Гіём Франсуа Лапіталь

Гіём Франсуа, маркіз дэ Лапіталь
фр.: Guillaume François Antoine, marquis de L'Hôpital
Дата нараджэння 1661[1][2][…]
Месца нараджэння
Дата смерці 2 лютага 1704(1704-02-02)[1][3][…]
Месца смерці
Грамадзянства
Жонка Marie-Charlotte de Romilley de La Chesnelaye[d][6]
Род дзейнасці матэматык
Навуковая сфера Матэматыка
Месца працы
Альма-матар
Вядомы як аўтар першага падручніка па Матэматычным аналізе
Член у
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гіём Франсуа Лапіталь (фр.: Guillaume François Antoine, marquis de L'Hôpital, 1661 — 2 лютага 1704) — французскі матэматык, аўтар першага падручніка па матэматычным аналізе.

Біяграфія

[правіць | правіць зыходнік]

Сын багатых бацькоў, маркіз Лапіталь паступіў спачатку на ваенную службу, але па слабасці зроку неўзабаве пакінуў яе і прысвяціў сябе навукам. Быў членам Парыжскай акадэміі навук, удзельнік вучонага гуртка Мальбранша. Быў жанаты з Мары-Шарлот дэ Ромій дэ ла Шэнелэ (фр. Marie-Charlotte de Romilley de la Chesnelaye), яна таксама займалася матэматыкай.

У 1690-х гадах заняў бачнае месца ў школе Лейбніца, з новым метадам якога яго пазнаёміў Іаган Бернулі ў 1692 годзе падчас свайго знаходжання ў Парыжы і маёнтку Лапіталя.

Галоўная заслуга Лапіталя заключаецца ў першым сістэматычным выкладанні матэматычнага аналізу, дадзены ім у творы «Аналіз бясконца малых» (фр. Analyse des infiniment petits pour l’intelligence des lignes courbes, 1696). У гэтай кнізе сабраны і прыведзены ў стройнае цэлае асобныя пытанні, раскіданыя да таго ў розных пачасовых выданнях, а таксама прыводзіцца Правіла Лапіталя. У прадмове Лапіталь паказвае, што без усялякага сораму карыстаўся адкрыццямі Лейбніца і братоў Бернулі і «не мае нічога супраць таго, каб яны прад’явілі свае аўтарскія правы на ўсё, што ім заўгодна». Сучаснікаў, аднак, моцна збянтэжыла тое, што Іаган Бярнулі прад’явіў прэтэнзіі на ўсе сачыненні Лапіталя цалкам.

  • Analyse des infiniment petits pour l'intelligence des lignes courbes, 1696
    Analyse des infiniment petits pour l'intelligence des lignes courbes, 1696
  • Analyse des infiniment petits pour l'intelligence des lignes courbes, 1715
    Analyse des infiniment petits pour l'intelligence des lignes courbes, 1715
  • Traité analytique
    Traité analytique

Гл. таксама

[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі

  1. ↑ а б MacTutor History of Mathematics archive — 1994. Праверана 22 жніўня 2017.
  2. ↑ Guillaume Fran?ois Antoine, Marquis de l\\'H?pital // British Museum person-institution thesaurus Праверана 9 кастрычніка 2017.
  3. ↑ Guillaume François Antoine Marquis L'Hospital // Brockhaus Enzyklopädie
  4. ↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #100814891 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 11 снежня 2014.
  5. ↑ Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes — 1999. Праверана 13 мая 2020.
  6. ↑ MacTutor History of Mathematics archive — 1994.