Паўстанне Сімба

Паўстанне Сімба
Асноўны канфлікт: Кангалезскі крызіс
Дата студзень 1964—лістапад 1965
Месца усход Конга
Вынік разгром паўстанцаў
Праціўнікі
Рэспубліка Конга
Замежныя найміты
ваенная падтрымка:
 ЗША
 Бельгія
Партыя афрыканскай салідарнасці
ваенная падтрымка:
 СССР
 Куба
 Уганда[1]
Камандуючыя
Маіз Чомбэ
Мабуту Сесе Сека
Майкл Хоар
Бельгія Жан Шрам
Крыстаф Гбенье
Гастон Сумяло
Сілы бакоў
29 000 кангалезскімі ваенных, 500 наймітаў, 350 бельгійскіх парашутыстаў, 128 амерыканскіх камандас 9 500 паўстанцаў і 200 ваенных саветнікаў з Кубы і СССР
Агульныя страты
звыш 100 000 загінулі[2]
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Паўстанне Сімба (суахілі: Simba — леў) — антыўрадавае выступленне плямёнаў паўночна-ўсходняга Конга ў 19641965 гадах. Адбывалася паралельна з паўстаннем у Квілу П’ера Мулеле, паплечніка забітага Патрыса Лумумбы.

У гады халоднай вайны любы антыкапіталістычны бунт трактаваўся як прасавецкі, таму СССР аказаў паўстанцам ваенную дапамогу. 4 жніўня 1964 мяцежнікі атрымалі буйную перамогу, захапіўшы Стэнлівіль. Аднак зверствы ў адносінах да мірнага насельніцтва (вынішчэнне белых і адукаваных чорных конгалезцаў) прывялі да таго, што супраць паўстанцаў пачалася міжнародная аперацыя «Чырвоны Цмок». Сутнасць аперацыі заключалася ў высадцы групы бельгійскіх дэсантнікаў пры падтрымцы амерыканскай авіяцыі. Эфект нечаканасці дазволіў дэсантнікам без страт у асабістым складзе вызваліць практычна ўсіх закладнікаў. Таксама неацэнную падтрымку аказала группа наймітаў «Каманда 5» пад камандаваннем Майка Хоара.

Вялікую ролю ў падаўленні паўстання згулялі прэм’ер-міністр Маіз Чомбэ, які на той момант кіраваў краінай, Майкл Хоар — камандзір падраздзялення белых наймітаў «Каманда 5», Мабуту Сесе Сека — генерал кангалезскай нацыянальнай арміі (фр.: Armée nationale congolaise) (будучы дыктатар), Жан Шрам — камандзір падраздзялення бельгійскіх наймітаў і катангцаў (былая жандармерыя Катангі) — «Каманда 10».

  1. Mujaju 1987, p. 484.
  2. Chronology of the Democratic Republic of Congo/Zaire (1960-1997). Mass Violence and Resistance - Research Network. Paris Institute of Political Studies (25 студзеня 2016).
  • Mujaju, Akiiki B. (October 1987). "The Gold Allegations Motion and Political Development in Uganda". African Affairs. 86 (345): 479–504. doi:10.1093/oxfordjournals.afraf.a097945. JSTOR 722666.