Ленарт Торстэнсан

Ленарт Торстэнсан
шведск.: Lennart Torstenson
Дата нараджэння 17 жніўня 1603(1603-08-17)[1][2]
Месца нараджэння
Дата смерці 7 красавіка 1651(1651-04-07)[1][2] (47 гадоў)
Месца смерці
Месца пахавання
Бацька Торстэн Ленартсан[d]
Жонка Beata De la Gardie[d]
Дзеці Marta Linnardtsdotter[d], Märta Elisabet Linnardtsdotter[d], Johan Gabriel Linnardtsson[d], Margareta Katarina Torstenson[d] і Anders Torstenson[d]
Грамадзянства
Род войскаў Сухапутныя войскі Швецыі[d]
Званне фельдмаршал
Бітвы/войны
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Граф Ле́нарт То́рстэнсан[5] (шведск.: Lennart Torstenson; 17 жніўня 1603 — 7 красавіка 1651) — шведскі палкаводзец, удзельнік Трыццацігадовай вайны.

Біяграфія

[правіць | правіць зыходнік]

Быў камер-пажам пры Густаве-Адольфе і суправаджаў караля ў яго лівонскіх паходах. Прускі паход Густава-Адольфа (1626—1629) зрабіўся сапраўднай ваеннай школай Торстэнсана. Ён прымаў дзейны ўдзел у пераўтварэнні артылерыі, прадпрынятым каралём, і, камандуючы ёю, садзейнічаў перамогам пры Брейтенфельде (1631) і Лэхі (1632).

У 1632 годзе ён быў узяты ў палон пры Альце Весце і заключаны ў сырую турму ў Інгальштаце; тут было падарвана яго здароўе. У 1633 годзе адбыўся абмен палоннымі: Торстэнсан быў вызвалены і неўзабаве прыняў удзел у пакарэнні баварскай крэпасці Ландсберга.

Пасля смерці Густава, Торстэнсан, разам з Дэлагардзі, заставаўся ў Прусіі, каб адбіць напад з боку Польшчы. Пасля заключэння перамір’я з Польшчаю, ў 1635 годзе, ён зноў быў выкліканы на нямецкі тэатр вайны і ў канцы 1635 злучыўся з Банером. Абодва палкаводца выратавалі ваенную славу Швецыі сваёй рэдкай мужнасцю і ваенным тактам. Торстэнсан прымаў самы актыўны ўдзел у бітве пры Витштоке (1636), у энергічнай абароне Памераніі (1637 і 1638), у перамозе пры Хемніцы і ў ўварванні ў Багемію ў 1639 годзе.

Пасля смерці Банера, ў 1641 годзе, Торстэнсан ўзяў на сябе галоўнае камандаванне войскамі ў Германіі. Хвароба часта прымушала яго ісці за войскам у насілках, але не перашкаджала яму наводзіць страх на ворагаў. У 1642 Торстэнсан, праз Брандэнбург і Сілезію, увайшоў у Маравію, дзе крэпасць за крэпасцю здаваліся яму. Каб не быць адрэзаным імператарскімі войскамі, ён вярнуўся ў Саксонію і там, пры Брейтенфельде, разбіў ушчэнт імператарскія войскі. Заняўшы Лейпцыг і перазімаваў там, ён вясною 1643, зноў вторгнулся ў Маравію, дапамог гарнізону ў Ольмюце, а затым — па таемным даручэнні свайго ўрада — паспяшаў на поўнач: яму было даручана камандаванне ў новай вайне, якая ўспыхнула паміж Швецыяй і Даніяй. Быў момант, калі імператарскі палкаводзец Галлас ледзь было не замкнуў Торстэнсана ў Ютландыі, але палкаводзец прабіўся.

Увосень 1644 Торстэнсан зноў з’явіўся ў Германіі, разбіў імперскую кавалерыю ў Йютербога і ў пачатку 1645 стаяў ужо ў Багеміі. Бліскучая перамога пры Янковая адкрыла яму шлях да Вены, але ён адступіў у паўночную Багемію: хваробы ў войску, як і ўласныя яго хваробы, ўтрымалі яго ад рызыкоўнага прадпрыемства.

У снежні 1645 Торстэнсан вярнуўся ў Швецыю, дзе быў узведзены ў графскую годнасць. Густаў III за сваю прамову, прысвечаную памяці Торстэнсана («Äreminne öfver Lennart Torstensson»), быў ганараваны Шведскай акадэміяй прэміі ў 1786 годзе.

Зноскі

  1. ↑ а б Lennart Torstenson // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
  2. ↑ а б Lennart Torstenson // Brockhaus Enzyklopädie
  3. ↑ Olsson M. Riddarholmskyrkan - inventories and graves — 1937. — С. 599. Праверана 3 сакавіка 2019.
  4. ↑ LIBRIS — Каралеўская бібліятэка Швецыі, 2015. Праверана 24 жніўня 2018.
  5. ↑ «Леннарт» — імя, «Торстэнсан» — імя па бацьку.