Муцыны — складаныя бялкі (сямейства высокамалекулярных глікапратэінаў), якія ўваходзяць у састаў сакрэтаў слізістых залоз. Змяшчаюць пераважна кіслыя поліцукрыды, злучаныя з бялком іоннымі сувязямі.
Адрозніваюць:
фукамуцыны (у большасці сакрэтаў слізістых залоз страўнікава-кішачнага тракту)
сіяламуцыны (у сліне падсківічнай і пад’язычнай залоз)[1]
Фалікулы яечніка маюць у сабе фукамуцыны ці сіяламуцыны.
Муцыны чалавека ўключаюць гены з сімвалам HUGO ад MUC з 1 па 22. З гэтых муцынаў па лакалізацыі вызначаны наступныя класы:[6][7][8][9]
Муцыны, сакрэтаваныя ў чалавеку, з размяшчэннем у храмасомах, памерам паўтору ў амінакіслотах (аа), гелеўтваральныя (Y) ці не (N) і іх тканкавай экспрэсіяй.[10]
Асноўнымі муцынамі, якія сакрэтуюцца ў дыхальных шляхах, з’яўляюцца MUC5AC і MUC5B, у той час як MUC2 сакрэтуецца ў асноўным у кішачніку, але таксама і ў дыхальных шляхах. MUC7 з’яўляецца асноўным бялком сліны.[9]
Муцыны дарослых млекакормячых складаюцца з двух раёнаў:[6]
Аміна-і карбаксіканцавыя раёны вельмі слаба гліказілараваны(руск.) (бел., але багатыя на цыстэін. Рэшткі цыстэіну ўдзельнічаюць у стварэнні дысульфідных сувязяў унутры і паміж манамерамі муцынаў.
Вялікі цэнтральны раён («дамен PTS»), створаны множнымі тандэмнымі паўторамі амінакіслот з 10 — 80 паслядоўнасцяў рэшткаў, у якіх да паловы амінакіслот уяўляюць сабой серын або трэанін. Гэты раён насычаецца сотнямі алігацукрыдамі, звязаных О-гліказіднай сувяззю(руск.) (бел.. Алігацукрыды, звязаныя N-гліказіднай сувяззю(руск.) (бел., таксама выяўляюцца ў муцынах, але ў меншай колькасці, чым O-звязаныя.
Муцыны выконваюць важныя функцыі па ахове ад бактэрыяльных і грыбковых інфекцый. Напрыклад, муцін MUC5B, які пераважае ў роце і жаночых палавых шляхах, значна зніжае прымацаванне і ўтварэнне біяплёнкі(руск.) (бел.Streptococcus mutans(руск.) (бел., бактэрыі, здольнай утвараць карыес.[13] Незвычайна тое, што MUC5B не забівае бактэрыі, а падтрымлівае іх у планктоннай (не биопленочной) фазе, тым самым падтрымліваючы разнастайны і здаровы мікрабіем ротавай поласці.[13] Падобныя эфекты MUC5B і іншых муцынаў былі прадэманстраваны для іншых патагенаў, такіх як Candida albicans(руск.) (бел., Helicobacter pylori і нават ВІЧ.[14][15] У роце муцыны таксама могуць рэкрутаваць антымікробныя бялкі, такія як статэрыны(англ.) (бел. і гістатын 1, што дадаткова зніжае рызыку інфекцыі.[15]
Адзінаццаць муцынаў экспрэсіруюцца эпітэліем паверхні вока, бакалападобнымі клеткамі(руск.) (бел. і звязанымі з імі залозамі, хоць большасць з іх экспрэсіруюцца на вельмі нізкіх узроўнях. Яны падтрымліваюць вільготнасць, змазваюць вочы, стабілізуюць слёзную плёнку і ствараюць фізічны бар’ер для навакольнага свету.[11]
↑Marin F., Corstjens P., De Gaulejac B., De Vrind-De Jong E., Westbroek P. Mucins and molluscan calcification. Molecular characterization of mucoperlin, a novel mucin-like protein from the nacreous shell layer of the fan mussel Pinna nobilis (Bivalvia, pteriomorphia)(англ.) // The Journal of biological chemistry. — 2000. — Т. 275. — № 27. — С. 20667–20675.
↑RJ Midura, VC Hascall Bone sialoprotein–a mucin in disguise?(англ.) // Glycobiology. — 1996.
↑ абMoniaux N, Escande F, Porchet N, Aubert JP, Batra SK (October 2001). "Structural organization and classification of the human mucin genes". Frontiers in Bioscience. 6: D1192–D1206. doi:10.2741/moniaux. PMID11578969.
↑Perez-Vilar J, Hill RL (2004). "Mucin Family of Glycoproteins". Encyclopedia of Biological Chemistry (Lennarz & Lane, EDs.). 2. Oxford: Academic Press/Elsevier: 758–764. doi:10.1016/B0-12-443710-9/00411-7. ISBN9780124437104.