Леў III Ісаўр

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з імем Леў III.

Леў III Ісаўр
грэч. Λέων Γ΄
Леў III Ісаўр і яго сын Канстанцін V
Візантыйскі імператар 25 сакавіка 717 — 18 чэрвеня 741
Папярэднік	Анастасій II
Пераемнік	Канстанцін V
Нараджэнне	675[1][2] Кахраманмараш
Смерць	18 чэрвеня 741 Канстанцінопаль, Візантыя
Род	Ісаўрыйская дынастыя
Жонка	Марыя^[d]
Дзеці	Канстанцін V^[d], Ганна^[d], Казма^[d] і Ірына^[d]
Нацыянальнасць	Грэк
Веравызнанне	Хрысціянства
Званне	стратэг
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Леў III Ісаўр — візантыйскі імператар (717, Германікія — 741), заснавальнік Ісаўрыйскай дынастыі. Пры яго кіраванні Візантыйская імперыя ўступіла ў перыяд іканаборства.

Біяграфія

Прыход да ўлады

Род яго ісаўрыйскага^[3] ці армянскага^[4][5] паходжання паходзіў, верагодна, з малаазіяцкай вобласці Ісаўрыі, а сам ён нарадзіўся ў Германікіі (горад у Малой Азіі).

Анастасій II (713—716) даў яму тытул патрыцыя і прызначыў яго кіраўніком вобласці ў Малой Азіі. Калі войскамі быў абвешчаны імператарам Феадосій III, Леў Ісаўр адмовіўся прызнаць яго і падняў паўстанне. Феадосій адрокся ад прастола, атрымаўшы абяцанне, што застанецца цэлы. У сакавіку 717 года прастол перайшоў да Льва Ісаўра, які энергічна прыняўся за абарону дзяржавы ад арабаў, якія ўжо даўно захапілі Сірыю і запаўнялі Малую Азію.

Вайна з арабамі

Маслама, брат арабскага халіфа Сулеймана, якому Леў абяцаў па ўзыходжанні на прастол плаціць даніну, пераправіўся праз Гелеспонт і рушыў з войскам на Канстанцінопаль, каб пакараць Льва за невыкананне абяцання. У той жа час з Егіпта і Сірыі прыплыў велічэзны арабскі флот і пачалася аблога Канстанцінопаля, якая доўжылася цэлы год (да жніўня 718) і скончылася няўдачай для арабаў, дзякуючы так званаму «грэчаскаму агню» і дапамогі балгарскага хана Тэрвела, які разграміў сухапутныя войскі непрыяцеля.

Але барацьба з арабамі працягвалася ўсё валадаранне і арабскія войскі часта нападалі на азіяцкія ўладанні Візантыі. Льву атрымалася перамагчы адну з гэтых арабскіх армій, у 739 годзе бітве ля Акраніёна, і гэта бітва была апошняй з Амеядамі на тэрыторыі Візантыйскай імперыі, з прычыны таго, што Амеяды займаліся ўнутранымі праблемамі, пачынаючы з паўстання бербераў у 740 годзе і сканчаючы бітвай пры Забе і падзеннем Амеядскога халіфата ў 750 годзе.

Унутраная палітыка

Леў Ісаўр паспяхова здушыў і дзве спробы паўстанняў — кіраўніка Сіцыліі, Сергія, і экс—імператара Анастасія II, які ў 719 годзе рушыў з балгарскім войскам да Канстанцінопаля. Горад не прыняў Анастасія, а балгары выдалі яго Льву, з якім затым захоўвалі міралюбныя адносіны на працягу ўсяго яго валадарання.

Пры кіраванні Льва Ісаўра істотна змяніўся дзяржаўны лад імперыі, пры ім істотна развілося візантыйскае права. З’явіўся першы сапраўды візантыйскі заканадаўчы дакумент, які разам з тым захоўваў элементы рымскага права, што атрымаў назву «Эклога»

Леў Ісаўр лічыў, што пакланенне свяшчэнным абразам гэта пакланенне ідалам, менавіта ў эпоху яго кіравання пачаўся перыяд іканаборства, у часы якога была знішчана велізарная колькасць фрэсак і мазаік.

Зноскі

1. Léōn III o Ísauros // AlKindi
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q101207543"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q104244355"></a>
2. Leóne III (imperatore bizantino) // Sapere Encyclopedia — De Agostini Editore, 2001.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q63346450"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2521786"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q130548027"></a>
3. Успенский Ф. И. Гісторыя Візантыйскай імперыі. — М.: Астрель, 2001. — Т. 2. — С. 235. — 624 с. — ISBN 5-17-011750-7.
4. Сусветная Гісторыя. Візантыя
5. Устян А. Р. Византийская империя и место в ней армян-халкидонитов. // Армянство в условиях глобального общества: геополитические и цивилизационные аспекты. М., 2002.

Літаратура

• Лев, византийские императоры // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.

Спасылкі

• Леў III Ісаўр на сайце hrono.ru