Жаўталоз

Жаўталоз
Навуковая класіфікацыя
Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя[1] Клас:  Двухдольныя[2] Парадак:  Вербакветныя Сямейства:  Вярбовыя Род:  Вярба Від:  Жаўталоз
Міжнародная навуковая назва
Salix purpurea L., 1753
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   22574 NCBI   77065 EOL   584242 GRIN   t:32752 IPNI   778616-1 TPL   kew-5003498

Жаўталоз, Вярба пурпуровая^[3], Жоўтая лаза^[4] (Salix purpurea) — куст з роду вярба сямейства вярбовых.

Апісанне

Галінка з каташкамі

Куст вышынёй 2—5 м, э тонкімі гнуткімі голымі галінкамі. Кара жоўтая, чырванавата-жоўтая або пурпуровая, бліскучая, нярэдка з шызым налётам, унутры лімонна-жоўтая. Лісце на кароткіх чаранках, вузкае, адваротналанцэтнае, голае, шызаватае, суцэльнакрайняе, на канцы з шыпападобным вастрыём, часта размешчана супраціўна (прыкмета, не характэрная для іншых відаў роду), амаль без прылісткаў. Кветкавыя каташкі сядзячыя, тычынкавыя з пурпуровымі пыльнікамі, цвітуць раней або адначасова з распусканнем лісця. Плады — каробачкі з шаўкавістым лямцавым апушэннем.

Пашырэнне

Пашыраны ў Еўропе, Паўднёвай Сібіры, на Каўказе, у Сярэдняй Азіі. На Беларусі ў заходніх і паўночных раёнах праходзіць мяжа суцэльнага арэала. Расце па берагах рэк, азёр, ручаёў, на забалочаных лугах. Інтрадукаваны ў Паўночнай Амерыцы.

Асаблівасці біялогіі

Цвіце ў красавіку-маі, плоданасіць у чэрвені.

Таксанамія

Від Жаўталоз уваходзіць у род Вярба (Salix) семейства Вярбовыя (Salicaceae) парадку Вербакветныя (Malpighiales).

яшчэ 36 сямействаў (па Сістэме APG II)

яшчэ больш 500 відаў

парадак Вербакветныя

род Вярба

аддзел Кветкавыя, ці Пакрытанасенныя

сямейства Вярбовыя

від Жаўталоз

яшчэ 44 парадка кветкавых раслін (па Сістэме APG II)

яшчэ каля 57 родаў

Выкарыстанне

Выкарыстоўваецца для ахоўыых пасадак, жывых агароджаў, замацавання берагоў, адхонаў. Прут ідзе па тонкае пляценне, кара (у ёй да 8 % танідаў) — на дубленне і атрыманне саліцыну. Дэкаратыўная расліна (ёсць разнавіднасці, цікавыя для азелянення). Добры меданос.

Зноскі

1. Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
2. Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
3. Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 116. — 160 с. — 2 350 экз.
4. Беларуская навуковая тэрміналогія: слоўнік лясных тэрмінаў. — Мінск: Інбелкульт, 1926. — Т. Вып. 8. — 80 с.

Літаратура

• Мазан І. Жаўталоз // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 2: Аршыца — Беларусцы / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 2. — 480 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0061-7 (т. 2).