Гармонія (міфалогія)

Гармонія
стар.-грэч.: Ἁρμονία
Эвелін дэ Марган. Кадм і Гармонія, 1877
Эвелін дэ Марган. Кадм і Гармонія, 1877
Міфалогія старажытнагрэчаская рэлігія[d]
Сфера ўплыву harmony[d]
Пол жанчына
Бацька Арэс або Зеўс
Маці Афрадыта або Электра
Муж Кадм[1]
Дзеці Палідор[d][2], Ino[d], Agave[d], Ілірый, Аўтаноя, дачка Кадма, Semele[d] і Aella[d]
У іншых культурах Канкордзія
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гармонія (стар.-грэч.: Ἁρμονία) — у старажытнагрэчаскай міфалогіі багіня згоды, увасабленне шчаслівага шлюбу. Дачка «процілеглых» багоў Арэса і Афрадыты[3], па іншай версіі, дачка Зеўса і Электры[4]. Жонка Кадма, маці Аўтаноі, Агавы, Іно, Семелы і Палідора, сястра Ясіёна.

Статуя Гармоніі

Выгадавана плеядай Электрай[5]. Афіна і Гефест падарылі ёй «сукенку, афарбаваную злачыннымі саставамі» (vestis sceleribus tincta), па якой іх (sic) нашчадкі павінны былі быць апазнаны як заплямленыя злачынствам, грахоўныя[6].

Яе вяселле з Кадмам ушанавалі сваёй прысутнасцю (упершыню) усе алімпійцы. Сам Апалон гуляў на кіфары, Музы — на аўласах, іншыя ж багі ўсхвалялі шчасліўцаў прамовамі. Гермес падарыў Гармоніі ліру, Афрадыта (ці Гефест, ці Афіна) — каралі, пеплас і аўласы, Дэметра (якая лягла з Ясіёнам у полі) — ураджай пшаніцы, а Электра — свяшчэнныя абрады Вялікай Маці богаў з належнымі для гэтых абрадаў кімваламі, тымпанамі і вясёлай світай.[7]. З усіх вясельных дароў Гармоніі найбольшую вядомасць здабылі каралі (пазней вядомыя як Каралі Гармоніі), якія прынеслі ёй (і ўсім пазнейшым уладальнікам гэтага ўпрыгажэння) няшчасце[8].

Па Нону, вяселле адбылося або на Самафракіі[9], або ў возера Трытаніды[10]. У Фівах паказвалі разваліны шлюбнага палаца Гармоніі і месца на плошчы, дзе на вяселлі спявалі Музы[11], а таксама тры статуі Афрадыты, якія былі пасвячальным дарам Гармоніі і былі зроблены з драўляных упрыгажэнняў на носе карабля Кадма[12].

Пазней, ужо ў Ілірыі, калі Кадм (па яго ўласнай просьбе) быў перавернуты багамі ў змея, Гармонія ў роспачы сарвала з сябе адзенне і заклікала мужа да сябе. Кадм, абвіўшы яе голае цела, лізаў ёй вусны і лашчыў грудзі. Няўцешная Гармонія звярнулася тады да багоў, каб і яе яны ператварылі ў змяю, што і было зроблена[13].

У старажытнарымскай міфалогіі Гармоніі адпавядае Канкордзія.

У гонар Гармоніі названы астэроід (40) Гармонія, адкрыты ў 1856 годзе. Назва была абрана ў адзначэнне заканчэння Крымскай вайны 1853—1856[14].

Зноскі

  1. Gantz T. Mythes de la Grèce archaïqueParis: Éditions Belin, 2004. — P. 1390. — ISBN 978-2-7011-3067-5
  2. Любкер Ф. Polydorus // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга и др. — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 1076.
  3. Гесіёд. Тэагонія 937
  4. Дыядор Сіцылійскі. Гістарычная бібліятэка V, 48-49.
  5. Нон. Дзеянні Дыяніса III 381.
  6. З намёкам на шлюбную здраду Афрадыты з Гефестам. Гігін. Міфы, 148.
  7. Падрабязней іншых знакамітае вяселле Кадма і Гармоніі апісвае Дыядор Сіцылійскі (V, 49).
  8. Гармония, в мифологии // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.
  9. Нон. Дзеянні Дыяніса III 48.
  10. Нон. Дзеянні Дыяніса XIII 347.
  11. Паўсаній. Апісанне Элады IX 12, 3
  12. Паўсаній. Апісанне Элады IX 16, 3.
  13. Apollod. III, 5; Ovid. Met. IV, 563—602.
  14. Schmadel, Lutz D. Dictionary of Minor Planet Names. — Fifth Revised and Enlarged Edition. — B., Heidelberg, N. Y.: Springer, 2003. — P. 19. — ISBN 3-540-00238-3