Мар’ямполь

Горад Мар’ямполь літ.: Marijampolė Герб Сцяг Краіна  Літва Павет Мар’ямпольскі Самакіраванне Мар’ямпольскае Каардынаты 54°33′24″ пн. ш. 23°21′16″ у. д.^HGЯO Унутраны падзел 3 сянюніі Заснаваны 1667 Першая згадка 1667 Плошча 21 км² Вышыня цэнтра 86 ± 1 м Насельніцтва ▲36 807 чал. (1 студзеня 2023)[1] Часавы пояс UTC+2, летам UTC+3 Паштовыя індэксы 68001 Афіцыйны сайт marijampole.lt Мар’ямполь на карце Літвы

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Мар’ямполь^{[2][3][заўв 1]}, таксама Марыя́мпале (літ.: Marijampolė) — горад у паўднёвай Літве, адміністрацыйны цэнтра Мар’ямпольскага павета. Цэнтр этнаграфічнага рэгіёну Судовія. Горад размешчаны за 231 км ад Клайпеды, і за 50 км на паўднёвы захад ад Коўна, недалёка ад мяжы з Польшчай і Расіяй (Калінінградскай вобласцю).

Гісторыя

Гісторыя горада пачынаецца ў 1667 годзе, калі у тутэйшай невялікай вёсцы дзейнічаў касцёл. У 1717 годзе тут была пабудавана сядзіба старосты Прэнаў графа Бутлера. У 1750 годзе граф запрасіў сюды манахаў ордэна Марыянаў, якія заснавалі тут свой касцёл і кляштар. 23 лютага 1792 годзе кароль Рэчы Паспалітай Станіслаў Аўгуст Панятоўскі дараваў паселішчу статус горада.

Пасля трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай 1795 года горад трапіў у склад Прусіі. Пасля перамогі Напалеона над Прусіяй Мар’ямполь з 1807 да 1815 года ўваходзіў у склад Герцагства Варшаўскага, потым у Царстве Польскім.

З 1918 года ў складзе Літвы.

У часы Літоўскай Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі назва горада была заменена на Капсукас у гонар літоўскага камуніста Вінцаса Міцквічуса-Капсукаса. Гістарычная назва была вернута ў 1989 годзе.

З 1990 года ў складзе адноўленай Літоўскай Рэспублікі.

Насельніцтва

Год Колькасць 1959 19 621 1970 29 073 1979 38 824 2001 48 694 [1] 2002 48 329 [1] 2003 47 931 [1] 2004 47 153 [1] Год Колькасць 2005 46 246 [1] 2006 45 268 [1] 2007 44 797 [1] 2008 44 148 [1] 2009 43 495 [1] 2010 42 667 [1] 2011 44 910 Год Колькасць 2011 41 206 [1] 2012 40 332 [1] 2013 39 542 [1] 2014 38 846 [1] 2015 38 345 [1] 2016 37 599 [1] 2017 36 602 [5] Год Колькасць 2018 35 692 [6] 2019 35 241 [7] 2020 34 975 [7] 2021 36 727 [1] 2022 36 255 [7] 2023 36 807 [1]

Спорт

• ФК Судува — футбольны клуб.

Гарады-пабрацімы

•  Бергіш-Гладбах, Германія
•  Кокала, Фінляндыя
•  Пётркаў Трыбунальскі, Польшча (14 верасня 2002)^[8]
•  Сувалкі, Польшча (1995)^[9]
•  Шаптыцкі, Украіна (2022)

Заўвагі

1. Сустракаюцца таксама назвы Мар’ямпаль, Марыямпаль^[4] і Марыямполь.

Крыніцы

1. Resident population by city / town at the beginning of the year — State Data Agency of Lithuania, 2023. Праверана 12 лютага 2023.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q112626509"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q12663462"></a>
2. ЭнцВКЛ 2005, с. 28.
3. Гоман 1917, с. 2.
4. Вялікі гістарычны атлас Беларусі : у 4 т. / Дзяржаўны камітэт па маёмасці Рэспублікі Беларусь, Рэспубліканскае унітарнае прадпрыемства «Белкартаграфія»; рэдкалегія: В. Л. Насевіч (галоўны рэдактар) [і інш.]. — Мінск: Белкартаграфія. — Т. 4 / [рэд. В.Л. Насевіч]. — 270 с., іл. с. — ISBN 978-985-508-476-2. С. 16.
5. State Data Agency of Lithuania Праверана 18 лютага 2018.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q12663462"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q33102669"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q55566806"></a>
6. State Data Agency of Lithuania Праверана 2 чэрвеня 2019.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q12663462"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q33102669"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q55566806"></a>
7. Resident population by city / town at the beginning of the year — State Data Agency of Lithuania, 2023. Праверана 19 чэрвеня 2022.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q112626509"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q12663462"></a>
8. http://www.rcie.piotrkow.pl/nasze-miasto-t70/z-zycia-miasta-t87/miasta-partnerskie-t119/marijampole-litwa-t125
9. https://um.suwalki.pl/miasta-partnerskie,62/mariampol,2574007

Літаратура

• Яўген Анішчанка. Вялікае Княства Літоўскае ў сярэдзіне XVIII ст. (карта) // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 1: Абаленскі — Кадэнцыя. — С. 28—29. — 688 с. — ISBN 985-11-0314-4 (т. 1), ISBN 985-11-0315-2.
• З усяго краю. Мар’ямполь // Гоман : часопісь. — Вільня: 1917. — № 95 (187). — С. 2.
• Mariampol // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom VI: Malczyce — Netreba (польск.). — Warszawa, 1885. — S. 145.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Мар’ямполь