Гемфры Дэві

Гемфры Дэві
англ.: Humphrey Davy
Дата нараджэння	17 снежня 1778(1778-12-17)[1][2]^[…]
Месца нараджэння	Пензанс, Корнуал^[d], Cornwall^[d], Паўднёва-Заходняя Англія^[d], Англія, Каралеўства Вялікабрытанія[1][4]^[…]
Дата смерці	29 мая 1829(1829-05-29)[3][2]^[…] (50 гадоў)
Месца смерці	Жэнева, Жэнева, Швейцарыя[1][4]
Месца пахавання	Могілкі Каралёў^[d][5]
Грамадзянства	Злучанае каралеўства Вялікабрытаніі і Ірландыі  Каралеўства Вялікабрытанія
Бацька	Robert Davy^[d][6]
Маці	Grace Millett^[d][6]
Жонка	Джэйн Дэві^[d][7][8]^[…]
Род дзейнасці	хімік, вынаходнік, фізік, геолаг, фатограф, паэт, пісьменнік
Навуковая сфера	хімія, фізіка і геалогія
Месца працы	Лонданскае каралеўскае таварыства
Альма-матар	Кафедральная школа Трура^[d]
Вядомыя вучні	Майкл Фарадэй
Член у	Шведская каралеўская акадэмія навук Пецярбургская акадэмія навук Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук Заалагічнае таварыства Лондана^[d] Варшаўскае таварыства сяброў навук^[d] Лонданскае каралеўскае таварыства Пруская акадэмія навук Інстытут Францыі^[d] Нацыянальная акадэмія навук Італіі^[d] Баварская акадэмія навук Французская акадэмія навук
Узнагароды	член Лонданскага каралеўскага таварыства^[d] Каралеўскі медаль^[d] медаль Румфорда^[d] (1816) Galvanism Prize^[d] (1807) Бэйкераўская лекцыя^[d] (1826, 1811, 1810, 1809, 1808, 1807, 1806) член Заалагічнага таварыства^[d] член Амерыканскай акадэміі мастацтваў і навук межаль Бейкера Каралеўскага таварыства^[d]
Подпіс
Медыяфайлы на Вікісховішчы

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых асоб з прозвішчам Дэві.

Гемфры Дэві

Гемфры Дэві (англ.: Humphry Davy; 17 снежня 1778, Пензанс — 29 мая 1829, Жэнева) — англійскі хімік і фізік.

Праца

1799 Дэві адкрыў ап’яняльнае дзеянне закісу азоту, названая вяселяльным газам. У 1800 годзе Дэві прапанаваў электрахімічную тэорыю хімічнага сродства, пазней распрацаваную Ё. Берцэліусам. У 1807 г. атрымаў металічны калій і натрый электролізам іх гідравокісы, якія лічыліся нераскладальнымі рэчывамі. У 1808 г. атрымаў электралітычным шляхам амальгамы кальцыю, стронцыю, барыю і магнію. Незалежна ад Ж.Гей-Люсака і Л. Тэнара Дэві вылучыў бор з борнай кіслаты і ў 1810 г. пацвердзіў элементарную прыроду хлору. Дэві прапанаваў вадародную тэорыю кіслот, аспрэчыўшы погляд А. Лавуазье, які лічыў, што кожная кіслата павінна ўтрымліваць кісларод. У 1808—1809 гг. апісаў з’яву так званай электрычнай дугі (гл. дугавы разрад). У 1815 г. Дэві сканструяваў бяспечную руднічную лямпу з металічнай сеткай (гл. Лямпа Дэві). У 1821 годзе ён усталяваў залежнасць электрычнага супраціву правадніка ад яго даўжыні і сячэння і адзначыў залежнасць электраправоднасці ад тэмпературы. У 1803—1813 чытаў курс сельскагаспадарчай хіміі. Дэві выказаў думку, што мінеральныя солі неабходныя для сілкавання раслін, і ўказаў на неабходнасць палявых доследаў для вырашэння пытанняў земляробства.

Зноскі

1. Яковлев В. А. Деви, Хэмфри // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1893. — Т. X. — С. 242–243.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23892911"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q602358"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19908137"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24391868"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q15635423"></a>
2. Gibbs F. W. Sir Humphry Davy, Baronet // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>
3. Hunt R. Davy, Sir Humphry // Dictionary of National Biography / L. Stephen, S. Lee — London: Smith, Elder & Co., 1885.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q15987216"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19076209"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2295283"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q84"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q740657"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1210343"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q7345712"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q179854"></a>
4. Дэви Гемфри // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>
5. Rossel P. Une visite du cimetière de Plainpalais — Pully: 1994.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27861705"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q69738"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27861708"></a>
6. Lundy D. R. The Peerage
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q67129259"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21401824"></a>
7. Oxford Dictionary of National Biography / C. Matthew — Oxford: OUP, 2004.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17565097"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5145336"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q34217"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q217595"></a>
8. (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.

Літаратура