Каналізацыя

Парыжская каналізацыя

Каналізацыя^[1] — складовая частка сістэмы водазабеспячэння і водаадвядзення, прызначаная для выдалення цвёрдых і вадкіх прадуктаў жыццядзейнасці чалавека, гаспадарча-бытавых і дажджавых сцёкавых вод з мэтай іх ачысткі ад забруджванняў і далейшай эксплуатацыі або вяртання ў вадаём. Неабходны элемент сучаснай гарадской і сельскай гаспадаркі. Парушэнне яе працы можа пагоршыць санітарна-эпідэміялагічную сітуацыю ў мясцовасці.

Таксама каналізацыяй называюць любую сістэму каналаў, напрыклад, кабельная каналізацыя служыць для пракладкі пад зямлёй кабеляў. У будаўніцтве, падземныя альбо наземныя будынкі, у якіх пракладваюць тую ці іншую каналізацыю, завуцца прадуктаправодамі.

Класіфікацыя

Паводле мэт і месцазнаходжання

Паводле мэт і месцазнаходжання сістэмы каналізацыі падзяляюцца на тры вялікія групы:

• Унутраная каналізацыя — сістэма збору сцёкаў ўнутры будынкаў і збудаванняў і дастаўкі іх у сістэму вонкавай каналізацыі;
• Вонкавая каналізацыя — сістэма збору сцёкаў ад будынкаў і збудаванняў і дастаўкі іх да ачышчальных збудаванняў альбо да месца скіду ў водапрыёмнікі;
• Сістэма ачысткі сцёкаў.

Паводле збіраных сцёкаў

Паводле збіраных сцёкаў каналізацыя падраздзяляецца на:

• Гаспадарча-фекальную (бытавую) (К1);
• Ліўневую (К2);
• Вытворчую (К3).

Будова

У склад каналізацыйнай сеткі могуць уваходзіць розныя канструкцыйныя элементы ў залежнасці ад тыпу сеткі. Вонкавыя і ўнутраныя каналізацыйныя сеткі, як правіла, з'яўляюцца самацёчнымі і пракладваюцца з ухілам па ходу сцёкаў.

Асноўныя элементы ўнутранай каналізацыі

Жалезабетонныя трубы

• Водапрыёмныя прыборы (ракавіны, ванны, туалеты і г. д.);
• Сістэма трубаправодаў (вентыляцыйныя стаякі, падводкі і калектары, стаякі, рэвізіі і прачысткі, выпускі, запорная арматура);
• Дадатковыя элементы (сістэмы падпампоўкі сцёкаў, лакальныя сістэмы ачысткі).

Асноўныя элементы вонкавай каналізацыі

• Трубаправоды (калектары);
• Калодзежы (назіральныя, паваротныя, перападныя і г. д.);
• Помпавыя станцыі падпампоўкі;
• Лакальныя ачышчальныя збудаванні;
• Септыкі;
• Выпускі.

Ачышчальныя збудаванні

Ачышчальныя станцыі прызначаны для ачысткі сцёкавых вод і апрацоўкі ападкаў. Гэтыя станцыі кампануюцца з комплексаў ачышчальных і дапаможных збудаванняў, звязаных паміж сабой інжынернымі камунікацыямі ў адзіную тэхналагічную схему. Комплексы ачышчальных збудаванняў выбіраюць у залежнасці ад канцэнтрацыі, якаснай і колькаснай характарыстыкі забруджвальных прымесяў, а таксама ад патрабаванняў, што прад'яўляюцца да ачышчаных вод.

Канал, які адводзіць вычышчаныя сцёкавыя воды ад ачышчальных станцый у вадаём і забяспечаны прыладай для мяшання гэтых вод з вадой у вадаёме, называюць выпускам. На калектарах перад помпавай і ачышчальнай станцыямі таксама абсталююць выпускі для скіду сцёкавых вод у вадаём без ачысткі ў выпадку аварыі. Гэтыя выпускі называюць аварыйнымі.

Пры складанні схемы агульнасплаўной сістэмы каналізацыі на галоўным калектары прадугледжваюць прылада зліваспускаў для частковага скіду ў вадаём падчас вялікіх ліўняў моцна разведзенай сумесі бытавых і дажджавых сцёкавых вод. Гэта дазваляе паменшыць памеры галоўнага калектара і ачышчальных збудаванняў, а такім чынам, і кошт будаўніцтва агульнасплаўной каналізацыі.

Зноскі

1. Напісанне ў адпаведнасці з Тлумачальным слоўнікам беларускай літаратурнай мовы. Мн.:БелЭн, 2002, С.271.

Спасылкі