Лебяда смярдзючая

Лебяда смярдзючая

Батанічная ілюстрацыя з кнігі Medical botany, 1793 т. 3 (145).
Навуковая класіфікацыя
Міжнародная навуковая назва

Chenopodium vulvaria L., 1753


Сістэматыка
на Віківідах

Выявы
на Вікісховішчы
ITIS  20637
NCBI  1072232
EOL  585970
GRIN  t:10196
IPNI  165311-1
TPL  kew-2717921

Лебяда смярдзючая (Chenopódium vulvária) — аднагадовая травяністая расліна, якая расце паўсюдна па пустазельных месцах, від роду Лебяда (Chenopodium) сямейства Аксамітнікавыя (Amaranthaceae). Відавы эпітэт утвораны ад назвы расліны лац.: vulvarius, які азначае «смуродны».

Батанічнае апісанне

[правіць | правіць зыходнік]

Невялікая пустазельная расліна з галінастым распасцёртым або прамым сцяблом даўжынёй да 40-60 см. Дробнае рамбічнае лісце струменіць непрыемны пах гніючай рыбы, выкліканы трыметыламінам. Уся расліна пакрыта бялёса-мучністым налётам, што робіць яе бледна-зялёным.

Плоскае яйкападобнае насенне цёмна-карычневага колеру пасля паспявання ападае разам з калякветнікамі. Дыяметр пладоў — ад 0,9 да 1,2 мм.

Сінонім

Хімічны склад

[правіць | правіць зыходнік]

Змяшчае вялікую колькасць трыметыламіну і бэтаіну  (руск.)[4].

Значэнне і прымяненне

[правіць | правіць зыходнік]

У народнай медыцыне ўжывалася як рэўматычны, супрацьпрастудны і як сродак супраць істэрыі, які замяняў валяр’ян[5].

  1. Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
  2. Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
  3. У многіх класіфікацыях Лебядовыя разглядаюцца як самастойнае сямейства. Сістэмы класіфікацыі APG, заснаваныя на малекулярным аналізе ДНК, уключаюць яго ў склад сямейства Аксамітнікавыя.
  4. Ларин, Ларина 1951, с. 170.
  5. Ларин, Ларина 1951.
  • Флора СССР. В 30-ти томах / Главный редактор акад. В. Л. Комаров; Редактор тома Б. К. Шишкин. — М.—Л.: Издательство Академии Наук СССР, 1936. — Т. VI. — 956 + XXXVI с. — 5 200 экз.
  • Ларин И. В., Ларина В. К. Кормовые растения сенокосов и пастбищ СССР : в 3 т. / под ред. И. В. Ларина. — М. ; Л. : Сельхозгиз, 1951. — Т. 2 : Двудольные (Хлорантовые — Бобовые). — С. 170—171. — 948 с. — 10 000 экз.