Джэймс Фенімар Купер

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з прозвішчам Купер.

Джэймс Фенімар Купер
James Fenimore Cooper
Партрэт Джэймса Фенімара Купера (худы. — Джон Уэслі Джарвіс, 1822)
Асабістыя звесткі
Дата нараджэння	15 верасня 1789(1789-09-15)[1][2]^[…]
Месца нараджэння	Берлінгтан^[d], Берлінгтан^[d], Нью-Джэрсі, ЗША[3]
Дата смерці	14 верасня 1851(1851-09-14)[1][2]^[…] (61 год)
Месца смерці	Куперстаўн^[d], Атсега^[d], штат Нью-Ёрк, ЗША[4]
Пахаванне	Christ Churchyard^[d][5]
Грамадзянства	ЗША[3]
Бацька	Уільям Купер^[d]
Жонка	Susan Augusta Delancey^[d]
Дзеці	С'юзан Фенімар Купер^[d], Paul Fenimore Cooper^[d] і Charlotte Fenimore Cooper^[d]
Альма-матар	Ельскі ўніверсітэт
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	пісьменнік, афіцэр, раманіст, дзіцячы пісьменнік, біёграф
Гады творчасці	1820—1851
Жанр	прыгодніцкая літаратура і нон-фікшн^[d]
Мова твораў	англійская
Дэбют	«Засцярога» (1820)
Подпіс
Творы ў Вікікрыніцах
Медыяфайлы на Вікісховішчы
Цытаты ў Вікіцытатніку

Джэймс Фенімар Купер (англ.: James Fenimore Cooper; 15 верасня 1789, г. Берлінпан, штат Нью-Джэрсі, ЗША — 14 верасня 1851) — амерыканскі пісьменнік, пачынальнік гістарычнага жанру ў амерыканскай літаратуры.

Біяграфічныя звесткі

Вучыўся ў Ельскім універсітэце. У 1806—10 служыў на флоце. У 1826—33 жыў у Еўропе.

Творчасць

Першы раман «Перасцярога» (1820). Гістарычны раман «Шпіён» (1821) расказвае пра вайну за незалежнасць у Паўночнай Амерыцы 1775—83. Рамантычная паэтызацыя мора ў раманах «Лоцман» (1823), «Чырвоны карсар» (1827), «Марская чараўніца» (1830). У цэнтры нацыянальнай эпапеі з 5 раманаў («Піянеры», 1823; «Апошні з магікан», 1826; «Прэрыя», 1827; «Следапыт», 1840; «Зверабой», 1841) праблемы ўзаемастасункаў прыроды, чалавека і цывілізацыі. Пенталогія вызначаецца рысамі прыгодніцкай, гістарычнай і філасофскай прозы, дасканалай распрацоўкай індзейскай тэмы, якой упершыню нададзена трагічнае гучанне. Аўтар сатырычнага рамана «Манікіны» (1835), «Еўрапейскіх нататкаў» (т. 1—5, 1836—38) і інш. У 1840-я г. апублікаваў каля 20 раманаў.

На беларускую мову асобныя творы Дж. Ф. Купера пераклалі Г. Далідовіч, Я. Саламевіч.

Беларускія пераклады

• Апопші з магікан, або Аповесць пра 1757 год. — Мн., 1996. (пераклаў Генрых Далідовіч);
• Зверабой, або Першая сцяжына вайны. — Мн., 1997.

Крыніцы

1. Dekker G. G. James Fenimore Cooper // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>
2. James Fenimore Cooper // Nationalencyklopedin — 1999. Праверана 9 кастрычніка 2017.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1165538"></a>
3. jeugdliteratuur.org
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q71973531"></a>
4. Купер Джеймс Фенимор // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 25 лютага 2017.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>
5. Find a Grave — 1996. Праверана 8 студзеня 2022.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q63056"></a>

Літаратура

• Малюковіч С. Дз. Ку́пер Джэймс Фенімор // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 9: Кулібін — Малаіта / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1999. — Т. 9. — С. 35. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0155-9 (т. 9).
• Ку́пер Джеймс Фенимор / Николюкин А. Н. // Т. 14. Куна — Ломами. — М. : Советская энциклопедия, 1973. — С. 13. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров; 1969—1978). (руск.)