Неагублены галосны пярэдняга раду сярэдне-ніжняга пад’ёму

Неагублены галосны пярэдняга раду сярэдне-ніжняга пад’ёму
ɛ
Нумар па МФА 303
Юнікод (hex) U+25B
HTML (decimal) ɛ
X-SAMPA E
Кіршэнбаўм E
МФА Брайля ⠜

узор гуку

Неагублены галосны пярэдняга раду сярэдне-ніжняга пад'ёму — галосны гук, які выкарыстоўваецца ў некаторых моваах. У МФА гэты гук перадаецца пры дапамозе знака ɛ, у X-SAMPA гэты гук пазначаецца знакам E.

У беларускай мове

[правіць | правіць зыходнік]

Не пад націскам пасля цвёрдых зычных сустракаецца амаль выключна ў запазычаннях. Пааля мяккіх зычныч у значнай ступені мяняе свае артыкуляцыйныя якасці, і можа набліжацца па гучанні або да [а] (у некаторых цэнтральных і паўднёва-заходніх гаворках) ці да [і] (у большасці паўночна-усходніх гаворак).

Як і ўсе галосныя беларускай мовы пасля мяккіх зычных, мае [і]-падобны пераход, які аднак, менш выражаны ў параўнанні з [а]. Гук [е], аднолькава з [а], і адрозна ад [у] і [о], адрозніваецца не толькі па змене артыкуляцыі, але і па вытрымцы ў залежнасі ад цвёрдасці-мяккасці папярэдніх зычных.

Літаратура

[правіць | правіць зыходнік]
Галосныя
Гл. таксама: МФА
Пярэднія Ненапруж. пярэднія Сярэднія Ненапруж. заднія Заднія
Верхнія
i • y
ɨ • ʉ
ɯ • u
ɪ • ʏ
• ʊ
e • ø
ɘ • ɵ
ɤ • o
ɛ • œ
ɜ • ɞ
ʌ • ɔ
a • ɶ
ɑ • ɒ
Ненапруж.
верхнія
Сяр.-верхнія
Сярэднія
Сяр.-ніжнія
Ненапруж.
ніжнія
Ніжнія
Калі сімвалы стаяць у парах, то правы з іх
пазначае агублены галосны.
  • Фанетыка беларускай літаратурнай мовы / І. Р. Бурлыка, Л. Ц. Выгонная, Г. В. Лосік, А. І. Падлужны; Рэд. А. І. Падлужны. — Мн.: Навука і тэхніка, 1989. — 335 с. ISBN 5-343-00292-7.
  • Carbonell, Joan F.; Llisterri, Joaquim (1992). "Catalan". Journal of the International Phonetic Association. 22 (1–2): 53–56.
  • Cruz-Ferreira, Madalena (1995). "European Portuguese". Journal of the International Phonetic Association. 25 (2): 90–94.
  • Fougeron, Cecile; Smith, Caroline L (1993). "Illustrations of the IPA:French". Journal of the International Phonetic Association. 23 (2): 73–76.
  • Jones, Daniel; Dennis, Ward (1969). "The Phonetics of Russian". Cambridge University Press. {{cite journal}}: Шаблон цытавання journal патрабуе |journal= (даведка)
  • Jassem, Wiktor (2003). "Polish". Journal of the International Phonetic Association. 33 (1): 103–107.
  • Rogers, Derek; d'Arcangeli, Luciana (2004). "Italian". Journal of the International Phonetic Association. 34 (1): 117–121.
  • Shosted, Ryan K.; Vakhtang, Chikovani (2006). "Standard Georgian". Journal of the International Phonetic Association. 36 (2): 255–264.