Красаўка беладонна

Красаўка беладонна
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя[1] Клас:  Двухдольныя[2] Парадак:  Паслёнакветныя Сямейства:  Паслёнавыя Падсямейства:  Паслёнавыя Трыба:  Hyoscyameae Род:  Красаўка Від:  Красаўка беладонна
Міжнародная навуковая назва
Atropa belladonna L., 1753
Сінонімы
Atropa borealis Kreyer ex Pascher Atropa cordata Pascher Atropa digitaloides Pascher Atropa lethalis Salisb. Atropa lutescens Jacquem. ex C.B.Clarke Atropa mediterranea Kreyer ex Pascher Belladonna baccifera Lam. Belladonna trichotoma Scop. Boberella belladonna (L.) E.H.L.Krause
Падвід
Atropa belladonna subsp. caucasica (Kreyer) Avet.
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   30488 NCBI   33113 EOL   581107 GRIN   t:6051 IPNI   814358-1 TPL   kew-2665943

Краса́ўка беладонна^[3] (Atropa belladonna) — від кветкавых раслін роду Красаўка (Atropa) сямейства Паслёнавыя (Solanaceae).

Назвы

Красаўка беладонна, соннае ачмурэнне^[3], шалёная ягада^[3], беладонна, красаўка^[4][5], воўчыя ягады^[4].

Батанічнае апісанне

Батанічная ілюстрацыя з кнігі О. В. Тамэ «Flora von Deutschland, Österreich und der Schweiz», 1885

Шматгадовая травяністая расліна вышынёй да 2^[3] м з мясістым коранем. Сцябло прамое, галінастае, залозіста апушанае ў верхняй частцы. Лісце простае, суцэльнае, завостранае, з гладкім краем, на кароткіх чаранках. Кветкі паніклыя, званочкавыя, адзіночныя, зрэдку па 2 ў пазухах лісця і разгалінаваннях сцябла. Колер кветак брудна-фіялетавы або чырванавата-буры з адценнямі. Плод — бліскучая сакаўная ягада чорнага колеру.

Расліна ядавітая. Маюцца алкалоіды атрапін, гіясцыямін, скапаламін і інш.

Распаўсюджанне і экалогія

Расліна распаўсюджана на тэрыторыі Еўразіі і Паўночнай Афрыкі (Алжыр, Марока), вырошчваецца ў многіх краінах, у тым ліку ў Індыі, Пакістане, ЗША і Бразіліі^[6]. Цеплалюбівая расліна. Мезафіт, гіграфіт і эўтроф^[7]. Расце ў зрэджаных лясах, на ўзлесках, высечках, у хмызняках, па берагах рэк, каля дарог. Цвіце ў чэрвені—жніўні^[3]. Размнажаецца насеннем.

Ахоўваецца на тэрыторыі Азербайджана, Арменіі, Украіны, шэрагу рэгіёнаў Расіі^[7].

Зноскі

1. Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
2. Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
3. Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 3. Катэнарыя — Недайка / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1984. — 588 с., іл. — 10 000 экз.
4. Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 21. — 160 с. — 2 350 экз.
5. Ганчарык М. М. Беларускія назвы раслін. Праца навуковага таварыства па вывучэнню Беларусі, т. II і IV. Горы-Горки, 1927
6. Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) (англ.)
7. Красавка обыкновенная: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)

Літаратура

• Пашына Г. В. Красаўка // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 3. Катэнарыя — Недайка / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1984. — 588 с., іл. — 10 000 экз. — С. 66.
• Атропа // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.

Спасылкі

• Красавка обыкновенная: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)