Герберт Уэлс

Герберт Уэлс
Herbert Wells
(1920)
(1920)
Асабістыя звесткі
Імя пры нараджэнні Герберт Джордж Уэлс
Herbert George Wells
Псеўданімы H. G. Wells, Reginald Bliss, Septimus Browne і Sosthenes Smith
Дата нараджэння 21 верасня 1866(1866-09-21)[1][2][…]
Месца нараджэння
Дата смерці 13 жніўня 1946(1946-08-13)[3][1][…] (79 гадоў)
Месца смерці
Грамадзянства Сцяг Вялікабрытаніі Вялікабрытанія
Бацька Джозеф Уэлс[d]
Маці Sarah Neal[d][5]
Жонка Isabel Mary Wells[d] і Catherine Wells[d]
Дзеці Anthony West[d], George Philip Wells[d] і Frank Wells[d]
Альма-матар
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці пісьменнік, гісторык, журналіст, ідыст, пісьменнік навуковай фантастыкі, раманіст, сацыёлаг, сцэнарыст
Гады творчасці з 1895
Жанр навуковая фантастыка, біяграфія і эсэ
Мова твораў англійская
Грамадская дзейнасць
Партыя
Член у
Узнагароды
Подпіс Выява аўтографа
Лагатып Вікікрыніц Творы ў Вікікрыніцах
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы
Лагатып Вікіцытатніка Цытаты ў Вікіцытатніку

Герберт Джордж Уэлс (англ.: Herbert George Wells; 21 верасня 1866 — 13 жніўня 1946) — брытанскі пісьменнік і публіцыст. Аўтар вядомых навукова-фантастычных раманаў «Машына часу», «Чалавек-невідзімка», «Вайна светаў» і іншых, дзякуючы якім і стаў сусветна вядомым празаікам. Акрамя гэтага, менавіта з-за сваёй творчасці ў сферы навукова-фантастычнай літаратуры і застаўся ў памяці наступных пакаленняў. Фактычна, з'яўляецца адным з "бацькоў" літаратурнага жанра, як і Жуль Верн з Х'югам Гернсбекам. Прыхільнік фабіянства, а таксама, згодна некаторым крыніцам, крытычнага сацыялізму.

Скончыў Лонданскі ўніверсітэт (1888). Доктар біялагічных навук (1942).

Першы літаратурны твор — аповесць «Арганаўты хронасу» (1888; накід рамана «Машына часу», 1895). Аўтар сацыяльна-палітычных твораў, напісаных у навукова-фантастычным жанры: «Востраў доктара Мора» (1896), «Чалавек-невідзімка» (1897), «Вайна светаў» (1898), «Першыя людзі на Месяцы» (1901), «Ежа багоў» (1904), «У дні каметы» (1906) і інш.; сацыяльна-бытавых раманаў: «Колы фартуны» (1896), «Каханне і містэр Люішэм» (1900), «Кіпс» (1905), «Анна-Вероніка» (пра эмансіпацыю жанчыны), «Тона-Бенге» (абодва 1909), «Білбі» (1915) і інш.; .раманаў-трактатаў: «Сучасная утопія» (1905), «Новы Макіявелі» (1911) і інш. У рамане «Вызвалены свет» (1914) узнята праблема выкарыстання атамнай энергіі ў ваенны і мірны час, у кнізе артыкулаў «Вайна, якая скончыць з войнамі» (1914) і рамане «Містэр Брытлінг п’е чашу да дна» (1916) адлюстраваны супярэчлівыя адносіны да І сусветнай вайны. Выступіў з антыфашысцкімі раманамі: «Напярэдадні» (1927), «Самадзяржаўе містэра Паргема» (1930), аповесцю «Гулец у кракет» (1936) і інш. Прапаганда рэлігіі ў аповесцях «Бог — нябачны кароль», «Душа епіскапа» (абедзве 1917) і інш. Аўтар навукова-папулярнай кнігі «Навука жыцця» (т. 1—3, 1930; з Дж. Хакслі), шматлікіх п’ес, кінасцэнарыяў і інш. Уражанні ад паездак у Расію ў кнігах «Расія ў змроку» (1920), «Вопыт аўтабіяграфіі» (1934).

На беларускую мову яго асобныя раманы перакладалі Т. Тамашэвіч і інш. Многія яго творы экранізаваны.

Беларускія пераклады

[правіць | правіць зыходнік]
  • Вайна ў паветры. — Мн., 1931;
  • Першыя людзі на Месяцы / Гербэрт Уэльс; / Пер. з руск. Ц. Зарэчнага. — Мн.: БДВ, 1931. — 144 с.
  • На дне акіяна. — Мн., 1939;
  • Вайна сусветаў; Чалавек-невідзімка / Г. Уэлс; Пер. з руск. В. Тамашэвіча, М. Зарэмбы. — Мн.: Юнацтва, 1997. — ISBN 985-05-0135-9
  • Чалавек, які ўмеў рабіць цуды

Зноскі

  1. ↑ а б Nicholson N. C. H.G. Wells // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
  2. ↑ H. G. Wells // Internet Broadway Database — 2000. Праверана 9 кастрычніка 2017.
  3. ↑ а б в Уэллс Герберт Джордж // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
  4. ↑ а б Archivio Storico Ricordi — 1808. Праверана 3 снежня 2020.
  5. ↑ Pas L. v. Genealogics — 2003.

Літаратура

[правіць | правіць зыходнік]
  • Уэлс // БЭ у 18 т. Т. 16. Мн., 2003.