Мефедрон

Мефедрон
Агульныя
Сістэматычнае найменне	(RS)-2-(метыламіна)-1-(4-метылфеніл) прапан-1-он
Скарачэнні	4-MMC
Традыцыйныя назвы	Мефедрон, 4-метылметкатынон, 4-метылэфедрон
Хім. формула	C₁₁H₁₅NO
Фізічныя ўласцівасці
Стан (ст. ум.)	белыя крышталі, якія лёгка бурацца; белы парашок
Малярная маса	177,2429 г/моль
Тэрмічныя ўласцівасці
Класіфікацыя
Рэг. нумар CAS	1189805-46-6
PubChem	45266826
Рэг. нумар EINECS	663-408-3
SMILES	CC1=CC=C(C=C1)C(=O)C(C)NC
ChemSpider	21485694

Мефедрон (англ.: mephedrone), 4-метылметкатынон (англ.: 4-methylmethcathinone, скарочана 4-MMC ) — хімічнае злучэнне класа амфетамінаў падкласа катынонаў, псіхастымулятараў, эмпатаген і эйфарэтык.

Гісторыя

Адкрыццё

Аб сінтэзе мефедрону ўпершыню паведаміў^[en] у 1929 годзе Сэм дэ Бурнага Санчэс (фр.: Saem de Burnaga Sanchez) у часопісе Bulletin de la Société Chimique de France^[en] пад назвай талуіл-альфа-монаметыламінаэтылкетон.

Распаўсюд

Першыя продажы мефедрону, верагодна, ажыццявіў у Ізраілі матэматык па імі Езэкііль Галан (англ.: Ezekiel Golan), вядомы як Dr Z. З 2004 года ў гэтай краіне легальна прадавалася псіхаактыўнае рэчыва hagigat, якое змяшчае катынон, але калі катынон быў забаронены, то кампанія Neorganics замяніла яго на мефедрон і прадавала пад імем таблетак Neodoves да студзеня 2008 года, калі мефедрон быў забаронены ў Ізраілі.

The Psychonaut Research Project, арганізацыя ЕС, якая займаецца пошукам у інтэрнэце інфармацыі аб новых наркотыках, упершыню выявіла мефедрон ў 2008 годзе. Іх даследаванне паказала, што прэпарат упершыню стаў даступны для пакупкі ў інтэрнэце ў 2007 годзе праз брытанскія кантакты. Тым часам новае рэчыва стала абмяркоўвацца на інтэрнэт-форумах.

Мефедрон быў упершыню канфіскаваны праваахоўнымі органамі ў Францыі ў маі 2007 года, пасля таго як паліцыя адправіла на аналіз таблетку, якую яны палічылі як экстазі. Адкрыццё было апублікавана ў артыкуле пад назвай «Ці зʼяўляецца 4-метылэфедрон „экстазі“ дваццаць першага стагоддзя?» З 2008 года мефедрон, часта разам з эткатынонам^[en], часта прадаваўся пад выглядам^[en] экстазі і іншых псіхаактыўных рэчываў. У сярэдзіне 2009 года мефедрон выяўляўся ў 20% таблетак экстазі ў Нідэрландах.

У Еўрапале адзначаецца, што ім стала вядома пра мефедрон у 2008 годзе, калі ён быў знойдзены ў Даніі, Фінляндыі і Вялікабрытаніі. Упраўленне па барацьбе з наркотыкамі ЗША адзначыла, што мефедрон прысутнічаў у краіне ў ліпені 2009 года. У кастрычніку 2009 года ў Нідэрландах былі арыштаваныя прадпрыемства па вытворчасці таблетак з парашку і чатыры звязаныя з ім склады, было канфіскавана больш за 130 кг мефедрону (прыкладна 260 тысяч таблетак). Да мая 2010 года мефедрон быў знойдзены ва ўсіх 22 краінах-чальцах ЕС, якія паведамлялі ў Еўрапал, а таксама ў Харватыі і Нарвегіі. У Расіі мефедрон зʼявіўся арыентоўна ў 2009 годзе.

«Солі»

Зіплок-пакет з мефедронам часоў, калі ён прадаваўся паўлегальна пад відам «солі для ваннаў». Надпіс: «Мефедрон — 4 г. Не для ўжывання чалавекам. Толькі для тэхнічнага выкарыстання. Чысціня: больш за 99%».

Мефедрон у той час у большасці краін не падпадаў пад законы аб злоўжыванні рэчывамі і пазіцыянаваўся прадаўцамі як «легальны кайф» (англ.: legal high), альтэрнатыва амфетаміну і какаіну. Але каб абыйсці патэнцыйны кантроль, мефедрон, нароўні з іншымі дызайнерскімі наркотыкамі, распаўсюджваўся ў ЗША і Еўропе, у тым ліку і ў постсавецкіх краінах, пад выглядам розных тэхнічных сродкаў: соляў для ваннаў, угнаенняў для раслін, сродкаў ад грызуноў, даследчых рэагентаў, ачышчальнікаў для шкла і нават асвяжальнік для пыласосаў, хоць ён ніколі не ўжываўся ні ў адным з гэтых якасцяў. Назва солі замацавалася ў рускай мове за мефедронам, альфай-ПВП і іншымі катынонамі і ўжываецца ў адносінах да іх і да гэтага часу. У рэкламе выкарыстоўваліся такія фразы, як: «прадукт, які вы мне прадалі, прымусіў мае стакроткі танцаваць і лілеі смяяцца», «кветкі вышынёй да неба» і т. п. Часта на ўпакоўцы быў надпіс «не для ўжывання чалавекам», «не правераны на прадмет бяспекі і таксічнасці». Зрэшты, і такі продаж быў няпраўны, так як заяўленыя ўласцівасці рэчыва не адпавядалі рэчаіснасці. Зрэшты, некаторыя анлайн-крамы ў гэты час адкрыта прадавалі мефедрон, як псіхаактыўнае рэчыва.

Апытанне, праведзенае ў канцы 2009 года Нацыянальным наркалагічным цэнтрам Вялікабрытаніі, паказаў, што 41% чытачоў часопіса Mixmag, прысвечанага клубнаму руху і электроннай танцавальнай музыцы, ужывалі мефедрон за апошні месяц, што рабіла яго шостым па папулярнасці клубным псіхаактыўным рэчывам пасля тытуню, алкаголю, марыхуаны, какаіну і метамфетаміну. Ірландскае даследаванне 2010 года людзей, якія праходзяць праграму лячэння гераінавай залежнасці метадонам, паказала, што 29 з 209 пацыентаў далі станоўчы вынік на ўжыванне мефедрона. Штогадовае апытанне людзей, якія рэгулярна ўжываюць экстазі, у Аўстраліі ў 2010 годзе паказала, што 21% апытаных ужывалі мефедрон, прычым 17% рабілі гэта за папярэднія шэсць месяцаў.

Колькасць прааналізаваных Службай судова-медыцынскай экспертызы^[en] Вялікабрытаніі канфіскаваных узораў МДМА, піперазінаў^[en] і катынонаў у перыяд з трэцяга квартала 2005 года па першы квартал 2010 года: канфіскацыі МДМА вылучаныя сінім колерам, піперазін — аранжавым, а катынонаў — фіялетавым. Мефедрон складаў 88 % усіх канфіскаваных катынонаў ў другой палове 2009 года.

Выкарыстанне мефедрона ў Вялікабрытаніі хутка расло з лета 2009 года, ён стаў лёгкадаступны ў вулічных дылераў, на музычных фестывалях, ў хэдшопах і ў Інтэрнэце. Апытанне чытачоў Mixmag у 2009 годзе паказаў, што гэта чацвёрты па папулярнасці вулічны наркотык у Злучаным Каралеўстве пасля канабісу, какаіну і экстазі. Наркотык ўжывалі самыя розныя сацыяльныя групы. Даследнікі, работнікі дабрачынных арганізацый, настаўнікі і спажыўцы паведамлялі аб шырокім і рослым выкарыстанні прэпарата ў 2009 годзе. Апытанне 1000 вучняў сярэдніх школ і студэнтаў універсітэтаў у Шатландыі, праведзенае ў лютым 2010 года, паказаў, што 20% з іх раней прымалі мефедрон. Лічылася, што хуткі рост папулярнасці рэчыва звязаны з яго даступнасцю і легальнасцю, а таксама з моцным падзеннем чысціні экстазі, якое ў той час часта наогул не ўтрымлівала МДМА (у сувязі з выкліканысі дзеяннямі праваахоўных органаў недахопам яго прэкурсораў), забаронай некаторых раней легальных рэчываў (вытворных бензілпіперазіну, гама-бутыралактону) і ажыятажам у СМІ. Па даных 2010 года мефедрон у асноўным спажывала моладзь ва ўзросце ад 15 да 24 гадоў, часцей мужчыны, пераважна з гарадскіх раёнаў, якія часта наведваюць начныя клубы і танцавальныя мерапрыемствы.

Даследаванне, у якім аналізаваліся ўзоры мефедрону, набытыя праз Інтэрнэт у Вялікабрытаніі ў 2010 годзе, паказала, што дадзены прадукт быў рацэмічным (сумесь абодвух стэрэаізамераў) і меў высокую чысціню — больш за 99 %. Іншае даследаванне шасці узораў, таксама замоўленых праз Інтэрнэт у Вялікабрытаніі ў 2010 годзе, паказала, што ўзоры ўтрымлівалі вельмі мала арганічных прымесяў. У 2010 годзе былі пратэставаныя чатыры прадукты, якія прадаваліся ў хэдшопах Ірландыі, і было выяўлена, што яны ўтрымлівалі ад 82 да 14% мефедрону, некаторыя прадукты ўключалі бензакаін і кафеін. Нярэдка мефедрон прадаваўся ў сумесі іншымі катынонамі, уключаючы метылон, бутылон, этылкатынон^[en], фторметкатынон^[en] і метэдрон; а таксама ў сумесі з іншымі рэчывамі, такімі як МДМА, mCPP, кафеін і лактоза.

Даследаванне ў Паўночнай Ірландыі паказала, што нават у часы, калі мефедрон не быў забаронены, карыстальнікі не лічылі, што яго легальнасць кажа пра бяспеку. Гэта супярэчыла іншаму даследаванню з Новай Зеландыі, дзе спажыўцы, напрыклад, бензілпіперазіну думалі, што, паколькі яго ўжыванне законна, то ён бяспечны. У 2009 годзе палова апытаных карыстальнікаў з Вялікабрытаніі лічыла, што ўжыванне мефедрону гэтак жа небяспечна як і какаіну, аднак у той жа час 25% думалі, што ўжыванне мефедрону менш небяспечна, і яшчэ 25% прызнавалі яго цалкам бяспечным.

У сакавіку 2009 года брытанскі часопіс Druglink паведамляў, што сінтэз кілаграма мефедрону каштаваў усяго «пару сотняў фунтаў», у тым жа месяцы газета The Daily Telegraph паведаміла, што вытворцы зарабляюць «велізарныя сумы грошай» на яго продажы. У студзені 2010 года Druglink паведаміў, што дылеры ў Вялікабрытаніі марнуюць 2500 £ на дастаўку аднаго кілаграма мефедрону з Кітая, але могуць прадаць яго па 10 £ за грам, атрымаўшы прыбытак у памеры 7500 £. У больш позняй справаздачы, у сакавіку 2010 года, гаварылася, што аптовая цана мефедрону складала 4000 £ за кілаграм. У Аўстрыі ў 2009 годзе мефедрон з Кітая і Нідэрландаў прадаваўся оптам за 3-7 тысяч еўра за кг, тады як раздробная цана была 20-40 еўра за г.

Забарона

Калі мефедрон быў нанова адкрыты ў 2003 годзе, яго захоўванне не было спецыяльна забаронена ні ў адной краіне. Такім чынам, мефедрон зʼяўляўся адным з мноства так званых дызайнерскіх наркотыкаў — рэчываў, аналагічным забароненым рэчывам, але не забароненых самі па сабе, і рэалізоўных легальна і паўлегальна. Аднак, калі яго выкарыстанне павялічылася і ў грамадстве пачалася маральная паніка^[1], многія краіны неўзабаве прынялі законы, якія канкрэтна забараняюць яго захоўванне, продаж і вытворчасць.

Упершыню мефедрон быў абвешчаны незаконным у студзені 2008 года ў Ізраілі, дзе ён быў знойдзены ў такіх прадуктах, як таблеткі Neodoves, якія легальна выпускаліся. Пасля таго, як смерць маладой жанчыны ў Швецыі ў снежні 2008 года была звязана з ужываннем мефедрона, праз некалькі дзён ён быў класіфікаваны як небяспечнае рэчыва, што зрабіла яго продаж у Швецыі незаконным; у чэрвені 2009 года ён быў класіфікаваны як наркотык — і захоўванне 15 грамаў або больш вабіла за сабой як мінімум два гады турэмнага зняволення — больш працяглы тэрмін у пераліку на грам, чым за захоўванне какаіну або гераіну. У снежні 2008 года Данія таксама абвясціла яго незаконным, а ў Фінляндыі забаранілі яго захоўванне без рэцэпта.

У лістападзе 2009 года мефедрон быў класіфікаваны, як «наркатычнае або псіхатропнае» рэчыва і дададзены ў спіс кантраляваных рэчываў у Эстоніі. Тым часам яго ўвоз на Гернсі быў забаронены разам з іншымі на той момант легальнымі наркотыкамі, пазней у снежні 2009 года ён быў класіфікаваны на востраве, як прэпарат класа C, а ў красавіку 2010 года — класа B.

У 2010 годзе, калі выкарыстанне мефедрону стала больш распаўсюджаным, пра яго загаварылі афіцыйныя прадстаўнікі медыцынскай супольнасці, як пра апорную небяспеку для псіхічнага і фізічнага здароўя. У выніку многія краіны прынялі законы, якія забараняюць яго. У студзені ён стаў незаконным у Харватыі і Германіі, а ў лютым — у Румыніі і на Востраве Мэн. У сакавіку 2010 года ён быў класіфікаваны як нерэгулюемае рэчыва у Нідэрландах, што зрабіла яго продаж і распаўсюджванне незаконнымі^[2][3]. Увоз мефедрону ў Вялікабрытаніі быў забаронены 29 сакавіка 2010 года; з 16 красавіка 2010 года мефедрон і іншыя замешчаныя катыноны былі абвешчаныя ў Вялікабрытаніі наркотыкамі класа B. У маі 2010 года Ірландыя абвясціла мефедрон незаконным. У чэрвені за ёй рушылі ўслед Бельгія, Італія, Літва, Францыя і Нарвегія.

Пастановай Урада Расійскай Федэрацыі ад 29 ліпеня 2010 года № 578 «Аб унясенні змяненняў у некаторыя акты Урада Расійскай Федэрацыі ў сувязі з удасканаленнем кантролю за абаротам наркатычных сродкаў» мефедрон унесены ў Спіс i наркатычных сродкаў, абарот якіх у Расіі забаронены. Дадзеная пастанова апублікавана 4 жніўня 2010 года^[4] і ўступіла ў сілу 12 жніўня 2010 года. Аднак былі прэцэдэнты ўзбуджэння крымінальных спраў, звязаных з мефедронам, да ўнясення яго ў спіс забароненых прэпаратаў, у іх ён разглядаўся як аналаг забароненага катынона^[5].

У жніўні 2010 года Аўстрыя і Польшча абвясцілі мефедрон незаконным, у верасні — Кітай, у лістападзе — Сінгапур. У снежні 2010 года па рэкамендацыі Еўрапейскага цэнтра маніторынгу наркотыкаў і нарказалежнасці мефедрон быў абвешчаны незаконным на ўсёй тэрыторыі Еўрапейскага Саюза, дзяржавы-члены, якія не забаранілі яго раней, павінны былі зрабіць гэта. У Швейцарыі мефедрон стаў незаконным у снежні 2010 года, у Венгрыі — у студзені 2011 года, у Іспаніі — у лютым 2011 года, у Францыі — у ліпені 2012 года, у Мексіцы — у 2014 годзе, у Грузіі — у 2018 годзе.

У некаторых краінах мефедрон канкрэтна не пазначаны як незаконны, але кантралюецца ў адпаведнасці з заканадаўствам, якое робіць злучэнні незаконнымі, калі яны зʼяўляюцца аналагамі ўжо пералічаных наркотыкаў. Такое заканадаўства, напрыклад, у Аўстраліі (як аналаг меткатынону; у 2015 годзе забаронены спецыяльна)^[6][6], у Новай Зеландыі, у Канадзе і ў ЗША (як аналаг меткатынону)^[7]. У кастрычніку 2011 года мефедрон быў часова ўключаны ў Спіс I ЗША ў якасці кантраляванага рэчыва, у ліпені 2012 года мефедрон быў унесены ў гэты спіс на пастаяннай аснове.

Пасля забароны

Пратэст супраць забароны абортаў у Польшчы, кастрычнік 2020 года. Надпіс на плакаце: «У мефедроне лепш склад, чым у нашага ўрада».

Паводле брытанскіх звестак, пасля забароны мефедрону ў 2010 годзе яго кошт вырас прыблізна ўдвая. У верасні 2010 года Druglink паведаміў, што забарона аказала неадназначны ўплыў на выкарыстанне мефедрону: у адных раёнах яго выкарыстанне зменшылася, у іншых засталося аднолькавым, а ў некаторых стала больш распаўсюджаным. У анлайн-апытанні 150 карыстальнікаў пасля забароны 63% заявілі, што працягваюць выкарыстоўваць мефедрон; з іх палова заявіла аб нязменнай колькасці выкарыстання (адносна дазоўкі і частаты), а палова заявіла аб зніжэнні выкарыстання; у параўнанні з папярэднімі апытаннямі, больш карыстальнікаў набывала яго ў дылераў, а не ў Інтэрнэце. Апытанне 2500 наведвальнікаў начных клубаў, праведзены часопісам Mixmag у 2010 годзе, паказаў, што чвэрць з іх ужывалі мефедрон у папярэднім месяцы, з тых, хто ўжо выкарыстоўваў мефедрон да забароны, 75% працягвалі выкарыстоўваць яго пасля забароны.

У сакавіку 2011 года Міжнародны камітэт па кантролі над наркотыкамі^[en] апублікаваў справаздачу аб дызайнерскіх наркотыках, адзначыўшы, што мефедрон да таго часу выкарыстоўваўся ў рэкрэацыйных мэтах у Еўропе, Паўночнай Амерыцы, Паўднёва-Усходняй Азіі, Новай Зеландыі і Аўстраліі. У ЗША колькасць паведамленняў пра выпадкі атручвання мефедронам павялічвалася з 2009 да 2011 года і пачала зніжацца ў 2012 годзе. На 2012 год прыйшоўся пік папулярнасці мефедрону і іншых катынонаў у Індыі і Японіі, аднак пасля ўвядзення больш суровых законаў і жорсткіх паліцэйскіх мер яго кошт у гэтых краінах узрос і папулярнасць знізілася^[1]. У 2012-2013 гадах ужыванне мефедрону дарослым насельніцтвам еўрапейскіх краін ацэньвалася ў 0,5 %. У 2015 годзе мефедрон быў адным з самых папулярных сінтэтычных або замешчаных катынонаў і новых псіхаактыўных рэчываў наогул. Пераважная большасць сінтэтычных катынонаў у гэты час выраблялася ў Кітаі і краінах Паўднёва-Усходняй Азіі.

Да 2020 года мефедрон страціў сваю папулярнасць у Вялікабрытаніі і ЗША, наркаспажыўцы пераключыліся на больш традыцыйныя і дарагія стымулятары (какаін, МДМА), чыя чысціня вырасла да гэтага часу; яго працягвалі ўжываць у асноўным маргіналы, даўно залежныя і тыя, хто практыкуе хімсекс. Пры гэтым у Расіі, Усходняй Еўропе (Польшча, Грузія) і ў некаторых краінах Азіі (Тайвань) яго папулярнасць толькі расла^[1].

Рэкрэацыйнае ўжыванне

Жаргонныя назвы

У многіх мовах, у тым ліку ў рускай і беларускай, мефедрон часта скарочана называюць мефам (англ.: meph). Іншае распаўсюджанае міжнароднае жаргоннае назву рэчыва — мяў (англ.: meow / miaow / mieow) або мяў-мяў (англ.: meow-meow / miaow-miaow / mieow-mieow) выводзіцца з скарачэння 4-MMCathinone → 'meow meow cat'; ёсць гіпотэза, што дадзеная назва спачатку была ананімна дададзена ў спіс слэнгавых назваў мефедрону ў англійскім артыкуле ў Вікіпедыі, затым падхоплена і папулярызавана брытанскімі СМІ і толькі пасля гэтага яно распаўсюдзілася сярод наркаспажыўцоў^[8]. Існуе таксама цэлы шэраг менш вядомых назваў, з якіх на беларускай мове варта згадаць хіба што крышталіус (гандлёвая марка "соляў для ваннаў" у пачатку 2010-х гадоў).

Характарыстыка карыстальнікаў

Мефедрон не мае ні медыцынскага, ні якога-небудзь іншага прымянення, акрамя рэкрэацыйнага. Спажыванне мефедрону найбольш часта адзначаецца сярод падлеткаў і моладзі. Сярэдні ўзрост спажыўцоў сінтэтычных катынонаў — 25 гадоў, мужчынскага полу (77 %), якія толькі пачалі працаваць, альбо навучаюцца ў розных навучальных установах (86 %), якія ўжывалі раней стымулятары (96 % экстазі, 92 % какаін), альбо якія пакутуюць полінаркаманіяй. Мефедрон часта ўжываецца падчас вечарынак, дыскатэкаў, буйных спартыўных мерапрыемстваў, у начных клубах. Адной з галоўных прычын папулярнасці мефедрону ў асяроддзі спажыўцоў, зʼяўляецца факт таннасці наркотыку, у параўнанні з какаінам, МДМА, або метамфетамінам, яго ўнікальныя псіхафармакалагічныя характарыстыкі і нібыта яго адносная бяспека.

Падволе звестак даследніка наркарынкаў і заснавальніка праекта DrugStat, з тых, хто ўжывае нутравенна, сярэдні ўзрост спажыўцоў мефедрону самы малады-25-26 гадоў (гераіну і метадону — 39 гадоў, метамфетаміну — 38 гадоў, альфа-ПВП — 32 гады):

Партрэт мефедронавага спажыўца — проста звычайныя маладыя хлопцы ад 18 да 25. Могуць выглядаць модна, могуць не вельмі. Мефедрон, у асноўным — модны моладзевы наркотык, а альфа — таннае рэчыва для больш маргіналізаваных пластоў насельніцтва. Яго могуць ужываць людзі 25-30 гадоў з нізкімі даходамі.

Многія спажыўцы мефедрону мелі раней полінаркаманію, часцей не звязаную з канфліктамі з законам. Высокі кошт «класічных наркотыкаў», а таксама пабочныя дзеянні медыцынскіх прэпаратаў, якія ўжываюцца не па паказаннях, і звязаныя з гэтым заканадаўчыя абмежаванні і меры рэпрэсіўнага характару часта аказваюцца вырашальным фактарам для пераходу на ўжыванне сінтэтычных катынонаў. Сінтэтычныя катыноны ў апісанай сітуацыі ўспрымаюцца спажыўцамі як ўдалыя суадносіны кошту і вырабляльных эфектаў у адрозненне ад іншых стымулятараў, такіх як МДМА і какаін. Сінтэтычныя катыноны сярод спажыўцоў, лічацца больш «чыстым» і «бяспечным» прадуктам чым МДМА і какаін.

Формы і дазіроўка

Мефедрон выпускаецца ў асноўным у форме белага, жаўтлявага, бэжавага або карычневага крышталічнага парашку, а таксама ў выглядзе таблетак рознай формы, вагі і колеру, капсулаў або зрэдку вадкасці. У продажы даступныя масы ад аднаго да некалькіх грам, а таксама аптовыя колькасці. Спажыўцы могуць рэчыва праглынаць (часта загарнуўшы ў паперу — «бомбачкай» (англ.: bombing)), удыхаць праз нос, уводзіць шляхам інʼекцый нутравенна (англ.: slamming) і нутрацяглічна, выкарыстоўваць рэктальна або ўціраць у дзясны. Інтраназальнае ўжыванне мефедрону часта звязана з раздражненнем слізістай абалонкі носа і непрыемнымі болевымі адчуваннямі, што прыводзіць многіх спажыўцоў да пераральнага ўжывання наркотыку. Для курэння мефедрон не прыдатны.

Прыблізныя дазоўкі мефедрона па даным Erowid^[9]

Доза	Пераральна	Інтраназальна
Парогавая	15-50 мг	5-15 мг
Лёгкая	50-100 мг	15-25 мг
Звычайная	100-200 мг	20-80 мг
Дужая	150-300 + мг	75-125 мг

Многія карыстальнікі мефедрону пасля першай дозы шматкроць ужываюць яго паўторна. Пры гэтым яны часцяком змешваюць пераральны і інтраназальны спосабы ўвядзення, павышаюць дозу або скарачаюць час паміж дозамі. Паведамляецца, што ад паўторных доз псіхалагічна складана. Звычайныя сітуацыі, калі ў выніку гэтага ўжываецца цэлы грам і болей рэчыва або ўжыванне працягваецца датуль, пакуль не скончыцца ўсё набытае рэчыва. 80% карыстальнікаў расказалі, што яны набываюць больш мефедрону, чым першапачаткова планавалі. Ёсць інфармацыя пра людзей, якія ўводзілі сабе больш за 10 разавых доз адна за адной. У сярэднім за сесію ўжываецца ад 0,5 да 1 г. Звычайна за 9 гадзін, спажываецца ў сярэднім каля 6 доз наркотыку, перапынак паміж ужываннем складае ад 30 хвілін да двух гадзін. Спажыванне мефедрону можа перарастаць у «наркатычны запой» («марафон»).

Пры ўжыванні ў брытанскіх клубах у 2009 годзе 70% карыстальнікаў нюхалі мефедрон, а 30% прымалі аральна, сярэдняя доза за сеанс складала 0,9 г; працягласць сеансаў павялічвалася па меры павелічэння дозы. Спажыўцы, якія нюхалі рэчыва, паведамлялі, што ўжывалі болей за сеанс, чым тыя, хто прымаў яго пераральна (0,97 г у параўнанні з 0,74 г), а таксама паведамлялі пра болей частым ужыванні (пяць дзён у месяц у параўнанні з трыма днямі ў месяц).

Аб сумесным ужыванні мефедрону разам з іншымі псіхаактыўнымі рэчывамі ў 2011 годзе паведамляла больш за 80% рэспандэнтаў: яны ўжывалі мефедрон з алкаголем, тытунём, какаінам, МДМА, марыхуанай, гераінам. Спалучанае ўжыванне мефедрону разам з іншымі псіхастымулятарамі (какаін, МДМА і іншыя наркатычныя рэчывы з амфетамінападобным дзеяннем) у асноўным распаўсюджана сярод асоб, якія маюць пэўны стаж ўжывання наркотыкаў, мефедрон ужываецца ў дадзеным выпадку для ўзмацнення дзеяння іншых стымулятараў. Ужыванне сінтэтычных катынонаў сумесна з іншымі стымулятарамі павышае таксічнасць апошніх і павялічвае рызыку смяротнага зыходу.

Псіхаактыўныя эфекты

Клінічныя эфекты, звязаныя з ужываннем мефедрону, зʼяўляюцца індывідуальнымі, залежаць ад дозы рэчыва, і спосабаў яго ўжывання. Эфекты мефедрону аналагічныя эфектам іншых стымулятараў, такіх як МДМА (асабліва), амфетаміны і какаін. У параўнанні з іншымі псіхастымулятарамі для мефедрону характэрны больш выяўлены і кароткачасовы эфект. У 2009 годзе 60-75% апытваных брытанцаў пры параўнанні эфектаў какаіну і мефедрону паведамлялі аб больш доўгай працягласці эфекту мефедрону, 50% лічылі, што мефедрон мае «лепшы» эфект, іншыя 50% аддавалі першасць какаіну. Пры рэгулярным прыёме да мефедрону хутка развіваецца талерантнасць.

Спажыўцы мефедрону адзначаюць, што псіхатропны эфект надыходзіць пасля інтраназальнага прымянення праз 10-20 хвілін, пік дзеяння дасягаецца на працягу 30 хвілін, чаканая працягласць дзеяння прыблізна 1-2 гадзіны. У выпадку пераральнага ўжывання мефедрону псіхаактыўнае дзеянне надыходзіць праз 15-45 хвілін з працягласцю 2-4 гадзіны. Апісаны выпадкі, калі мефедрон ужываўся інтраназальна, а затым без часовага інтэрвалу — адразу пераральна; дадзены спосаб ужывання, на думку некаторых спажыўцоў, прымяняецца, з мэтай скарачэння часу наступлення першапачатковых эфектаў, і пралангавання агульнай працягласці дзеяння. Пры нутравенным увядзенні максімум дасягаецца на працягу 10-15 хвілін з працягласцю дзеяння 30 хвілін, але пры гэтым эфект больш глыбокі.

Да асноўных эфектаў, якія большасць спажыўцоў адносяць да пажаданых, можна аднесці наступныя праявы: эйфарыя, пачуццё лёгкасці і палёту ва ўсім целе, адчуванне дабрабыту, узмацненне пачуцця эмпатыі, падвышаны давер да навакольных, прыўзняты настрой, зніжаная варожасць, агульная ўзбуджанасць, неадступнае жаданне рухацца, адсутнасць пачуцця стомленасці, прыўзнятая самаацэнка, паскарэнне тэмпу маўлення, павышэнне здольнасці ва ўсталяванні новых кантактаў, гаманлівасць, жаданне знаходзіцца ў цэнтры ўвагі, павышэнне канцэнтрацыі ўвагі, паскарэнне асацыятыўных працэсаў, павышэнне ўспрымальнасці да колеру, гукаў (у тым ліку музыцы), тактыльным адчуванням, зніжэнне апетыту, аж да поўнай яго адсутнасці, бессань, павышэнне лібіда, растарможванне сексуальнай цягі і павышэнне сексуальнай актыўнасці, але пры гэтым анаргазмія і эрэктыльная дысфункцыя.

Сінтэтычныя катыноны, верагодна за кошт свайго дзеяння на цэнтральную сістэму монаамінаў, здольныя выклікаць значныя змены ў паводзінах жывёл. Мефедрон досыць хутка павялічвае рухальную актыўнасць, хуткасць стэрэатыпных рухаў, што прыводзіць да «прыступаў» актыўнасці, якія змяняюцца на перыяды адпачынку. Здольнасць выклікаць хаатычную рухальную актыўнасць выяўляюць практычна ўсе сінтэтычныя катыноны, аднак, стымуляцыя мэтанакіраванай рухальнай дзейнасці ўласцівая толькі мефедрону і MDPV. Зніжэнне доз мефедрону вядзе да памяншэння рухальнай актыўнасці, у той час як зніжэнне доз MDPV альбо захоўвае рухальную актыўнасць на ранейшым узроўні, альбо спрыяе яе павышэнню. Павышэнне мэтанакіраванай рухальнай актыўнасці адбываецца за кошт уплыву, што актывуе дафамінавыя D₂-рэцэптары ў стрыятуме. Такім чынам, актывацыя або інгібітаванне дадзенага тыпу рэцэптараў пасля ўвядзення мефедрону або MDPV выклікае адрозненні ў механізмах рэалізацыі мэтанакіраванай рухальнай актыўнасці. Уплыў на складаныя рухальныя акты і механізмы кароткачасовай памяці пасля ўжывання сінтэтычных катынонаў мае патрэбу ў далейшым даследаванні.

Мефедрон, у залежнасці ад уведзенай дозы, здольны зніжаць актыўнасць прыматаў у досведах з круцёлкамі і досведах з уцягненнем правай і левай верхніх канцавінаў, дзе патрабавалася рэалізацыя складаных рухальных навыкаў. Таксама пасля ўвядзення мефедрону адзначалася істотнае зніжэнне працэдурнага навучання. Нягледзячы на прыгнёт дробнай маторыкі верхніх канцавін, адзначалася нязначнае павышэнне зрокава-прасторавай арыентацыі, працэсаў пастаяннага навучання, доўгачасовай памяці пасля ўвядзення мефедрону прыматам. Захоўванне ў кароткачасовай памяці пэўных падзей, якія не закранаюць працэсы зрокава-прасторавай арыентацыі, можа захоўвацца на працягу працяглага перыяду пры сталым увядзенні наркотыкаў у досведах на жывёл. Шматдзённае ўвядзенне мефедрону ў досведах на пацуках, падвышала на некаторы час выніковасць апошніх у досведах лабірынта. У дзіцянят пацукоў пасля шматдзённага ўвядзення мефедрону адзначаецца зніжэнне вынікаў па ідэнтыфікацыі прадметаў праз 35 дзён пасля апошняга ўвядзення наркотыку, што паказвае на зніжэнне механізмаў доўгачасовай памяці.

Многія з прыведзеных назіранняў былі пацверджаны на людзях. Гэтак спажыўцы наркотыку, знаходзячыся ў стане наркатычнага апʼянення пасля ўжывання мефедрону, паказвалі зніжэнне вынікаў аператыўнай і кароткачасовай памяці, пры гэтым выяўляючы добрыя вынікі ў тэстах з тонкай маторыкай і вербальнай камунікацыяй, і паляпшэнне канцэнтрацыі ўвагі. Доўгатэрміновыя эфекты на чалавечую памяць пасля ўжывання мефедрону ў рэцэнзаванай літаратуры не апісаны. Паводніцкія эфекты, якія адзначаюцца ў досведах на жывёл, зʼяўляюцца субʼектыўным адлюстраваннем такіх, што ўзнікаюць у людзей пры ўжыванні сінтэтычных катынонаў. Аднак, работ, прысвечаных параўнанні псіхаактыўных эфектаў сінтэтычных катынонаў і іншых псіхастымулятараў у рэцэнзаванай літаратуры прадстаўлена вельмі мала, што не дазваляе зрабіць дакладных высноў.

Зноскі

1. Iravani S.. 'Bath Salts' Feel Like a Drug From the Past—But They're Still Wreaking Havoc (англ.). Vice Magazine (23 студзеня 2020). Праверана 25 ліпеня 2022.
2. Club drug mephedrone faces ban in U.K. (нявызн.). CBC News (29 сакавіка 2010). Праверана 18 сакавіка 2014.
3. 8. Description of the control measures that are applicable to mephedrone in the Member States (нявызн.)(недаступная спасылка). Drugtext.org. Архівавана з першакрыніцы 10 снежня 2014. Праверана 18 сакавіка 2014.
4. Постановление от 29 июля 2010 г. № 578 (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 24 ліпеня 2011. «О внесении изменений в некоторые акты Правительства Российской Федерации в связи с совершенствованием контроля за оборотом наркотических средств» / Российская газета — Федеральный выпуск № 5250 (171), 4 августа 2010
5. Первое в России уголовное дело в отношении сбытчиков наркотических «солей для ванн» возбудили на Кубани. 21 июля 2010
6. Poisons Standard October 2015 https://www.comlaw.gov.au/Details/F2015L01534
7. "New Federal Ban on Synthetic Drugs Already Obsolete". 2012-07-12. Праверана 2014-03-18.
8. Private Eye, «Street of Shame», No. 1259, 2-15 April 2010, p. 6.
9. 4-Methylmethcathinone. Dose (англ.). Erowid (10 лютага 2015). Архівавана з першакрыніцы 2 чэрвеня 2022. Праверана 7 чэрвеня 2022.