X.

Some Questions of Moral Philosophy 1965, dt. Einige Fragen der Ethik. Vorlesung in vier Teilen. In: Über das Böse. Eine Vorlesung zu Fragen der Ethik, Piper, München 2006, ISBN 3-492-04694-0, (engl. Responsibility and Judgment).

  • On Violence. New York, London 1970, dt. Macht und Gewalt, Piper, München 1970; 15. Auflage, 2003, ISBN 3-492-20001-X. Anhang: Adelbert Reif: Interview mit Hannah Arendt zu Macht und Gewalt, 1970.
  • Lectures on Kant’s Political Philosophy, Chicago 1982, dt. Das Urteilen. Texte zu Kants politischer Philosophie. Piper, München 1985, ISBN 3-492-22560-8, Vorlesung 1970.
  • The Life of the Mind. New York 1978, dt. Vom Leben des Geistes. Bd. 1: Das Denken. Bd. 2: Das Wollen. Piper, München 1979, ISBN 3-492-22555-1, Vorlesungen 1973 und 1974.
  • Denktagebuch 1950—1973. Hrsg. Ursula Ludz, Ingeborg Nordmann in Zusammenarbeit m. d. Hannah-Arendt-Institut, Dresden. 2 Bände. Piper, München & Zürich 2002, ISBN 3-492-04429-8
  • The Jewish Writings. Hrsg. Jerome Kohn, Ron H. Feldman, Schocken, New York 2007, ISBN 978-0-8052-4238-6, Rezensionen:

Mir ist, als müsste ich mich selbst suchen gehen. Das private Adressbuch 1951—1975. Hrsg. Christine Fischer-Defoy, Koehler & Amelang, Leipzig 2007, ISBN 978-3-7338-0357-5.

  • Sokrates. Apologie der Pluralität. Aus dem Englischen von Joachim Kalka. Matthes & Seitz, Berlin 2015, ISBN 978-3-95757-168-7.
  1. ↑ а б в г д е Catalog of the German National Library Праверана 13 мая 2024.
  2. ↑ http://www.nytimes.com/1982/04/25/books/a-woman-of-this-century.html
  3. ↑ а б Library of Congress Authorities — Library of Congress. Праверана 22 мая 2024.
  4. ↑ The New Yorker / пад рэд. (not translated to en-us) — New York City: (untranslated), 1925. — ISSN 0028-792X; 2163-3827 Праверана 19 жніўня 2017.
  5. ↑ а б (unspecified title) Праверана 28 ліпеня 2024.