Дымарфатэка

Дымарфатэка
Dimorphotheca barberae
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя Клас:  Двухдольныя Парадак:  Астракветныя Сямейства:  Астравыя Падсямейства:  Астравыя Трыба:  Calenduleae Род:  Дымарфатэка
Міжнародная навуковая назва
Dimorphotheca Moench, 1794
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   37244 NCBI   13490 EOL   62701 IPNI   331559-2

Дымарфатэ́ка^[1] (Dimorphotheca) — род аднагадовых і шматгадовых травяністых або паўкустовых раслін сямейства астравыя (Asteraceae), прадстаўнікі якога ў прыродзе растуць на поўдні Афрыкі^[2][1].

Назва

Назва «Dimorphotheca» паходзіць ад грэчаскіх слоў «dis», «morphe» і «theka», што азначае «ёмістасць дзвюх формаў», яна адносіцца да дыморфных цыпсел, рысы, уласцівай прадстаўнікам трыбы Calenduleae^[3]. Расліны гэтага роду звычайна маюць двухполыя кветкі.

Апісанне

Вышыня 60—70 см. Сцябло густагалінастае. Лісце падоўжанае апушанае^[1]. Язычковыя кветкі ў буйных суквеццях-кошыках дыяметрам 5—6 см, яркіх колераў, раскрываюцца толькі на сонцы. Размнажаюць насеннем. Святлалюбныя расліны.

Распаўсюджанне

З’яўляецца адным з васьмі родаў трыбы Calenduleae з цэнтрам разнастайнасці ў Паўднёвай Афрыцы. Віды растуць у Батсване, Эсваціні, Лесота, Намібіі, ПАР і Зімбабвэ^[4].

Віды

Dimorphotheca caulescens

Osteospermum ecklonis

У род уключаюць наступныя віды^[5]

• Dimorphotheca acutifolia
• Dimorphotheca barberae
• Dimorphotheca caulescens
• Dimorphotheca chrysanthemifolia
• Dimorphotheca cuneata
• Dimorphotheca dregei
• Dimorphotheca ecklonis
• Dimorphotheca fruticosa
• Dimorphotheca jucunda
• Dimorphotheca montana
• Dimorphotheca nudicaulis
• Dimorphotheca pluvialis — Дымарфатэка дажджавая
• Dimorphotheca polyptera
• Dimorphotheca pulvinalis
• Dimorphotheca sinuata — Дымарфатэка выемчатая
• Dimorphotheca spectabilis
• Dimorphotheca tragus
• Dimorphotheca turicensis
• Dimorphotheca venusta
• Dimorphotheca walliana
• Dimorphotheca zeyheri

Значэнне

Дэкаратыўныя расліны. Прыдатныя для афармлення рабатак, газонаў і групавых пасадак^[1]. У паўночным паўшар’і цвітуць у ліпені — жніўні^[1].

Некаторыя віды могуць гібрыдызавацца з родам Osteospermum. Гібрыды таксама прадаюцца і культывуюцца як дэкаратыўныя расліны.

Крыніцы

1. ЭПБ 1983.
2. Bailey, L.H.; Bailey, E.Z.; the staff of the Liberty Hyde Bailey Hortorium (1976). Hortus third: A concise dictionary of plants cultivated in the United States and Canada. New York: Macmillan.
3. PlantZAfrica.com, Mhlonishwa D. Dlamini, Witwatersrand National Botanical Gardens July 2002 (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 18 студзеня 2017. Праверана 19 чэрвеня 2024.
4. Dimorphotheca Moench. Plants of the World Online. Retrieved 29 September 2023.
5. Flann, C (ed) 2009+ Global Compositae Checklist

Літаратура

• Карэўка І. А. Дымарфатэ́ка // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 2. Гатня — Катынь / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — С. 241. — 522 с. — 10 000 экз.