Дурга
| Дурга | |
|---|---|
| санскр.: दुर्गा | |
 Статуя з Калкаты | |
| багіня-маці, багіня вайны | |
| Міфалогія | індуізм |
| Пол | жанчына |
| Муж | Шыва |
| Дзеці | Ashokasundari[d] |
| У іншых культурах | Парваці, Калі, Кумары, Лакшмі |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Дурга́ (санскр.: दुर्गा, літаральна «непрыступная» або «непераможная») — індуісцкая багіня, адно з увасабленняў багіні-маці.
Паходжанне
[правіць | правіць зыходнік]Некаторыя даследчыкі лічаць, што вобраз Дургі быў створаны ўжо ў перыяд Індскай цывілізацыі. Аднак большасць з іх звязвае багіню з ведычнай культурай. Яе імя ўзгадваецца ў Рыгведзе, Махабхараце і Рамаяне. Згодна індуісцкай міфалогіі, Дурга была створана Брахмам, Шывам, Вішну, Варунам і іншымі багамі ў водах Ганга для барацьбы з дэманам Махішасуру.
Аблічча
[правіць | правіць зыходнік]Асаблівасцю знешнасці багіні з'яўляюцца 8 рук са зброяй або знакакамі яе шанавання, 3 вока, якія сімвалізуюць жаданне, дзеянне і мысленне. Яе вопратка мае чырвоны колер, што таксама значыць дзеянне. Дэманстрацыяй яе ўлады з'яўляюцца выявы, дзе яна малюецца верхам на льве ці тыгры.
На кананічных выявах Дурга трымае ў руках наступныя сімвалы:
- Чакра (абавязак і праведнасць)
- Ракавіна (шчасце)
- Меч (выкараненне заган)
- Лук і стрэлы (характар Рамы, накіраваны на ўсталяванне каштоўнасцей)
- Лотас (непрыхільнасць)
- Булава (знак Хануман, адданасць)
- Трызуб (мужнасць)
- Адкрытая далонь (бласлаўленне, прабачэнне)
Шанаванне
[правіць | правіць зыходнік]Індуісты разглядаюць Дургу як увасабленне першаснай багіні-маці. У шактызме яна — папулярная форма Шакты Дэві, жонка Шывы. Культ Дургі найбольш папулярны на ўсходзе і паўночным усходзе Індыі, у Непале, сярод індуістаў Бангладэш. Існуюць як асобныя храмы, прысвечаныя багіні або яе аватарам, так і выявы ў храмах іншых багоў. Увосень пасля збору ўраджая святкуецца дзесяцідзённы фестываль Дурга-пуджа, прысвечаны перамозе Дургі над дэманам Махішасуру.