МТ-ЛБ

МТ-ЛБ
МТ-ЛБ
Класіфікацыя бронетранспарцёр
Баявая маса, т 9,7; 12,2 з грузам
Кампанавальная схема трансмісійнае і кіравання аддзяленні ў лэбавай частцы, маторнае ў сярэдняй, транспартнае ў кармавой
Экіпаж, чал. 2
Дэсант, чал. 11
Гісторыя
Вытворца Саюз Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік Расія Украіна Балгарыя Польшча
Гады эксплуатацыі з 1964
Колькасць выпушчаных, шт. 55 000[1]
Асноўныя аператары Саюз Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік Расія Украіна Балгарыя
Габарыты
Даўжыня, мм 6399—6509
Шырыня, мм 2820—2865
Вышыня, мм 1835—1890
Дарожны прасвет, мм 405 ± 10 міліметр
Браніраванне
Тып брані сталёвая катаная
Лоб корпуса, мм/град. 14
Узбраенне
Прыцэлы ПП-61Б
Рухомасць
Тып рухавіка ЯМЗ-238В
Тып падвескі незалежная тарсіонная
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы
Карпусы МТ-ЛБ

МТ-ЛБ, ШТ-ЛБ (шматмэтавы транспарцёр (цягач) лёгкі браняваны, руск.: МТ-ЛБ - многоцелевой транспортёр (тягач) лёгкий бронированный, «Аб’ект 6») — савецкі плывучы бронетранспарцёр. Створаны для транспартавання (перавозкі) людзей і грузаў, таксама шырока выкарыстоўваецца ў ролі артылерыйскага цягача (у некаторых часцях выкарыстоўваецца для перавозкі асабовага складу матарызаваных стралковых падраздзяленняў, хоць і не прызначаўся для гэтай ролі, у адрозненне ад прынятых раней на ўзбраенне БТР-60).

Прыняты на ўзбраенне ў 1964 годзе, выпускаўся на Харкаўскім трактарным заводзе. У наш час у Расійскай Федэрацыі шэраг мадыфікацый МТ-ЛБ вырабляецца на ААТ Мурамцеплавоз і на Рубцоўскім філіяле ААТ НПК «Уралвагонзавод» імя Ф. Э. Дзяржынскага.

МТ-ЛБ ужываўся савецкімі войскамі у Афганскай вайне, а пасля распаду СССР выкарыстоўваўся практычна ва ўсіх буйных узброеных канфліктах на постсавецкай прасторы. У значных колькасцях МТ-ЛБ таксама пастаўляўся саюзнікам СССР і нейтральным краінам, выкарыстоўваўся ў шэрагу рэгіянальных канфліктаў.

Выкарыстоўваўся як база для шэрагу машын спецыяльнага прызначэння, а шасі бронетранспарцёра выкарыстоўвалася для грамадзянскіх усюдыходаў. Хоць з сярэдзіны васьмідзесятых гадоў і сам МТ-ЛБ у варыянце без вежы і кулямётнага ўзбраення з поспехам выкарыстоўваўся ў народнай гаспадарцы ва ўмовах Крайняй Поўначы як усюдыход.

Мае мянушку «маталыга».

Пасля распаду СССР вытворчая база МТ-ЛБ засталася на тэрыторыі Украіны. На шасі гэтай машыны Харкаўскім трактарным заводам распрацаваны і выпускаецца грамадзянскі ўсюдыход ХТЗ-3Н.

Досвед баявога ўжывання

[правіць | правіць зыходнік]

У асяроддзі вайскоўцаў, якія маюць ускоснае ўяўленне пра гэту машыну, існуе меркаванне пра яе, як пра машыну нізкахуткаснай, слабаабароненай, са слабой агнявой моцай. Такі падыход да МТ-ЛБ заснаваны на параўнальным аналізе гэтай машыны з БМП і БТР. Хібна негатыўная адзнака МТ-ЛБ мае карані ў параўнанні яго характарыстак як баявой машыны пяхоты. Не прымаецца да ўвагі той факт, што МТ-ЛБ з аднаго боку і БМП, БТР з іншага боку — гэта зусім розныя класы вайсковай тэхнікі. У адрозненне ад БМП, БТР, БМД, пры праектаванні МТ-ЛБ не ставілася задачы стварыць баявую машыну падтрымкі пяхоты. Ён першапачаткова праектаваўся як усюдыход для транспарціроўкі грузаў, артылерыйскіх гармат, а таксама — як санітарная машына. З улікам прад’яўленых патрабаванняў, лёгкая браня і кулямёт Калашнікава разглядаюцца не як недахоп, а як добрая якасць. Фактычна, у адрозненне ад звычайнага армейскага грузавіка, функцыі якога ён выконвае, МТ-ЛБ мае гусенічны ход, што павялічвае яго праходнасць, процікулявую браню і кулямётнае ўзбраенне.

Цягач не прызначаны для выкарыстання ў наступальных мэтах. Кулямётнае ўзбраенне ён мае вылучна для ўласнай абароны. Досвед Афганскай вайны паказаў, што, апроч свайго прамога прызначэння, МТ-ЛБ мог у выпадку неабходнасці эфектыўна абараніць кулямётным агнём не толькі сябе, але і гарматныя разлікі, за якімі машына замацавана як цягач.

Маторнае аддзяленне

Мадыфікацыі

[правіць | правіць зыходнік]
МТ-ЛБМ (Аб’ект 6МБ).

Савецкія і расійскія

[правіць | правіць зыходнік]
  • МТ-ЛБ (Аб’ект 6) — базавы варыянт
    • МТ-ЛБВ — усюдыходны варыянт. Мадыфікацыя мае шырэйшыя тракавыя пасы і паніжаны ўдзельны ціск на грунт. Прызначана для арктычных рэгіёнаў.
      • МТ-ЛБВ-Н — шматмэтавы транспарцёр-цягач, адаптаваны для эксплуатацыі ў народнай гаспадарцы.
        • МТ-ЛБВ-НС «Алтай» — шматмэтавы транспарцёр-цягач, адаптаваны для эксплуатацыі ў народнай гаспадарцы.
      • МТ-ЛБВМ — версія з усталёўкай 12,7-мм зенітнага кулямёта НСВТ.
      • МТ-ЛБВМК — версія з усталёўкай 12,7-мм зенітнага кулямёта «Корд». Рухавік ЯМЗ-238ВМ, магутнасцю 240 л.с.
        • МТ-ЛБВМ1К — мадыфікацыя, прыстасаваная для працы на высакагор’і, з усталёўкай новага рухавіка ЯМЗ-238БЛ-1, магутнасцю 310 л.с., новай радыёстанцыяй і новым атапляльнікам.
    • МТ-ЛБМ (Аб’ект 6М) — сучасная мадыфікацыя, распрацавана ў ААТ «Мурамцеплавоз»
      • Аб’ект 6МА — варыянт МТ-ЛБМ з вежавай усталёўкай, якая адпавядае бронетранспарцёру БТР-80
      • Аб’ект 6МА3 — мадэрнізацыя «Аб’екта 6МА» з усталяваннем 4 пускавых усталёвак ПТУР 9М133 «Карнет», 7,62-мм кулямёта ПКТМ і 30-мм аўтаматычнага гранатамёта АГС-30 «Атлант»
      • Аб’ект 6МБ — варыянт МТ-ЛБМ з 30-мм гарматай 2А72, вежавая ўсталёўка як у бронетранспарцёра БТР-80А
        • Аб’ект 6МБ2 — мадэрнізацыя «Аб’екта 6МБ» з дадатковым усталяваннем 30-мм аўтаматычнага гранатамёта АГС-17 «Полымя»
      • Аб’ект 6МБ3 — варыянт МТ-ЛБМ з усталяваннем 23-мм авіяцыйнай гарматы ГШ-23у, 12,7-мм зенітнага кулямёта «Корд» і 30-мм аўтаматычнага гранатамёта АГС-30 «Атлант»
      • Аб’ект 6МБ4 — варыянт МТ-ЛБМ з усталяваннем 23-мм авіяцыйнай гарматы ГШ-23к, 12,7-мм зенітнага кулямёта «Корд» і 30-мм аўтаматычнага гранатамёта АГС-30 «Атлант»
      • МТ-ЛБМ1 (Аб’ект 6М1) — мадыфікацыя МТ-ЛБ з усталяваннем новага рухавіка ЯМЗ-238БЛ-1, магутнасцю 300—310 л.з., механічнай трансмісіі з гідрааб’ёмным механізмам кіравання завароткам
        • МТ-ЛБМ1А7 — варыянт з вежавай усталёўкай, якая адпавядае бронетранспарцёру БТР-80, з усталёўкай 7,62-мм кулямёта ПКТМ, 12,7-мм зенітнага кулямёта «Корд», 30-мм аўтаматычнага гранатамёта АГС-17 «Полымя» і ўсталявана сістэма 902В для пастаноўкі дымавых завес.
        • МТ-ЛБМ1Б2 — мадыфікацыя МТ-ЛБМ1 з ідэнтычным узбраеннем «Аб’екта 6МБ2»
      • МТ-ЛБМ2 (Аб’ект 6М2) — мадыфікацыя МТ-ЛБ ад «Курганмашзавода» з усталяваннем новага рухавіка і трансмісіі.
    • МТ-ЛБ-ЛПТ — лесапажарны трактар. Вытворца ААТ «Мурамцеплавоз».

Украінскія

[правіць | правіць зыходнік]
  • МТ-ЛБР6 — БМП на шасі МТ-ЛБ з баявым модулем «ЗТМ-1». Узбраенне: 30-мм аўтаматычная гармата ЗТМ-1, 7,62-мм кулямёт КТ, дымавыя гранатамёты сістэмы 902Б «Хмара». Абароненасць экіпажа ўзмоцнена за кошт разнесенага бранявання і кевларавага падбівання, хадавая частка прычынена процікумулятыўнымі экранамі. Вытворца — Харкаўскі трактарны завод імя Сэрга Арджанікідзэ.
  • МТ-ЛБР7 — БМП на шасі МТ-ЛБ з баявым модулем «Штурм».[2] Узбраенне: 30-мм аўтаматычная гармата ЗТМ-1, спараны з ёй 7,62-мм кулямёт КТ-7,62, дзве пускавыя ўсталёўкі ПТУР 9М114М «Конкурс-М», 30-мм аўтаматычны гранатамёт, дымавыя гранатамёты. Абароненасць экіпажа ўзмоцнена за кошт разнесенага бранявання і кевларавага падбівання. Вытворца — Харкаўскі трактарны завод імя Сэрга Арджанікідзэ.
  • МТ-ЛБМШ — БМП на шасі МТ-ЛБ з баявым модулем «Шквал».[3] Узбраенне: 30-мм аўтаматычная гармата ЗТМ-1, спараны з ёй 7,62-мм кулямёт КТ-7,62, дзве процітанкавыя кіраваныя ракеты (ПТРК) «Бар’ер», 30-мм аўтаматычны гранатамёт, дымавыя гранатамёты.

Польскія

[правіць | правіць зыходнік]

Швецкія

[правіць | правіць зыходнік]

Казахстанскія

[правіць | правіць зыходнік]

Машыны на базе

[правіць | правіць зыходнік]
Пажарная машына МТ-ЛБу-ГПМ-10

Савецкія і расійскія

[правіць | правіць зыходнік]

Балгарскія

[правіць | правіць зыходнік]

Польскія

[правіць | правіць зыходнік]

Украінскія

[правіць | правіць зыходнік]

Аператары

[правіць | правіць зыходнік]

Сучасныя

[правіць | правіць зыходнік]
Баявая машына 9П149 ПТРК «Штурм-З» у Артылерыйскім музеі Санкт-Пецярбурга

Былыя

[правіць | правіць зыходнік]

Служба і баявое ўжыванне

[правіць | правіць зыходнік]
  1. Афганская вайна (1979—1989)[12]
  2. Узброены канфлікт у Прыднястроўе — Некаторая колькасць МТ-ЛБ знаходзіцца на ўзбраенні Прыднястроўскіх узброеных сіл. Удзельнічалі ў сакавіку 1992 года ў баях. Ужываліся таксама і з боку Малдавіі. На некаторыя машыны ўсталёўваліся ўсталёўкі ЗП-23-2[13]
  3. Другая чачэнская вайна — выкарыстоўваліся Расійскімі войскамі. Па стане на лістапад 1999 года ў Чачэнскай Рэспубліцы было засяроджана 667 адзінак МТ-ЛБ[14]
  4. Узброены канфлікт у Паўднёвай Асеціі (2008)[15]
  5. Узброены канфлікт на ўсходзе Ўкраіны (2014)[16]

Выяв

[правіць | правіць зыходнік]

МТ-ЛБВМК на паказе ваеннай тэхнікі ў Броніцах:

Станцыя засечкі ядзерных выбухаў К-612-О на вучэннях часцей і падраздзяленняў войскаў радыяцыйнай, хімічнай і біялагічнай абароны на Шыханскім палігоне:

Відэа

[правіць | правіць зыходнік]

Гл. таксама

[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі

  1. ↑ https://web.archive.org/web/20190828005018/https://bmpd.livejournal.com/2571099.html
  2. ↑ МТ-ЛБМШ. Army Guide.
  3. ↑ Укрспецэкспорт прапануе ўзмацненне ўзбраення для МТ-ЛБМШ. Army Guide.
  4. ↑ Sopel/Stalagmit (польск.)(недаступная спасылка). Militarium.net. Архівавана з першакрыніцы 3 сакавіка 2009. Праверана 28 лістапада 2014.
  5. ↑ ХТЗ-3Н снегоболотоход. Харкаўскі трактарны завод.
  6. ↑ Транспартныя гусенічныя машыны Архівавана 5 сакавіка 2014.
  7. ↑ Балгарыя прадасць 500 бронетранспарцёраў у Ірак. Army Guide.
  8. ↑ а б Stockholm International Peace Research Institute — Arms Transfers Database(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 14 красавіка 2010. Праверана 28 лістапада 2014.
  9. ↑ Рынкі ўзбраенняў
  10. ↑ Мадэрнізаваныя МТ-ЛБМШ у М’янме
  11. ↑ Ground Forces — Ukraine (англ.). GlobalSecurity.org. Праверана 2 верасня 2012.
  12. ↑ А. Р. Заец.. Бранетанкавая тэхніка ў Афганістане (1979—1989). Архівавана з першакрыніцы 21 чэрвеня 2012. Праверана 4 чэрвеня 2012.
  13. ↑ Віталь Майсееў.. Танкі ў Прыднястроўе. Альманах «Ваенны каментатар», 2003, № 1(5). Ваенна-патрыятычны сайт «Адвага» (1 студзеня 2003). Архівавана з першакрыніцы 31 мая 2012. Праверана 16 мая 2012.
  14. ↑ Генадзь Жилин.. МТ-ЛБ: працяг тэмы : Незаслужана забыты «працавік» другой чачэнскай. Часопіс «Свет зброі», № 7, 2006. Ваенна-патрыятычны сайт «Адвага» (1 ліпеня 2006). Архівавана з першакрыніцы 26 чэрвеня 2012. Праверана 4 чэрвеня 2012.
  15. ↑ Сяргей Варанцоў.. Асеція ў агні(недаступная спасылка). «Франтавая ілюстрацыя», № 6, 2008. Ваенна-патрыятычны сайт «Адвага». Архівавана з першакрыніцы 24 красавіка 2014.
  16. ↑ Поўны разгром калоны 51-й брыгады - чорны дзень ВСУ.

Літаратура

[правіць | правіць зыходнік]
  • Military Balance 2012
  • Лёгкі шматмэтавы гусенічны транспарцёр-цягач МТ-ЛБ. Тэхнічнае апісанне і інструкцыя па эксплуатацыі. 6.00.001ТО. — 4-е выданне, дапоўненае. — М.: Ваеннае выдавецтва, 1985. — 447 с.

Спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]