Ліст да Эфесянаў Святога Апостала Паўла

Ліст да Эфесянаў Святога Апостала Паўла
Апостал Павел піша лісты. Выява з сярэднявечных выданняў яго твораў
Раздзел:	Новы Запавет
Вікікрыніцы:	Пасланьне да Эфэсцаў сьв. ап. Паўлы Тэкст на Вікікрыніцах
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Ліст да Эфеся́наў Свято́га Апо́стала Па́ўла^[1], Ліст да Эфе́сцаў^[2], Пасла́ньне да Эфэся́наў^[3] — адзін з лістоў апостала Паўла, які ўвайшоў у лік Новага Запавету.

Адрасат

Павел наведаў горад Эфес у канцы сваёй другой місіянерскай вандроўкі летам 52 года н.э. на шляху з Карынфа ў Іерусалім. Падчас трэцяй вандроўкі ў 54 годзе другі раз прыбыў у Эфес, дзе заставаўся на працягу двух гадоў. Павел распаўсюджваў Добрую вестку ў Эфесе і яго наваколлях, дзякуючы чаму вялікая колькасць людзей прыняла хрысціянства, і ўтварылася суполка вернікаў. Павел быў вымушаны пакінуць Эфес з-за беспарадкаў, якія былі ўчынены срэбранымі майстрамі. У сваіх лістах да вернікаў Карынфа ён піша, што ледзь там не загінуў. Але Павел заўсёды памятаў пра царкву ў Эфесе. Кіруючыся ў Іерусалім, Павел у Мілеце зрабіў прыпынак і сустрэўся са старшынямі эфескай абшчыны. Сустрэча скончылася слёзным развітаннем, паколькі Павел паведаміў, што хутка ён апынецца ў няволі і больш ім не давядзецца спаткацца.

Акалічнасці ліста і аўтарства

Ліст значна адрозніваецца ад іншых лістоў Паўла. Галоўныя тэмы багаслоўя Паўла — Закон, апраўданне за веру, хуткае Другое прышэсце Хрыста, — у лісце амаль адсутнічаюць, на першае месца выходзіць тэма Царквы і яе сутнасці, суадносінаў паміж Хрыстом і Царквой. Непадобны і стыль пісьма, ён велічны, літургічны; хутчэй нагадвае пропаведзь, чым ліст. Акрамя таго, трэцяя частка ліста паўторана ў лісце да Каласян, што прыводзіць некаторых даследчыкаў да высновы, што абодва лісты пісаліся амаль у адзін час. У лісце таксама шмат слоў і выслоўяў, якія нідзе больш у Новым Запавеце не сустракаюцца. Шэраг даследчыкаў лічыць ліст вяршыняй багаслоўскай думкі аўтара.

Змест ліста

Звяртаючыся да хрысціян, якія ў мінулым былі язычнікамі, Павел апавядае пра выбранне вернікаў яшчэ да стварэння свету, пра адпушчэнне грахоў і дараванне свабоды. Усё гэта Пан зрабіў праз свайго Адзінага Сына. Пан Бог ставіць мэтай аб’яднаць усё ў Хрысце, усё як на небе, так і на зямлі. Таму Хрыстос стварыў Царкву, знішчыўшы сцяну падзелу паміж язычнікамі і яўрэямі, зрабіўшы з абодвух адзінае. Хрыстос стаў галавой Царквы, а Царква — гэта Ягонае Цела, у якім поўнасць Бога. Хрыстос вышэйшы за любое валадаранне, Ён — яго Пан, Ён — пасрэднік паміж Творцам і тварэннем. Тэма яднання з Богам мае і практычны сэнс. Павел заклікае хадзіць згодна з высокім званнем хрысціян, захоўваць адзінства паміж сабой, ставячыся да іншых з цярплівасцю і лагоднасцю. Вернікі павінны адмовіцца ад спраў цемры, стаць дзецьмі святла — займець адзінства ў поглядах, святым жыцці, адмове ад гневу, зайздрасці, непрыстойных слоў. Любоў і мір павінны быць у жыцці кожнага верніка. Адносіны паміж мужам і жонкай, паміж бацькамі і дзецьмі, паміж гаспадарамі і рабамі павінны будавацца на ўзаемнай любові і павазе. Інстытут шлюбу Павел робіць сімвалам адносін Хрыста да Царквы.

Месца і час напісання ліста

Ліст да вернікаў Эфеса быў напісаны ў турэмным зняволенні (як і лісты да філіпійцаў, каласянаў, Філімону, другі ліст да Цімафея). Традыцыйна лічыцца, што месца напісання — Рым, дзе Павел доўгі час знаходзіўся ў няволі, аднак такім месцам магла быць і Кесарыя, дзе апостал правел шмат часу, чакаючы адпраўкі ў Рым. Час напісання таксама дакладна вызначыць цяжка: гэта канец 50-х — пачатак 60-х гг. н.э.

Структура ліста

Ліст складаецца з 6 раздзелаў, якія можна падзяліць на дзве часткі. У першай частцы (раздзелы 1-3) апостал засяроджаны на Хрысце і Царкве. Ліст пачынаецца з малітвы да Бога. Далей Павел распавядае пра веліч Пана, дзякуючы Якому вернікі сталі законнымі дзецьмі Бога і маюць свабодны доступ праз веру. У другой частцы Павел дае практычныя парады адносна як грамадскага, так і асабістага жыцця.

Сціслы план ліста

• Прывітанне (1:1-2)
• Хрыстос і Царква (1:3-3:21)
• Новае жыццё з Хрыстом (4:1-6:20)
• Завяршэнне ліста (6:21-24)

Пераклады

• Пасланьне да Эфэсянаў у перакладзе Васіля Сёмухі
• Да Эфе́сян Пасланне святога Апостала Паўла ў перакладзе Біблейскай камісіі Беларускай праваслаўнай царквы
• Пасланне да Эфесцаў Секцыі па перакладзе літургічных тэкстаў і афіцыйных дакументаў Касцёла Камісіі Божага Культу і Дысцыпліны Сакрамэнтаў пры Канферэнцыі Каталіцкіх Біскупаў у Беларусі
• Пасланьне да Эфэсцаў апостала Паўла ў перакладзе Антонія Бокуна
• Ліст сьвятога Паўлы апостала да Эфэсян Архівавана 2 чэрвеня 2021. у перакладзе Яна Станкевіча
• Пасланьне да Эфэсцаў сьв. ап. Паўлы Архівавана 2 чэрвеня 2021. ў перакладзе Лукаша Дзекуць-Малея і Антона Луцкевіча
• Пісьмо да Эфэзцаў Архівавана 2 чэрвеня 2021. у перакладзе Уладзіслава Чарняўскага
• Ліст да эфэсцаў у перакладзе П. С. Татарыновіча
• Ліст да Эфесянаў Святога Апостала Паўла ў перакладзе А. К. Клышкі
• Ліст да Эфесцаў у перакладзе Біблейскага таварыства ў Рэспубліцы Беларусь
• Пасланьне Паўлы да эхвесцаў у перакладзе Э. К. Сабілы, С. А. Малахава

Зноскі

1. Анатоль Клышка. Новы Запавет. — Мінск: Пазітыў-цэнтр, 2014. — 610 с. — 3 000 экз. — ISBN 978-985-6983-42-2.
2. Уладзіслаў Чарняўскі. Біблія. Кнігі Святога Пісання Старога і Новага Запаветаў. — Мінск: Біблейскае таварыства ў Рэспубліцы Беларусь, 2012. — 1127 с. — 4 000 экз. — ISBN 978-985-6183-14-6.
3. Васіль Сёмуха. Біблія. Кнігі Сьвятога Пісаньня Старога і Новага Запавету. Кананічныя. У беларускім перакладзе. — DUNCANVILLE, USA: WORLD WIDE PRINTING, 2002. — 1538 с. — 10 000 экз. — ISBN 1-58712-085-2.

Літаратура

• Ефесяне // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.
• Послание святого апостола Павла к Ефесянам, истолкованное святителем Феофаном
• Д. Гатри. Введение в Новый завет. Гл.13
• Мэтью Генри. Толкование на книги Нового Завета. Том 6: Галатам, Ефесянам, Филиппийцам, Колоссянам, 1-2 Фессалоникийцам, 1-2 Тимофею, Титу, Филимону, Евреям, Откровение. 2001. 405 с.