Манмартр (могілкі)

Манмартр^?
фр.: Cimetière de Montmartre
48°53′16″ пн. ш. 2°19′49″ у. д.^HGЯO
Размяшчэнне
Краіна	Францыя
Рэгіён	Іль-дэ-Франс
Месцазнаходжанне	Парыж
Гістарычны раён	Манмартр
Гісторыя
Дата заснавання	1 студзеня 1825
Плошча	11 га[1]
Пахаванні
Колькасць пахаванняў	20 000
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Могілкі Манмартр (фр.: cimetière de Montmartre), афіцыйна Паўночныя могілкі (фр.: cimetière du Nord^[2]) – адзін з найстарэйшых некропаляў Парыжа. Размешчаны каля падножжа ўзгорка Манмартр, у 18-й муніцыпальнай акрузе. На могілкі маецца толькі адзін уваход з боку авеню Рашэль^[3].

Гісторыя

Першыя могілкі на месцы закінутага кар'ера, дзе раней здабываўся гіпс, былі закладзены ў 1789 годзе і адкрыты ў 1798 годзе. Тут у агульнай магіле былі пахаваныя целы салдат швейцарскай гвардыі, забітых пры абароне палаца Цюільры падчас Вялікай французскай рэвалюцыі ў 1792 годзе.

У 1825 годзе было прынята рашэнне аб стварэнні трох галоўных парыжскіх некропаляў за гарадскімі сценамі. Менавіта тады былі створаны сучасныя могілкі Манмартр на поўначы, могілкі Пер-Лашэз на ўсходзе і могілкі Манпарнас на поўдні. Могілкі Манмартр плошчай 11 га былі пашыраны яшчэ на 9 га ў 1847 годзе. У 1860 годзе яны былі афіцыйна ўключаны ў межы Парыжа. Нягледзячы на ​​пратэсты насельніцтва, у 1888 годзе праз іх быў пракладзены мост-віядук, каб спрасціць доступ да Сусветнай выстаўкі. У сувязі з будаўніцтвам моста было перанесена каля сотні магіл, у тым ліку магіла Стэндаля.

Сёння могілкі з'яўляюцца трэцімі па велічыні некропалем Парыжа пасля могілак Пер-Лашэз і Манпарнас. На могілках Манмартр налічваецца каля 20 000 магіл. Штогод тут хаваюць яшчэ каля 500 чалавек.

Самая наведвальная магіла - спявачкі Даліды, чыя статуя ў натуральную велічыню, акружаная залатымі прамянямі, бачная здалёк.

Польскія пахаванні

На могілках таксама пахаваныя выдатныя дзеячы з Польшчы, Літвы і Беларусі. Тут знаходзіцца больш за 57 такіх магіл, у тым ліку 9 брацкіх, у якіх пахавана 236 чалавек, у асноўным афіцэры польскіх вайсковых фарміраванняў Напалеона, а таксама ўдзельнікі паўстання 1830—1831 гадоў і члены Нацыянальнага ўрада перыяду паўстання. Найважнейшай з гэтых магіл была магіла Юльюша Славацкага, прах якога ў 1927 годзе быў перавезены ў Польшчу і змешчаны ў крыпце нацыянальных прарокаў у Вавельскім саборы. На былой магіле Славацкага знаходзіцца яго бронзавая выява з надпісам на французскай мове «Вялікі польскі паэт»^[4].

Капліца-пахавальня роду Сапегаў

Тут знаходзіцца капліца-пахавальня роду Сапегаў і пахавальня Сабаньскіх. На адной з польскіх брацкіх магіл ёсць надпіс: «У памяць пра світанак свабоды, што свеціць праз жалобу народа, польская эміграцыя паставіла гэты крыж 29 лістапада 1861 г.» (Na pamiątkę jutrzni wolności, przez żałobę narodu świtającej, polska emigracja postawiła ten krzyż dnia 29 listopada 1861 roku).

Вядомыя асобы, пахаваныя на могілках

• Адольф Шарль Адан (1803—1856) — французскі кампазітар, аўтар опер і балетаў.
• Андрэ Мары Ампер (1775—1836) — французскі фізік, матэматык, хімік, адзін з заснавальнікаў электрадынамікі.
• Жан-Жак Ампер (1800—1864) — французскі філолаг.
• Арас Вернэ (1789—1863) — французскі мастак і дыпламат.
• Жак Афенбах (1819—1880) — французскі кампазітар, музыкант і дырыжор, заснавальнік і найбольш яркі прадстаўнік французскай класічнай аперэты.
• Джузэпіна Бацакі (1853—1870) — італьянская танцоўшчыца балета.
• Гектор Берліёз (1803—1869) — французскі кампазітар, дырыжор, музычны пісьменнік.
• Надзя Буланжэ (1887—1979) — французскі музыкант, дырыжор, педагог.
• Казімір Валовіч (1779—1849) — ваенны дзеяч.
• Валянцін Ваньковіч (1800—1842) — мастак рамантычнага кірунку.
• Гаэтана Вестрыс (1729—1808) — італьянскі артыст балета, балетны педагог і балетмайстар.
• Віктар Браўнер (1903—1966) — румынскі і французскі жывапісец і графік, містык і эзатэрык, прыкметны ўдзельнік групы сюррэалістаў.
• Паліна Віярдо-Гарсія (1821—1910) — спявачка, вакальны педагог і кампазітар.
• Мішэль Галабру (1922—2016) — акцёр французскага тэатра і кіно.
• Франс Галь (1947—2018) — французская спявачка.
• Генрых Гейнэ (1797—1856) — нямецкі паэт, публіцыст і крытык.
• Ганна Герыч (1789—1857) — пісьменніца-мемуарыстка.
• Гюстаў Буланжэ (1824—1888) — французскі мастак, прадстаўнік салоннага жывапісу і арыенталіст.
• Даліда (1933—1987) — выбітная французская спявачка і актрыса
• Аляксандр Дзюма (сын) (1824—1895) — знакаміты французскі драматург.
• Жан-Батыст Дэбрэ (1768—1848) — французскі мастак.
• Эдгар Дэга (1834—1917) — французскі жывапісец, адзін з найслынных і арыгінальны прадстаўнікоў імпрэсіянізму.
• Жазеф Дэкен (1807—1882) — французскі батанік.
• Леа Дэліб (1836—1891) — французскі кампазітар.
• Франсуа Дэльсарт (1811—1871) — французскі спявак, вакальны педагог і тэарэтык сцэнічнага мастацтва.
• Жан-Батыст Гроз (1725—1805) — французскі жывапісец і малявальшчык.
• Жан-Леон Жэром (1824—1904) — французскі мастак, прадстаўнік акадэмізму.
• Юзаф Багдан Залескі (1802—1886) — польскі паэт часоў рамантызму.
• Людвік Тадэвуш Замбжыцкі (1803—1834) — адзін з кіраўнікоў паўстання 1830—1831 гадоў.
• П’ер Кардэн (1922—2020) — французскі мадэльер.
• Юзаф Кашыц (1795—1868) — удзельнік паўстання 1830—1831 гадоў.
• Вера Клузо (1913—1960) — французская актрыса і сцэнарыст.
• Анры-Жорж Клузо (1907—1977) — французскі кінарэжысёр і сцэнарыст.
• Эжэн Марэн Лабіш (1815—1888) — французскі празаік-раманіст, журналіст і драматург.
• Жан-Батыст Лавастр (1839—1891) — французскі мастак-пейзажыст і сцэнограф.
• Жуль Жазеф Лефеўр (1834—1912) — французскі салонны мастак.
• Луі Дзюпрэ (1789—1837) — французскі мастак і філэлін.
• Агюст Манферан (1786—1858) — французскі архітэктар.
• Гюстаў Маро (1826—1898) — французскі мастак, прадстаўнік сімвалізму.
• Жанна Маро (1928—2017) — французская актрыса, спявачка і рэжысёр.
• Жорж Мацьё (1921—2012) — французскі мастак, адзін з галоўных прадстаўнікоў лірычнага абстракцыянізму.
• Анры Мюржэ (1822—1861) — французскі пісьменнік і паэт.
• Нарсіс Дыяс (1807—1876) — французскі мастак, прадстаўнік барбізонскай школы.
• Стэфан Незабытоўскі (1783—1849) — польскі і літоўскі ваенны дзеяч, удзельнік паўстання 1830—1831 гадоў.
• Вацлаў Фаміч Ніжынскі (1889—1950) — рускі танцоўшчык і харэограф.
• Кароль Урсын Нямцэвіч (1797—1867) — адзін з кіраўнікоў паўстання 1830—1831 гадоў.
• Поль Дэларош (1797—1856) — французскі жывапісец салоннага кірунку.
• Вольга Іосіфаўна Праабражэнская (1871—1962) — руская балерына і педагог.
• Аляксандр Раслін (1718—1793) — шведскі мастак-партрэтыст.
• Мацей Рыбінскі (1784—1874) — польскі генерал, апошні кіраўнік паўстання 1830—1831 гадоў.
• Жак Рывет (1928—2016) — французскі кінарэжысёр, сцэнарыст, акцёр.
• Жазеф Эрнест Рэнан (1823—1892) — французскі пісьменнік, гісторык і філолаг.
• Анры Сагэ (1901—1989) — французскі кампазітар і дырыжор.
• Адольф Сакс (1814—1894) — бельгійскі вынаходнік музычных інструментаў, найбольш вядомым з якіх з’яўляецца саксафон.
• Яўстах Каятан Сапега (1797—1860) — удзельнік паўстання 1830—1831 гадоў.
• Артур Сен-Леон (1821—1870) — французскі танцоўшчык, балетмайстар, педагог, скрыпач.
• Клод Сімон (1913—2005) — французскі пісьменнік, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па літаратуры.
• Юльюш Славацкі (1809—1849) — польскі паэт і драматург.
• Стэндаль (1783—1842) — французскі пісьменнік, адзін з заснавальнікаў французскага рэалістычнага раману.
• Амбруаз Тама (1811—1896) — французскі кампазітар.
• Франсуа Труфо (1932—1984) — французскі рэжысёр, кінаакцёр, сцэнарыст, адзін з заснавальнікаў французскай новай хвалі.
• Анры Эдуард Трэска (1814—1885) — французскі інжынер-механік.
• Эжэн Флаша (1802—1873) — французскі інжынер, піянер чыгуначнай справы ў Францыі.
• Жан Бернар Леон Фуко (1819—1868) — французскі фізік-эксперыментатар.
• Шарль Фур’е (1772—1837) — французскі філосаф, сацыёлаг, адзін з прадстаўнікоў утапічнага сацыялізму.
• Аліна Шапачнікаў (1926—1973) — польскі скульптар і графік.
• Жан Мартэн Шарко (1825—1893) — французскі ўрач-псіхіятр.
• Жан-Батыст Шарко (1867—1936) — французскі палярны даследчык, акіянограф, медык і спартсмен.
• Тэадор Шасерыё (1819—1856) — французскі мастак.
• Алаіз Яновіч (1792—1849) — удзельнік паўстання 1830—1831 гадоў.

Зноскі

1. Мэрыя Парыжа — 1789.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3278478"></a>
2. Cimetière de Montmartre (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 12 чэрвеня 2016.
3. montmartre (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 8 ліпеня 2013.
4. Шаблон:Cytuj pismo

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Манмартр (могілкі)