Мяшэй зялёны

Мяшэй зялёны
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя[1] Клас:  Аднадольныя[2] Парадак:  Метлюжкакветныя Сямейства:  Метлюжковыя Падсямейства:  Pooideae Трыба:  Poeae Падтрыба:  Poinae Род:  Setaria|Мяшэй Від:  Мяшэй зялёны
Міжнародная навуковая назва
Setaria viridis (L.) P.Beauv., 1812
Сінонімы
Setaria italica subsp. viridis (L.) Thell., 1912
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   41231 NCBI   4556 EOL   1114660 GRIN   t:33853 IPNI   1171009-2 TPL   kew-442790

Мяшэй зялёны, Мяшэй, Прада^[3][4][5] (Setária víridis) — кветкавая расліна, від роду Мяшэй (Setaria) сямейства Метлюжковыя (Poaceae).

Распаўсюджаная пустазельная расліна, дзікі продак культурнага мяшэю італьянскага, або магару (Setaria italica).

Батанічнае апісанне

Батанічная ілюстрацыя з кнігі Яна Копса «Flora Batava», 1800—1934

Аднагадовая расліна, якая ўтварае мноства сцеблаў 10—50 (100) см вышынёй, прамых ці каленчата ўзыходзячых, звычайна з 4—5 вузламі, у аснаванні і ніжніх вузлах галінавання. Пад суквеццем сцябло шурпатае.

Лісце плоскае, зялёнае, 2—12 мм шырынёй, звычайна да 15 см даўжынёй, па краі і з верхняга боку трохі шурпатае. Сярэдняя жылка вузкая, добра прыкметная пры аснаванні ліста, бакавыя жылкі вельмі вузкія, па 3 з кожнага боку. Язычок прадстаўлены шэрагам раснічак. Похва цыліндрычная або ледзь пляскатая, голая або з дагары накіраванымі раснічкамі і валасінкамі з патоўшчаным аснаваннем.

Аднакветкавыя каласкі 2—2,5 мм даўжынёй сабраны ў групах па 2—6 (палова ў кожнай групе недаразвіты) у даўгаватую або лінейна-цыліндрычную коласападобную мяцёлку 2—12 см даўжынёй, галіны якой рэдукаваны да прыкветкаў пад кожнай групай каласкоў. Пад кожным каласком выступаюць 1—3 зялёныя або цёмна-фіялетавыя шчацінкі, якія перавышаюць каласкі па даўжыні ў 2—3 разы. Каласковыя лускі вельмі няроўныя, плёнкавыя, ніжняя круглява-яйкападобная, з адной жылкай, у 3—4 разы карацей каласка, верхняя 5—7-жылкавая, сходная з каласком па даўжыні і абрысах.

Зярняўка каля 1,7 мм даўжынёй і 1 мм шырынёй.

Значэнне

Пустазельная расліна, антрапахор, засмечвае пасевы прапашных і збожжавых культур, зрэдку сустракаецца ў пасевах шматгадовых траў. Адна расліна дае да 7000 насенін. Усходы пры масавым з’яўленні задзярноўваюць і ўсушваюць глебу. Засмечвае насенне проса, ад якога, аднак досыць лёгка аддзяляецца. Амаль не аддзяляецца ад насення магару.

Можа выкарыстоўвацца на сена, будучы скошаным да ўтварэння суквеццяў, ахвотна паядаецца хатняй жывёлай.

Распаўсюджанне

Міжземнаморскі від, распаўсюдзіўся ва ўмераных і трапічных рэгіёнах ўсіх кантынентаў. Звычайнае рудэральная расліна па ўсёй Расіі, за выключэннем паўночных раёнаў. Завезены ў Паўночную Амерыку і Аўстралію.

Таксанамія

Сінонімы

• Chaetochloa viridis (L.) Scribn., 1897
• Chamaeraphis viridis (L.) Millsp., 1892
• Ixophorus viridis (L.) Nash, 1895
• Panicum bicolor Moench, 1794
• Panicum laevigatum Lam., 1778
• Panicum pachystachys Franch. & Sav., 1878
• Panicum purpurascens Opiz, 1822
• Panicum reclinatum Vill., 1787
• Panicum viride L., 1759basionym
• Pennisetum viride (L.) R.Br., 1810
• Setaria italica (L.) Thell., 1912
• Setaria pachystachys (Franch. & Sav.) Matsum., 1892
• Setaria reclinata (Vill.) Chevall., 1836
• Setaria weinmannii Roem. & Schult., 1817
• Setariopsis viridis (L.) Samp., 1914

Зноскі

1. Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
2. Пра ўмоўнасць аднясення апісванай у гэтым артыкуле групы раслін да класа аднадольных гл. раздзел «Сістэмы APG» артыкула «Аднадольныя».
3. Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 122. — 160 с. — 2 350 экз.
4. Васількоў І. Г. Матэрыялы да флоры Горацкага раёна. Праца навуковага таварыства па вывучэнню Беларусі, т. III. — Горы-Горкі, 1927.
5. Ганчарык М. М. Беларускія назвы раслін. Праца навуковага таварыства па вывучэнню Беларусі, т. II і IV. — Горы-Горки, 1927.

Літаратура

• Губанов И. А., Киселёва К. В., Новиков В. С., Тихомиров В. Н. 208. Setaria viridis (L.) Beauv. — Щетинник зелёный // Иллюстрированный определитель растений Средней России. В 3-х томах. — М.: Т-во науч. изд. КМК, Ин-т технолог. иссл, 2002. — Т. 1. Папоротники, хвощи, плауны, голосеменные, покрытосеменные (однодольные). — С. 302. — ISBN 8-87317-091-6.
• Шлякова, Е. В. Род Setaria L. — Щетинник // Определитель сорно-полевых растений Нечернозёмной зоны. — Л.: «Колос», 1982. — С. 201—202. — 208 с.

Спасылкі

• Щетинник зелёный: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)
• Setaria viridis (L.) P.Beauv. (Щетинник зеленый) у базе біяразнастайнасці на сайце інфармацыйна-аналітычнай сістэмы «ООПТ России». (руск.)
• Flora Vascular (ісп.)
• United States Department of Agriculture (англ.)