Мікалай Кузанскі

Мікалай Кузанскі
ням.: Nikolaus Krebs, Nikolaus von Kues, Nicholas Kryffts[1][2]
Імя пры нараджэнні ням.: Nikolaus Krebs[2]
лац.: Nicolaus Cusanus[2]
Род дзейнасці матэматык, астраном, дыпламат, філосаф, пісьменнік, каталіцкі святар, багаслоў, юрыст, палітык, каталіцкі біскуп, пісар
Дата нараджэння 1401[3][4][…]
Месца нараджэння
Дата смерці 11 жніўня 1464[5][6]
Месца смерці
Месца пахавання
Грамадзянства
Веравызнанне Каталіцкая Царква[9]
Альма-матар
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Мікалай Кузанскі (ням.: Nicolaus Krebs, Chrifftz, лац.: Nicolaus Cusanus; 1401 — 11 жніўня 1464) — нямецкі мысляр XV стагоддзя, філосаф, тэолаг, матэматык, царкоўна-палітычны дзеяч.

Жыццяпіс

[правіць | правіць зыходнік]

Нарадзіўся ў 1401 годзе ў мястэчку Куза, Германія. Займаў высокія месцы ў іерархіі Каталіцкай царквы, з 1448 года — кардынал. Удзельнічаў у важных місіях царквы, у адной з іх спрабаваў прымірыць Рым і Візантыю, але беспаспяхова, неўзабаве Візантыя была заваяваная Асманскай імперыяй. Кузанскі быў блізкі да многіх з вядомых гуманістаў Адраджэння. Памёр 11 жніўня 1464 года ў горадзе Тодзі, Італія.

Ідэі

[правіць | правіць зыходнік]

Мікалай Кузанскі быў майстрам дыялектычнай аргументацыі і складання дыялогаў. У гэтым ён падобны Сакрату і Платону.

Бог ёсць Абсалют, які з’яўляецца досыць простым і нечым складаным. Бог мае дзве крайнія формы:

  1. Абсалютны мінімум — гэта Бог неразгаданага тыпу, тут Бог адзіны. Па гэтай форме Бога, мы ведаем яго, але нічога больш.
  2. Абсалютны максімум — гэта Бог, як ва ўсім свеце, тут Бог бясконца вялікі. Свет, у якім мы можам мець неабмежаваныя веды.

Бібліяграфія

[правіць | правіць зыходнік]
  • De maioritate auctoritatis sacrorum conciliorum supra auctoritatem papae («Аб перавазе аўтарытэта Сусветнага Сабору, над Папскім», 1433)
  • De concordantia catholica «Аб каталіцкай згодзе», 1433/34)
  • De docta ignorantia («Аб навуковым няведанні», каля 1440)
  • De coniecturis («Аб здагадках», каля 1441/42)
  • Epistola ad Rodericum Sancium de Arevalo («Ліст да Родрыка Санцыя Арэвальскага», 1442)
  • De deo abscondito («Аб укрытым Богу», 1444/45)
  • De quaerendo deum («Аб пошуку Бога», 1445)
  • De filiatione dei («Аб божай пераемнасці», 1445)
  • De dato patris luminum («Аб дадзеным айцом святле», 1446)
  • De genesi («Аб родзе», 1447)
  • Apologia doctae ignorantiae («Абарона навуковага няведання», 1449)
  • Autobiographia (1449)
  • Idiota de sapientia («Дурань аб мудрасці», 1450)
  • Idiota de mente («Дурань аб розуме», 1450)
  • Idiota de staticis experimentis («Дурань аб сталым вопыце», 1450)
  • De pace fidei («Аб спакоі веры», 1453)
  • De visione Dei («Аб бачанні Бога», 1453)
  • Complementum theologicum («Багаслоўскае заключэнне», 1453)
  • De mathematicis complementis («Матэматычнае заключэнне», 1453/54)
  • De beryllo («Аб берыле», 1458)
  • De mathematica perfectione («Аб матэматычнай дасканаласці», 1458)
  • De aequalitate («Аб роўнасці», 1459)
  • De principio («Аб пачатку», 1459)
  • Trialogus de possest («Трылогія аб валоданні», 1460)
  • Reformatio generalis («Агульная рэфармацыя», каля 1460)
  • Cribratio Alkorani («Прасейванне Алькарана», 1460/61)
  • Directio speculantis, seu De non aliud («Духоўнае кіраўніцтва», або «Не аб іншым», 1462)
  • Commentatio de notione creandi («Абмеркаванне аб азначэнні створанага», фрагменты, каля 1462)
  • De venatione sapientiae («Аб марнасці мудрасці», 1463)
  • De ludo globi («Аб гульне ў шар», 1463)
  • Compendium («Скарачэнне», 1463)
  • De apice theoriae («Аб вяршыні тэорыі», 1464)
  • Sermones («Прамовы»)

Крыніцы

[правіць | правіць зыходнік]
  1. ↑ а б в MacTutor History of Mathematics archive — 1994.
  2. ↑ а б в г Stanford Encyclopedia of Philosophy — Stanford University, Center for the Study of Language & Information, 1995. — ISSN 1095-5054
  3. ↑ Berry A. A Short History of Astronomy — London: John Murray, 1898.
  4. ↑ Міжнародны ідэнтыфікатар стандартных найменняў — 2012. Праверана 16 кастрычніка 2015.
  5. ↑ MacTutor History of Mathematics archive — 1994. Праверана 22 жніўня 2017.
  6. ↑ Complete Dictionary of Scientific Biography — Дэтройт: Charles Scribner's Sons, 2008. — ISBN 978-0-684-31559-1
  7. ↑ Николай Кузанский // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
  8. ↑ LIBRIS — Каралеўская бібліятэка Швецыі, 2012. Праверана 24 жніўня 2018.
  9. ↑ Catholic-Hierarchy.org — USA: 1990. Праверана 21 кастрычніка 2020.

Спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]