Кызыларда

Горад Кызыларда каз.: Қызылорда Герб Краіна  Казахстан Статус абласны цэнтр Вобласць Кызылардзінская Каардынаты 44°51′ пн. ш. 65°31′ у. д.^HGЯO Заснаваны 1820 Ранейшыя назвы Ак-Мячэць, Пяроўск Горад з 1867 Плошча 240 км² Вышыня цэнтра 128 ± 1 м і 139 м Тып клімату рэзка-кантынентальны Насельніцтва ▲242 462 чал. (2021) Часавы пояс UTC+5 Тэлефонны код +7 +7 (7242) Паштовы індэкс 120000 Афіцыйны сайт kyzylorda-city.kz (руск.)(каз.) Кызыларда на карце Казахстана

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Кызыларда (каз.: Қызылорда) — горад у Казахстане, адміністрацыйны цэнтр Кызылардзінскай вобласці. Горад заснаваны какандскімі ўзбекамі ў 1820 годзе як крэпасць Какандскага ханства. Размешчаны на правым беразе Сырдар’і, за 830 км на паўднёвы захад ад Астаны. У горадзе маецца чыгуначная станцыя і аэрапорт.

У 1925—1929 гадах горад быў сталіцай Казахскай АССР у складзе РСФСР.

Гісторыя

Крэпасць Ак-Мячэць была закладзена Амар-ханам, кіраўніком Какандскага ханства, у 1820 годзе, як паўночна-заходні фарпост ханства.

28 ліпеня 1853 года крэпасць, якую абаранялі какандцы на чале з Якуб-бекам, была штурмам узятая расійскімі войскамі пад камандаваннем генерала Васіля Пяроўскага і пераназваная ў форт Пяроўскі. У снежні таго ж года гарнізон крэпасці пад кіраўніцтвам каменданта Міхаіла Агарова з поспехам вытрымаў аблогу какандскага войска^[1].

Насельніцтва

Большую частку насельніцтва горада складаюць казахі (90 %), у той час як сярод нацыянальных меншасцей лідарства маюць рускія (5 %) і карэйцы (3 %).

Год Колькасць 1979 156 128 [2] 1989 150 425 [3] Год Колькасць 1999 157 364 [4] 2009 188 682 [4] Год Колькасць 2011 200 900 2021 242 462

Адукацыя

• Кызылардзінскі дзяржаўны ўніверсітэт імя Каркыт Ата^[5]
• Агратэхнічны каледж
• Медыцынскі каледж
• Педагагічны каледж

Гарады-пабрацімы

• Арвада, Каларада, ЗША
• Бурса, Турцыя

Крыніцы

1. Освоение Северного и Восточного Приаралья в XIX веке Архівавана 4 ліпеня 2008.. Мемуары И. Ф. Бларамберга
2. 1979 Soviet census
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q11185939"></a>
3. Перапіс насельніцтва СССР, 1989
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2621042"></a>
4. Population Census in Kazakhstan (1999)
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4350752"></a>
5. Афіцыйны сайт КДУ імя Каркыт Ата

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Кызыларда
• Афіцыйны сайт горада Архівавана 16 кастрычніка 2007.
• Гісторыя Кызыларды Архівавана 19 верасня 2009.