Паручайнік шыракалісты

Паручайнік шыракалісты
Агульны выгляд квітнеючай расліны. Польшча.
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя Клас:  Двухдольныя Парадак:  Парасонакветныя Сямейства:  Парасонавыя Падсямейства:  Apioideae Трыба:  Oenantheae Род:  Паручайнік Від:  Паручайнік шыракалісты
Міжнародная навуковая назва
Sium latifolium L., Sp. Pl. 1: 251 (1753)
Сінонімы
Cicuta latifolia (L.) Crantz Coriandrum latifolium (L.) Crantz Drepanophyllum latifolium (L.) Koso-Pol. Drepanophyllum palustre Hoffm. Selinum sium E.H.L.Krause
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   182180 NCBI   52573 EOL   596815 GRIN   t:400332 IPNI   849010-1 TPL   kew-2473946

Паруча́йнік шыракалісты^[1][2] (Síum latifólium) — кветкавая расліна; від роду Паручайнік (Sium) сямейства Парасонавыя (Apiaceae). Тыпавы від роду.

Народныя назвы расліны талюха, ці польный кмен^[2].

Батанічнае апісанне

Батанічная ілюстрацыя з кнігі К. А. М. Ліндмана «Bilder ur Nordens Flora», 1917—1926

Шматгадовая травяністая карэнішчавая расліна, якая можа дасягаць да 1,5 м у вышыню. Мае пустацелае галінастае паласатае сцябло.

Ніжняе лісце (звычайна пагружанае ў ваду) двойчыперыстае з ніткападобнымі долямі, верхняе — проста перыстае з 2—6 парамі даўгаватых лісточкаў з зубчастымі краямі.

Цвіце ў ліпені і жніўні. Кветкі белыя, у складаных парасоніках. Плод — віслаплоднік.

Распаўсюджанне

Паручайнік шыракалісты расце ад Еўропы да Сібіры ў тарфяных ямах і па краях канаў, зарослых чаротам, на вільготных і забалочаных лугах, нізінных балотах, па берагах вадаёмаў і ў вадзе. Святлолюбівая расліна, гіграфіт, гідрафіт, мезатроф.

Ахоўваецца ў большасці рэгіёнаў Францыі і Швейцарыі.

Гаспадарчае значэнне і прымяненне

Дае меданосным пчолам нектар^[3]. Усе часткі расліны ядавітыя. Эфірны алей з кветак і пладоў выкарыстоўваецца ў парфумерыі^[4].

Зноскі

1. Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 123. — 160 с. — 2 350 экз.
2. Назва
3. Абрикосов Х. Н. и др. Поручейник // Словарь-справочник пчеловода / Сост. Федосов Н. Ф.. — М.: Сельхозгиз, 1955. — С. 279. Архівавана 7 студзеня 2012.
4. Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 12: Палікрат — Праметэй / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2001. — Т. 12.

Літаратура

• Паручайнік // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 4. Недалька — Стаўраліт / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1985. — 599 с., іл. — 10 000 экз. — С. 124.
• В. С. Новиков, И. А. Губанов. Популярный атлас-определитель. Дикорастущие растения. — М.: Дрофа, 2004. — С. 293. — ISBN 5-7107-8717-5.
• Губанов И. А., Киселёва К. В., Новиков В. С., Тихомиров В. Н. 988. Sium latifolium L. — Поручейник широколистный // Иллюстрированный определитель растений Средней России. В 3-х томах. — М.: Т-во науч. изд. КМК, Ин-т технолог. иссл, 2003. — Т. 2. Покрытосеменные (двудольные: раздельнолепестные). — С. 651. — ISBN 9-87317-128-9.
• Паручайнік // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 12: Палікрат — Праметэй / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2001. — Т. 12. — С. 144—145. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0198-2 (т. 12).

Спасылкі

• Поручейник широколистный: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)
• Sium latifolium L. // ИАС «ООПТ России» (руск.)