Карл Аксель Готлунд

Карл Аксель Готлунд
шведск.: Carl Axel Gottlund
фінск.: Kaarle Aksel Gottlund
Дата нараджэння 24 лютага 1796(1796-02-24)[1][2]
Месца нараджэння
Дата смерці 20 красавіка 1875(1875-04-20)[1] (79 гадоў)
Месца смерці
Грамадзянства
Дзеці Axel Wolmar Gottlund[d]
Род дзейнасці падарожнік-даследчык, мовазнавец, аўтар, гісторык, перакладчык
Месца працы
Альма-матар
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Карл Аксель Готлунд (шведск.: Carl Axel Gottlund, фінск.: Kaarle Aksel Gottlund; 24 лютага 1796, Стромфорс — 20 красавіка 1875, Хельсінкі) — фінскі мовазнавец і фалькларыст, грамадскі дзеяч, адзін з заснавальнікаў фінскага рамантызму.

Біяграфія

[правіць | правіць зыходнік]

Нарадзіўся на поўдні Фінляндыі ў сям'і лютэранскага святара. З дзяцінства цікавіўся фінскай мовай. Навучаўся ў акадэміі ў Турку. Працаваў ва Упсальскім універсітэце і Хельсінкскім універсітэце. Падчас працы ў Швецыі збіраў фальклор лясных фінаў, склаў праект стварэння фінскай аўтаноміі ў складзе Швецыі (на той час тэрыторыя Фінляндыі ўжо ўвайшла ў склад Расіі). У 1834 г. вярнуўся ў Фінляндыю, дзе працягваў навуковую дзейнасць.

Працы Карла Акселя Готлунда аказалі значны ўплыў на вывучэнне дыялектных асаблівасцяў фінскай мовы, фарміравання літаратурнай традыцыі. Пісаў на фінскай, шведскай і лацінскай мовах.

Публікацыі

[правіць | правіць зыходнік]

На фінскай мове

[правіць | правіць зыходнік]
  • C. M. Fredmanin lauluja ja loiluja (K. E. Holm 1863)
  • Jumalasta ja hänen monenaisista nimittämisestä moailman erinäisillä kielillä (1850)
  • Niillä Norin rajoille asuwille suomalaisille (1822)
  • Nyt ja ennen (1846)
  • Otava eli suomalaisia huvituksia 1–2 (1828–1832)
  • Otava eli suomalaisia huvituksia 3 (Suomalaisen Kirjallisuuden Seura 1929)
  • Pieniä runoja Suomen poijille ratoxi 1–2 (1818–1821)
  • Runola (1840)
  • Ruotsin suomalaismetsiä samoilemassa (Suomalaisen Kirjallisuuden Seura 1928)
  • Sampo (1847)
  • Suomalaisia paimen-soittoja (1828?)
  • Suomenmoa (1846)
  • Suomesta poislähtyäni (1846)
  • Suomi (1845)
  • Uusia suomalaisia lauluja (1845–1846)
  • Wanha koarlolainen, Kyrön tappeluksesta (1846)
  • Vermlannin päiväkirja 1821 (Suomalaisen Kirjallisuuden Seura 1986)

На шведскай і лацінскай мовах

[правіць | правіць зыходнік]
  • Allmogens uti Savolax och Karelen Finska Familjenamn (1872)
  • Anmälan (1825)
  • Carl Axel Gottlunds förteckning över familjenamnen på de svenska och norska finnskogarna (Veidarvon 2003)
  • Carl Axel Gottlunds värmlandsbrev (1821–1823) (1925)
  • Dagbok öfver dess resor på finnskogarne i Dalarne, Helsingland, Vestmanland och Vermland år 1817 (Nordisk rotogravyr 1931)
  • Dagbok över mina vandringar på Wermlands och Solörs finnskogar 1821 (Gruetunet museum, 1986)
  • De proverbiis Fennicis (1818)
  • Den finska Sampo-myten, närmare uttyd och förklarad (1872)
  • Forskningar uti sjelfva grund-elementerna af det finska språkets grammatik, efter föregående anmärkningar om språket i allmänhet (Frenckell 1863)
  • Försök att förklara Caj. Corn. Taciti omdömen öfver finnarne (1834)
  • Försök att förklara de finska stamordens uppkomst (1853)
  • Förteckning öfver en manuskriptsamling (Minervas bokhandel 1897)
  • Gud, Herlden, och Menniskan (1870)
  • Karl Ax. Gottlunds och J. Boëthii brev om finnmarkerna i Dalarna och Bergslagen (1928)
  • Läsning för finnar (1864)
  • Något som torde förtjena att reflekteras uppå, och att vid nu påstående Landtdag närmare skärskådas och öfvervägas (1872)
  • Några historiska notiser om den i Finland forndom så celebra familjen Kurck (Simelius 1862)
  • Näsperlan, såsom en pendant till Flugsmällan (1868)
  • Slutord i polemiken med herrarne B. O. Schauman och magister Aug. Schauman (1867)
  • Ur Carl Axel Gottlunds dagboksanteckningar från en resa genom Värmlands finnmarker år 1821 (Värmlands fornminnes- och museiförening 1931–1933)
  • Utdrag af preste-ståndets protocoll af d. 3 Martii 1823 (1823)
  • Vid Erik Forsbloms graf (1851)
  • Väinämöiset (1828)

Зноскі

  1. ↑ а б Carl Axel Gottlund // Store norske leksikon — 1978. — ISSN 2464-1480
  2. ↑ Carl Axel Gottlund — SLS.

Спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]