Грабеншчык

Грабеншчык
Навуковая класіфікацыя
Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя[1] Клас:  Двухдольныя[2] Парадак:  Гваздзікакветныя Сямейства:  Грабеншчыкавыя Род:  Грабеншчык
Міжнародная навуковая назва
Tamarix L., 1753
Сінонімы
Tamariscus P.Mill., 1754
Наменклатурны тып
Tamarix gallica L. Sp. Pl. 1: 270–271. (1753)
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   22303 NCBI   63084 EOL   60977 IPNI   38986-1

Грабе́ншчык^[3][4], тамарыкс^[3][4], тамарыск^[3][4] (Tamarix) — род кветкавых раслін сямейства Грабеншчыкавыя (Tamaricaceae)^[3][4].

Батанічнае апісанне

Вечназялёныя (або скідваюць на зіму парасткі) кусты і дрэвы вышынёй да 10 (12) метраў са шматлікім доўгімі тонкімі галінкамі. Каранёвая сістэма моцна разгалінаваная, глыбокая. Лісце чаргаванае, простае, суцэльнае, лускападобнае, сядзячае, шараватае або крыху блакітнае. Кветкі дробныя, з пяццю пялёсткамі, ружовыя, пурпуровыя, фіялетавыя або белыя. Суквецце — доўгая гронка. Плод — трохстворкавая каробачка. Насенне дробнае.

Грабеншчык галінасты (Tamarix ramosissima)

Распаўсюджанне і экалогія

Расліны роду распаўсюджаны паўпустынях, пустынях, стэпах Азіі і Афрыкі, на поўдні Еўропы. У якасці дэкаратыўных раслін інтрадукаваны ў іншых рэгіёнах. Святлолюбівыя, засухаўстойлівыя і солеўстойлівыя расліны. Абмярзаюць, але добра аднаўляюцца. Размнажаюцца насеннем і чаранкамі. Насенне прарастае доўга і хутка губляе ўсходжасць.

Гаспадарчае значэнне

Дэкаратыўныя і кармавыя расліны. Добрыя меданосы. У кары і галах на лісці маюцца дубільныя рэчывы (да 40—70 %^[3]). Драўніну выкарыстоўваюць для такарных работ^[3].

Віды

Tamarix aphylla

Tamarix gracilis

Грабеншчык Мейера (Tamarix meyeri)

Паводле сайта WFO у род уваходзяць віды:

• Tamarix africana Poir.
• Tamarix alii Qaiser
• Tamarix amplexicaulis Ehrenb.
• Tamarix androssowii Litv.
• Tamarix angolensis Nied. ex Engl.
• Tamarix aphylla (L.) H.Karst.
• Tamarix aralensis Bunge
• Tamarix arborea (Sieber ex Ehrenb.) Ehrenb. ex Bunge
• Tamarix arceuthoides Bunge
• Tamarix aucheriana (Decne. ex Walp.) B.R.Baum
• Tamarix austromongolica Nakai
• Tamarix baluchistanica Qaiser
• Tamarix boveana Bunge
• Tamarix canariensis Willd.
• Tamarix chinensis Lour.
• Tamarix dalmatica B.R.Baum
• Tamarix dioica Roxb. ex Roth
• Tamarix elongata Ledeb. — Грабеншчык выцягнуты^[3]
• Tamarix ericoides Rottler
• Tamarix gallica L. typus
• Tamarix gansuensis H.Z.Zhang ex P.Y.Zhang & M.T.Liu
• Tamarix getula Batt.
• Tamarix gracilis Willd.
• Tamarix hampeana Boiss. & Heldr.
• Tamarix hispida Willd.
• Tamarix indica Willd.
• Tamarix jintaensis P.Y.Zhang & M.T.Liu
• Tamarix karelinii Bunge
• Tamarix kasakhorum Gorschk.
• Tamarix kermanensis B.R.Baum
• Tamarix korolkowii Regel & Schmalh.
• Tamarix kotschyi Bunge
• Tamarix laxa Willd. — Грабеншчык рыхлы^[3]
• Tamarix leptostachya Bunge
• Tamarix mannifera Ehrenb. ex Bunge
• Tamarix mascatensis Bunge
• Tamarix meyeri Boiss. — Грабеншчык Мейера^[3]
• Tamarix mongolica Nied.
• Tamarix pakistanica Qaiser
• Tamarix parviflora DC.
• Tamarix passerinoides Delile
• Tamarix ramosissima Ledeb. — Грабеншчык галінасты^[3]
• Tamarix rosea Bunge
• Tamarix sachensis P.Y.Zhang & M.T.Liu
• Tamarix salina Dyer
• Tamarix sarenensis Qaiser
• Tamarix senegalensis DC.
• Tamarix smyrnensis Bunge
• Tamarix stricta Boiss.
• Tamarix sultanii Qaiser
• Tamarix szovitsiana Bunge
• Tamarix taklamakanensis M.T.Liu
• Tamarix tarimensis P.Y.Zhang & M.T.Liu
• Tamarix tenuissima Nakai
• Tamarix tetragyna Ehrenb.
• Tamarix tetrandra Pall. ex M.Bieb.
• Tamarix usneoides E.Mey. ex Bunge

Зноскі

1. Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
2. Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
3. БелЭн 1997.
4. ЭПБ 1983.

Літаратура

• Вынаеў Г. У. Грабе́ншчык, тамарыкс, тамарыск // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 5: Гальцы — Дагон / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1997. — Т. 5. — С. 379. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0090-0 (т. 5).
• Чахоўскі А. А. Грабе́ншчык, тамарыкс, тамарыск // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 2. Гатня — Катынь / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — С. 112. — 522 с. — 10 000 экз.
• Род 900. Гребенщик — Tamarix L. // Флора СССР. В 30-ти томах / Начато при руководстве и под главной редакцией акад. В. Л. Комарова; Редакторы тома Б. К. Шишкин и Е. Г. Бобров. — М.—Л.: Издательство Академии Наук СССР, 1949. — Т. XV. — 742 с. — 4 000 экз.
• Род Тамарикс, Гребенщик — Tamarix L. // Декоративные растения СССР (руск.) / Б. Н. Головкин, Л. А. Китаева, Э. П. Немченко. — М.: Мысль, 1986. — С. 213. — 320 с. — (Справочники-определители географа и путешественника). — 100 000 экз.