Нальчык

Нальчык
руск.: Нальчик
Герб Сцяг[d]
Герб Сцяг[d]
Краіна
Каардынаты
Кіраўнік
Заснаваны
1724[1], 1822 і 1818
Плошча
  • 67 км²
Вышыня цэнтра
512 м
Насельніцтва
  • ▲239 710 чал. (2019)[2]
Часавы пояс
Тэлефонны код
8662
Паштовыя індэксы
360000–360051 і 360000
Афіцыйны сайт
Нальчык на карце Расіі
Нальчык (Расія)
Нальчык
Нальчык (Расія)
Нальчык

На́льчык[3] (руск.: Нальчик) — горад-курорт на поўдні Расіі. Сталіца Кабардзіна-Балкарскай Рэспублікі, яе адміністрацыйны, культурны і адукацыйны цэнтр. Адміністрацыйны цэнтр муніцыпальнага ўтварэння «Гарадская акруга горад Нальчык». Носіць ганаровае званне «Горада воінскай славы». Бальнеялагічны і кліматычны курорт федэральнага значэння. Насельніцтва 245 756 чал. (2024). Заснаваны ў 1724 годзе.

Горад размешчаны на рацэ Нальчык (басейн Церака), у маляўнічай мясцовасці ля падножжа Галоўнага Каўказскага хрыбта на вышыні 512 метраў над узроўнем мора.

Гісторыя

[правіць | правіць зыходнік]

У на месцы горада ў 1743 годзе быў заснаваны аул[4][5]. З 1808 года — адміністрацыйны цэнтр Кабарды, рэзідэнцыя кабардзінскіх князёў. У 1817 годзе тут была пабудавана руская крэпасць на Каўказскай памежнай умацаванай лініі[4][6]. У 1838 годзе каля крэпасці заснавана ваеннае пасяленне, якое ў 1871 годзе было пераўтворана ў слабаду, стаўшую цэнтрам Нальчыксай акругі Церскай вобласці}}[6][4]. У 1921 годзе Нальчык атрымаў статус горада — адміністрацыйнага цэнтра Кабардзінскай, з 1922 года — Кабарзіна-Балкарскай аўтаномнай вобласці; у 1936—1991 гадах — сталіца Кабардзіна-Балкарскай АССР (у 1944—1957 гадах — Кабардзінскай АССР)[4].

У час Вялікай Айчыннай вайны кастрычніка 1942 года па студзень 1943 года горад быў акупіраваны нямецка-фашысцкімі войскамі.

Эканоміка

[правіць | правіць зыходнік]

У горадзе размешчаныя заводы: машынабудаўнічы (абсталяванне грузавых аўтамабіляў), электронікі, металаапрацоўчы. Аэрапорт, чыгуначная станцыя.

Насельніцтва

[правіць | правіць зыходнік]
Год Колькасць
1871 3 500 ± 100
1897 4 809
1901 5 096
1913 18 600
Год Колькасць
1939 48 000 [7][8]
1959 88 000 [7][8]
1970 146 000 [7][8]
1973 176 000 [7]
Год Колькасць
1979 207 000 [9]
1987 236 000
1992 242 300 [8]
1996 237 100 [10]
Год Колькасць
1997 371 000 [11]
2017 265 162
2018 239 300 [12]
2019 239 710 [2]

Гарады пабрацімы

[правіць | правіць зыходнік]

Вядомыя асобы

[правіць | правіць зыходнік]
Асноўны артыкул: Вядомыя асобы Нальчыка

Крыніцы

[правіць | правіць зыходнік]
  1. ↑ https://viktorkotl.livejournal.com/145636.html
  2. ↑ а б http://www.gks.ru/free_doc/doc_2019/bul_dr/mun_obr2019.rar
  3. ↑ БелЭн 2000.
  4. ↑ а б в г Города России 1998.
  5. ↑ ГНР 2008.
  6. ↑ а б ВСЭ 1974.
  7. ↑ а б в г Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. — Т. 17. — С. 228.
  8. ↑ а б в г Города России: энциклопедия — М.: Большая российская энциклопедия, 1998. — С. 290. — 559 с. — ISBN 5-300-01747-7
  9. ↑ Большой словарь географических названий / под ред. В. М. Котляков — Екатеринбург: Русское географическое общество, 2003. — С. 290. — 832 с. — ISBN 5-94799-148-9
  10. ↑ Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.11: Мугір — Паліклініка — С. 134.
  11. ↑ Большой словарь географических названий / под ред. В. М. Котляков — Екатеринбург: Русское географическое общество, 2003. — С. 435. — 832 с. — ISBN 5-94799-148-9
  12. ↑ 26. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года — Federal State Statistics Service. Праверана 23 студзеня 2019.

Літаратура

[правіць | правіць зыходнік]
  • На́льчык // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 11: Мугір — Паліклініка / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2000. — Т. 11. — С. 134. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0188-5 (т. 11).
  • На́льчик // Большой словарь географических названий (руск.) / Гл. ред. В. М. Котляков. — Екатеринбург: У-Фактория, 2003. — С. 435. — 832 с. — 10 000 экз. — ISBN 5-94799-148-9.
  • На́льчик // Т. 17. Моршин — Никиш. — М. : Советская энциклопедия, 1974. — С. 228—229. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров; 1969—1978). (руск.)
  • На́льчик // Географические названия Росии: Топонимический словарь: более 4000 единиц / Е. М. Поспелов. — М.: АСТ; Астрель, 2008. — С. 303. — 523 с. — 3 000 экз. — ISBN 978-5-17-054966-5 (Аст), ISBN 978-5-271-20728-0 (Астрель). (руск.)
  • На́льчик // Города России: энциклопедия (руск.) / Гл. ред. Г. М. Лаппо. — М.: Научное издательство «Большая Российская энциклопедия»; ТЕРРА — Книжный клуб, 1998. — С. 290—291. — 559 с. — ISBN ISBN 5-300-01747-7.
  • На́льчик // Географический энциклопедический словарь: Географические названия (руск.) / Гл. ред. А. Ф. Трёшников; Ред. кол.: Э. Б. Алаев, П. М. Алампиев (зам. гл. ред.) и др. — 2-е изд., исправл. и дополн. — М.: Советская энциклопедия, 1989. — С. 328. — 592 с. — 210 000 экз. — ISBN 5-85270-057-6.

Спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]