Нгуен Тхе-то

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з прозвішчам Нгуен.
Нгуен Тхе-то
в’етн.: Gia Long
Нараджэнне 8 лютага 1762(1762-02-08)[1]
Смерць 3 лютага 1820(1820-02-03)[2] (57 гадоў)
Месца пахавання
Род Дынастыя Нгуен[d]
Імя пры нараджэнні в’етн.: Nguyễn Phúc Ánh
Бацька Nguyễn Phúc Luân[d]
Маці Nguyễn Thị Hoàn[d]
Жонка Empress Thua Thien[d], Trần Thị Đang[d] і Lê Ngọc Bình[d]
Дзеці Minh Mạng[d], Nguyễn Phúc Cảnh[d], Nguyễn Phúc Quang[d], Nguyễn Phúc Đài[d], Nguyễn Phúc Tấn[d], Nguyễn Phúc Cự[d], Nguyễn Phúc Quân[d], Nguyễn Phúc Hy[d], Nguyễn Phúc Bính[d], Nguyễn Phúc Phổ[d], Nguyễn Phúc Chẩn[d], Nguyễn Phúc Mão[d], Nguyễn Phúc Ngọc Châu[d], Nguyễn Phúc Ngọc Quỳnh[d], Nguyễn Phúc Ngọc Anh[d], Nguyễn Phúc Ngọc Trân[d], Nguyễn Phúc Ngọc Xuyến[d], Nguyễn Phúc Ngọc Ngoạn[d], Nguyễn Phúc Ngọc Nga[d], Nguyễn Phúc Ngọc Cửu[d], Nguyễn Phúc Ngọc Nguyệt[d], Nguyễn Phúc Ngọc Ngôn[d], Nguyễn Phúc Ngọc Vân[d], Nguyễn Phúc Ngọc Khuê[d], Nguyễn Phúc Ngọc Cơ[d] і Nguyễn Phúc Ngọc Thành[d]
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Нгуен Тхе-то[3] (в’етн.: Nguyễn Thế Tổ, цьы-ном 阮世祖)[заўв 1], Зя Лонг[4] (таксама Жыа Лонг[5]) — апошні з Князёў Нгуен  (руск.) (бел. і ён жа першы імператар В’етнама з дынастыі Нгуен[6][3]. Правіў пад дэвізам праўлення Зя-лонг (в’етн.: Gia-long, цьы-ном 嘉隆)[6][3].

Біяграфія

[правіць | правіць зыходнік]

Нгуен Тхе-то (1762—1820) — апошні з Князёў Нгуен  (руск.) (бел., якія пайшлі на кантакт з еўрапейцамі.

У пачатку XIX стагоддзя Нгуен Тхе-то паклаў пачатак апошняй імператарскай дынастыі Дайв’ета  (руск.) (бел.. Заваяваў уладу з дапамогай французскага падданага біскупа Піньё  (руск.) (бел., які ўпрасіў караля Людовіка XVI паслаць ваенны кантынгент. У гэты час адбыліся першыя кантакты Францыі з Дайв’етам, які французы называлі «Анамскай імперыяй».

Тхе-то аб’яднаў дайв’ецкія тэрыторыя Анам і Танкін, што варагавалі паміж сабой, у адзіную імперыю. Затым адносіны з Францыяй былі сапсаваныя з-за пераследу французскіх місіянераў на тэрыторыі «Анамскай імперыі».

Імператар Тхе-то першым пачаў ужываць у афіцыйных дакументах новую назву імперыі — «В’етнам». Па кітайскай мадэлі Тхе-то выбудаваў на «Духмянай рацэ  (руск.) (бел.» новую сталіцу В’етнама — горад Хюэ  (руск.) (бел.. Трынаццаць імператараў заснаванай ім дынастыі Нгуен  (руск.) (бел. сядзелі ў Хюэ  (руск.) (бел. на працягу 143 гадоў (1802—1945).

Заўвагі

[правіць | правіць зыходнік]
  1. ↑ храмавае імя

Крыніцы

[правіць | правіць зыходнік]
  1. ↑ Gia Long // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
  2. ↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #1069354015 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 16 кастрычніка 2015.
  3. ↑ а б в Kontsevich L. Хронология стран Восточной и Центральной Азии // (untranslated) — М.: Vostochnaya Literatura, 2010. — С. 472–476. — 806 с. — ISBN 978-5-02-036350-2
  4. ↑ Зя Лонг // Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов. — М. : Большая Российская энциклопедия, 2004—2017.
  5. ↑ СГЭ 1964.
  6. ↑ а б Федорин А. Л. http://www.ipos-msk.ru/lib/pdf/22hrono_tablicy.pdf // Три четверти века: Д. В. Деопику – друзья и ученики / под ред. Н. Н. Бектимирова — М.: МГУ, 2007. — С. 114–217. — 525 с. — ISBN 978-5-88451-225-2

Літаратура

[правіць | правіць зыходнік]