Геранім Фларыян Радзівіл

Геранім Фларыян Радзівіл
Якуб Весэль  (ням.). «Партрэт Гераніма Фларыяна Радзівіла»
Трубы
харунжы вялікі літоўскі 25 жніўня 1750 — 17 мая 1760
Папярэднік	Юзаф Чартарыйскі^[d]
Пераемнік	Станіслаў Фердынанд Жавускі
падчашы вялікі літоўскі 31 сакавіка 1739 — 25 жніўня 1750
Папярэднік	Аляксандр Пацей
Пераемнік	Антоні Тадэвуш Пшаздзецкі
Нараджэнне	4 мая 1715(1715-05-04) Бяла Падляска, Берасцейскі павет, Берасцейскае ваяводства, Вялікае Княства Літоўскае, Рэч Паспалітая
Смерць	17 мая 1760(1760-05-17)[1] (45 гадоў) Бяла Падляска, Берасцейскі павет, Берасцейскае ваяводства, Вялікае Княства Літоўскае, Рэч Паспалітая
Месца пахавання	Крыпта-пахавальня Радзівілаў
Род	Радзівілы
Бацька	Караль Станіслаў Радзівіл[2]
Маці	Ганна Кацярына з Сангушкаў
Жонка	Тэрэза з Сапегаў^[d][2][3], Магдалена з Чапскіх^[d][2] і Анеля з Мянчынскіх^[d][2]
Узнагароды
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Геранім Фларыян Радзівіл (4 мая 1715, Белая, Берасцейскае ваяводства — 17 мая 1760) — вялікалітоўскі дзяржаўны дзеяч, мецэнат. Падчашы вялікі літоўскі (1739—1750), харунжы вялікі літоўскі (1750—1760).

Біяграфія

Сын Караля Станіслава Радзівіла і Ганны Кацярыны з Сангушкаў.

Атрымаў хатнюю адукацыю, у 1730—1735 гадах падарожнічаў за мяжой. З 1731 года стаў фактычным уладальнікам (юрыдычным з 1744 года) т. зв. «Нойбургскіх маёнткаў». Трымаў таксама Пшэмысльскае і Крычаўскае староствы.

Меў 6-тысячнае войска (па колькасці раўнялася войску Вялікага Княства Літоўскага). Гарнізоны размяшчаліся ў Слуцку (галоўныя сілы), Белай, Біржах, Кейданах, Невелі, Себежы, Крычаве, Капылі, Нягневічах, Рубяжэвічах, Беліцы і набіраліся з мясцовай шляхты і ваенна-служылых людзей (зямян, выбранцаў і інш.); афіцэры запрашаліся часткова з-за мяжы. У Бялай, пасля ў Слуцку трымаў афіцэрскую школу (кадэцкі корпус). Геранім Фларыян Радзівіл захоўваў жорсткі парадак у сваіх гарадах і маёнтках, задушыў Крычаўскае паўстанне 1743—1744 гадоў. У 1756 годзе пачаў будаваць на востраве Жыд-возера (перайменаваў яго ў Князьмор, цяпер возера Чырвонае) мураваны замак пад назвай Венецыя; меркаваў стварыць на возеры флот з артылерыяй.

Заснаваў тэатр у Белай і Слуцкі тэатр Радзівілаў (1751), артысты для якога рыхтаваліся ў спецыяльнай школе (першая ў Рэчы Паспалітай). Сабраў карцінную галерэю, вялікую бібліятэку, арганізаваў значнае будаўніцтва ў сваіх рэзідэнцыях — Белай і Слуцку.

У шлюбах з Тэрэзай Сапегай, Магдаленай Чапскай і Анеляй Мянчынскай дзяцей не меў, і яго маёнткі перайшлі да брата Міхала Казіміра Радзівіла Рыбанькі.

Крыніцы

1. Senatorowie i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego 1386—1795 / пад рэд. J. Wolff — Kraków: 1885. — С. 203.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q123243396"></a>
2. Radziwiłłowie herbu Trąby — Warszawa: Archiwum Główne Akt Dawnych, Wydawnictwo DiG, 1996. — 67 с. — ISBN 83-85490-62-0
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q270"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q7209884"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q9379197"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q121885404"></a>
3. Гісторыя Сапегаў : жыццяпісы, маёнткі, фундацыі — Мн.: Віктар Хурсік, 2017. — С. 72. — 586 с. — ISBN 978-985-7025-75-6
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q122382124"></a>

Літаратура

• Грыцкевіч А. Радзівіл Геранім Фларыян // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — С. 488. — 792 с. — ISBN 985-11-0378-0 (т. 2), ISBN 985-11-0315-2.
• Шышыгіна-Патоцкая К. Я. Нясвіж і Радзівілы. — Мн.: Беларусь, 2007. — 240 с.: іл. ISBN 978-985-01-0740-4.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Геранім Фларыян Радзівіл