Мон (мова)

Мон
Саманазва ဘာသာမန်
Краіны М’янма, Тайланд
Рэгіёны Паўднёва-Усходняя Азія
Агульная колькасць носьбітаў 0,8 млн
Статус безабаронны
Класіфікацыя
Катэгорыя Мовы Еўразіі

Аўстраазіяцкая сям'я

Мон-кхмерская галіна
Монская група
Пісьменнасць монская
Моўныя коды
ДАСТ 7.75–97 кхм 360
ISO 639-1 —
ISO 639-2 —
ISO 639-3 mnw
WALS mon
Atlas of the World’s Languages in Danger 2222
Ethnologue mnw
Linguasphere 46-GAA-a
ABS ASCL 6303
IETF mnw
Glottolog monn1252
Вікіпедыя на гэтай мове

Мон (саманазва: ဘာသာမန်listenⓘ) — аўстраазіяцкая мова, родная мова монаў.

Мова мон адыграла значную ролю ў культурнай гісторыі Паўднёва-Усходняй Азіі. Першыя запісы на ёй вядомы з VI ст. Яна выкарыстоўвалася як лінгва франка ў даліне ракі Іравадзі. Аднак пасля заняпаду Хантавады, апошняй дзяржавы монаў, у 1757 г. на землі, традыцыйна населеныя монамі, пачалі перасяляцца выхадцы з сярэдняй М’янмы, якія размаўлялі на бірманскай мове. У гады каланіяльнага панавання Вялікабрытаніі (1853 — 1947 гг.) мова мон фактычна была выключана з афіцыйных дакументаў. У незалежнай М’янме яе выкарыстанне абмяжоўвалася па палітычных прычынах. Так, у 1962 — 2013 гг. не існавала нават друкаваных сродкаў масавай інфармацыі на мон. У выніку, у 2010 г. ЮНЕСКА канстатавала безабаронны статус мовы.

Пісьмовасць мон склалася ў сярэднявеччы на аснове індыйскага пісьма брахмі, паўплывала на станаўленне бірманскай і тайскай пісьмовасці. У нашы дні яна ўключае 44 знакі. 35 з іх адлюстроўваюць зычныя гукі, 8 — галосныя гукі, 1 — камбінаваны сімвал.

З мовы мон паходзіць назва краіны М’янма. Упершыню яна была выкарыстана ў 1102 г.

Спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]