Нікалаус Пеўзнер | |
---|---|
ням.: Nikolaus Pevsner | |
Род дзейнасці | мастацтвазнавец, пісьменнік, гісторык архітэктуры, выкладчык універсітэта, архітэктар |
Дата нараджэння | 30 студзеня 1902[1][2][…] |
Месца нараджэння |
|
Дата смерці | 18 жніўня 1983[1][2][…] (81 год) |
Месца смерці |
|
Месца пахавання | |
Грамадзянства | |
Дзеці | Tom Pevsner[d] |
Месца працы | |
Альма-матар | |
Член у | |
Узнагароды і прэміі | |
Сайт | pevsner.co.uk (англ.) |
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Нікалаус Бернхард Леон Пеўзнер (30 студзеня 1902, Лейпцыг — 18 жніўня 1983, Лондан) — брытанскі гісторык мастацтва германскага паходжання, які спецыялізаваўся галоўным чынам на гісторыі архітэктуры. Больш вядомы як аўтар фундаментальнага 46-томнага сачынення «The Buildings of England» («Будынкі Англіі»), над якім працаваў з 1951 па 1974 год і якое лічыцца адной з найбольш значных мастацтвазнаўчых прац XX стагоддзя.
Нарадзіўся ў Лейпцыгу ў яўрэйскай сям’і футроўшчыка Гуга Пеўзнера і яго жонкі Ганны, якая эмігравала з Расіі[5]. Пасля заканчэння школы Св. Фамы вывучаў гісторыю мастацтваў ва ўніверсітэтах Мюнхена ў Генрыха Вёльфліна, Берліна ў Адольфа Гольдшміта і Франкфурта-на-Майне ў Рудольфа Каўча. Пад кіраўніцтвам Вільгельма Піндэра ў 1924 годзе Пеўзнер абараніў у Лейпцыгу доктарскую дысертацыю пра барочных купецкіх дамах Лейпцыга. З 1924 па 1928 год быў памочнікам захавальніка Дрэздэнскай галерэі. У 1928 годзе напісаў артыкул пра італьянскае барока для энцыклапедыі пра еўрапейскае мастацтва «Handbuch der Kunstwissenschaft». З 1929 па 1933 год выкладаў у Гётынгенскім універсітэце, дзе вёў спецыяльны курс гісторыі архітэктуры і мастацтвы на англійскай мове.
У 1933 годзе, пасля прыходу да ўлады ў Германіі нацыстаў, быў вымушаны з прычыны свайго паходжання сысці ў адстаўку і ў тым жа годзе эміграваў у Вялікабрытанію, дзе пасля выкладаў ва ўніверсітэце Бірмінгема, а таксама пісаў артыкулы пра мастацтва для цэлага шэрагу выданняў і быў ацэншчыкам старадаўняй мэблі для антыкварных салонаў. Вядома, што ён рэзка адмоўна адносіўся да гітлерызму, але пры гэтым цалкам падтрымліваў імкненне нацыстаў стварыць «чыстае» мастацтва[6]. У 1940 годзе быў на некалькі месяцаў арыштаваны. З 1942 па 1969 год выкладаў у Біркбеку Лонданскага ўніверсітэта, стаўшы прафесарам мастацтваў, таксама на працягу амаль трыццаці гадоў выкладаў у Кембрыджы, з 1968 года — таксама ў Оксфардзе, быў слэйдаўскім прафесарам абодвух універсітэтаў.
З 1946 па 1950 год вёў тэлеперадачу пра мастацтва на канале BBC. У 1951 годзе пачаў працу над галоўнай працай свайго жыцця — «The Buildings of England» («Будынкі Англіі»). З 1953 года быў рэдактарам энцыклапедычнага выдання Penguin, «The Pelican History of Art series», некаторыя тамы якога цяпер прызнаюцца класікай мастацтвазнаўства. У 1957 годзе стаў адным з заснавальнікаў дабрачыннага Віктарыянскага таварыства, стаўшы ў 1964 годзе яго старшынёй; з 1960 па 1970 год уваходзіў у склад Нацыянальнага кансультатыўнага савета па мастацкай адукацыі.
У 1965 годзе ён быў абраны членам савета Брытанскай акадэміі, у 1967 годзе ўзнагароджаны Залатым медалём Каралеўскага інстытута брытанскіх архітэктараў.
Прыняўшы брытанскае грамадзянства ў 1946 годзе, Пеўзнер быў узнагароджаны Ордэнам Брытанскай імперыі ў 1953 годзе і быў пасвечаны ў рыцары ў 1969 годзе «за заслугі ў мастацтве і архітэктуры». У 1975 годзе атрымаў медаль Альберта.